حرکت خاص: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حرکت خاص''' {{انگلیسی|Proper motion}} یک [[ستاره]] یعنی نرخ تغییر موقعیت زاویه ایزاویه‌ای آن در طول زمان از دید مرکز جرم سامانهء ستاره ای.<ref name=Koupelis>{{cite book |title=در جستجوی کیهان |author=Theo Koupelis, Karl F. Kuhn |page= 369 |url=http://books.google.com/?id=6rTttN4ZdyoC&pg=PA369 |isbn=0-7637-4387-9 |publisher=Jones & Bartlett Publishers |year=2007}}</ref> این کمیت بر حسب [[دقیقه قوسی|ثانیه های قوس]] در سال(arcsec/yr) سنجش میشودمی‌شود. که هر 3600 ثانیهء قوسی معادل یک درجه است.<ref name= Green>{{cite book |title=مقدمه ای بر خورشید و ستارگان |author=Simon F. Green, Mark H. Jones |page= 87 |url=http://books.google.com/?id=lb5owLGIQGsC&pg=PA87 |isbn=0-521-54622-2 |publisher=Cambridge University Press |year=2004}}</ref> که با [[سرعت شعاعی]] در تضاد است، معمولا با [[اثر دوپلر]] موج دریافتی اندازه گیری می شود. حرکت خاص ذاتی نیست، چرا که بسته به تغییر موقعیت سیستم ستاره ای متغییرمتغیر است. <ref name=Birney>{{cite book |title=نجوم مشاهده ای |author= D. Scott Birney, Guillermo Gonzalez, David Oesper |page= 73 |url=http://books.google.com/?id=cc9L8QWcZWsC&pg=RA1-PA73 |isbn=0-521-85370-2 |year=2007 |publisher=Cambridge University Press}}</ref>حرکت خاص اغلب ستارگان چندان نامحسوس است که برای سنجش آن باید سالها از آنها عکاسی کرد.<ref>کتاب نجوم دینامیکی</ref>با توجه به ثابت بودن سرعت نور، حرکت خاص ستاره های دور را نمی توان مشاهده کرد و سرعت خاص مشاهده شده نشان دهندهء حرکت ستاره در لحظه ای است که نور از آن جدا شده است.

حرکت خاص توسط ستاره شناسان اولیه حدس زده می شد (بر اساس نسخهء ماکروبیوس) اما در سال 1718 [[ادموند هالی]] آن را ثابت کرد. او متوجه شد که ستاره های [[شباهنگ (ستاره)| شباهنگ]]، [[نگهبان شمال]] و [[دبران]] بیش از نیم درجه با موقعیتی که یونانیان قدیم مانند [[ابرخس]] 1850 سال قبل از او ثبت کرده اندکرده‌اند متفاوت است.<ref name=Neugebauer>{{cite book |title=تاریخچه ای از نجوم ریاضی باستانی |author=Otto Neugebauer |url=http://books.google.com/?id=vO5FCVIxz2YC&pg=PA1085&dq=proper+motion+angle |page= 1084 |isbn=3-540-06995-X |publisher=Birkhäuser |year=1975}}</ref>

| accessdate=2007-07-21 }}</ref>به [[فهرست ستارگان در ستاره‌نمای هیپارکوس]] نگاه کنید. این فهرست ستارگانی مانند [[ستاره باغ چای]] که ضعیف اند را در خود جای نداده. فهرست کامل تری از اشیا نجومی را می توان در [http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/ سمباد] یافت.

نر افزارهایی وجود دارند که با استفاده از آن ها می توان این حرکت را مشاهده کرد. دو نمونهء رایگانآنها عبارتند از:

* [http://www.xephem.com زیفیم] - نرم افزار رایگان- لینوکسو اپل OS X - بسته اخترسنجی کامل، می تواند به یک منطقه از آسمان متمرکز شود،باشود، با قابلیت تنظیم گام زمان، و نمایش حرکت ستاره ها در طول زمان.