برتراند راسل: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{فلسفه دین}}+املا+تمیز (۸.۸)
R.ESLAMI (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش به وسیلهٔ ابزار خودکار ابرابزار
خط ۱:
:''راسل تغییرمسیری به این صفحه است. برای دیگر کاربردها [[راسل (ابهام‌زدایی)]] را ببینید. ''
{{نوبل}}
{{جعبه اطلاعات فیلسوف
خط ۳۶:
|والدین=
|نام همسر=
|شریک (های) زندگی=
|فرزندان= جان، کاترین، کانرد
|دین= [[خداناباور]] (موضع عام){{سخ}}[[ندانم گرایی|ندانم گرا]] (موضع خاص فلسفی)
خط ۶۳:
}}
 
'''برتراند آرتور ویلیام راسل، سومین ارل راسل''' (به انگلیسی: Bertrand Arthur William Russell, 3rd Earl Russell)، (زادهٔ [[۱۸ مه]] [[۱۸۷۲ (میلادی)|۱۸۷۲]] — درگذشتهٔ [[۲ فوریه]] [[۱۹۷۰ (میلادی)|۱۹۷۰]])، [[فیلسوف]]، [[منطق‌دان]]، [[ریاضی‌دان]]، [[مورخ]]، [[جامعه شناسجامعه‌شناس]] و فعّال صلح‌طلب [[بریتانیا|بریتانیایی]] بود که در قرن بیستم می‌زیست.<ref>Sidney Hook, "Lord Russell and the War Crimes Trial", Bertrand Russell: critical assessments, Volume 1, edited by A. D. Irvine, (New York 1999) page 178</ref><ref>Stanford Encyclopedia of Philosophy, "Bertrand Russell", 1 May 2003</ref>
 
راسل یکی از پیشتازان فلاسفه در قرن بیستم محسوب می‌شود و «جنبش مخالفت با [[آرمان‌گرایی]]» را در اوایل قرن بیستم رهبری می‌کرد. از وی به همراه [[گوتلوب فرگه]] و [[لودویگ ویتگنشتاین]]، به عنوان بنیان‌گذاران [[فلسفهٔ تحلیلی]] یاد می‌گردد.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/russell/ Bertrand Russell (Stanford Encyclopedia of Philosophy)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
برتراند راسل یک فعال ضدجنگ و مخالف [[امپریالیسم]] بود<ref>{{cite journal|author=Richard Rempel|year=۱۹۷۹|title=From Imperialism to Free Trade: Couturat, Halevy and Russell's First Crusade|journal=Journal of the History of Ideas|volume=۴۰|issue=۳|pages=۴۲۳–۴۴۳|doi=۱۰٫۲۳۰۷/۲۷۰۹۲۴۶|jstor=۲۷۰۹۲۴۶|publisher=University of Pennsylvania Press}}</ref><ref>{{cite book|author=Bertrand Russell|title=Political Ideals|publisher=Routledge|origyear=۱۹۱۷|year=۱۹۸۸|isbn=۰-۴۱۵-۱۰۹۰۷-۸}}</ref> که به دلیل عقاید صلح‌طلبانه‌اش در طول [[جنگ جهانی اول]]، از دانشگاه اخراج شد و به زندان افتاد.<ref>Samoiloff, Louise Cripps. ''C.L.R. James: Memories and Commentaries'', p. 19. Associated University Presses, 1997. ISBN 0-8453-4865-5</ref> او مخالف [[آدولف هیتلر]]، منتقد تمامیت‌خواهی [[استالین]]، معترض درگیری آمریکا در [[جنگ ویتنام]] و همچنین از حامیان خلع سلاح هسته‌ای بود.<ref name="Gallery">{{cite web|url=http://russell.mcmaster.ca/~bertrand/|title=The Bertrand Russell Gallery|publisher=Russell.mcmaster.ca|date=6 June 2011|accessdate=1 October 2011}}</ref> وی در سال [[۱۹۵۰]]، به پاس «آثار متعدد در حمایت از نوع‌دوستی و آزادی اندیشه»، برنده‌یبرندهٔ [[جایزه نوبل ادبیات]] گردید.<ref>[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1950/ The Nobel Prize in Literature 1950<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
== زندگی ==
خط ۷۳:
[[پرونده:John Russell Viscount Amberley.jpg|بندانگشتی|200px|جان راسل لرد آمبرلی، پدر راسل]]
اگرچه راسل بیش‌تر عمرش را در [[انگلستان]] گذراند، اما اصلیتی [[ولز|ولزی]] داشت.<ref>Hestler, Anna (2001). Wales. Marshall Cavendish. p. 53. ISBN 0-7614-1195-X.</ref>
خانواده‌یخانوادهٔ برتراند راسل از شهروندان قدیمی و بانفوذ بودند. پدربزرگش، جان راسل، نخستین ارل راسل؛ پسر سوم جان راسل، ششمین دوک بدفورد بود و دو بار در [[عصر ویکتوریا]] به سمت نخست‌وزیری بریتانیا رسیده بود. پدرش، جان راسل، لرد آمبرلی که مردی [[بی‌دین]] بود<ref name="j">{{یادکرد|نویسنده =برتراند راسل |عنوان = جهانی که من می‌شناسم| ناشر =انتشارات امیرکبیر |صفحه =۳ |تاریخ =۱۳۴۵}}</ref>نیز از اشراف‌زادگان محسوب می‌شد. <ref name="John R">{{cite web| last = Bloy| first = Marjie, [[پی‌اچ‌دی]]| title = Lord John Russell (1792-1878)| url=http://www.victorianweb.org/history/pms/russell.html| accessdate = 28 October 2007}}</ref>
 
در [[۱۸۷۴ (میلادی)|۱۸۷۴]] مادرش را که از مبارزان آزادی زنان بود{{r|j}} بر اثر [[دیفتری]] از دست داد. مدت کوتاهی پس از آن خواهرش راشل که از خودش چهار سال بزرگتر بود، درگذشت. تنها دو سال بعد در [[۱۸۷۶ (میلادی)|۱۸۷۶]] پدر راسل بر اثر [[برونشیت]] از دنیا رفت.
 
پس از آن به همراه برادرش فرانک (که هفت سال از خودش بزرگتر بود) تحت کفالت پدربزرگ‌اش جان راسل، نخستین ارل راسل قرار گرفت. راسل از او به عنوان پیرمردی مهربان و ویلچرنشین یاد می‌کند. در [[۱۸۷۸ (میلادی)|۱۸۷۸]] پدربزرگ‌اش درگذشت و برتراند و فرانک تا زمان بلوغ با قیومیت بیوه‌یبیوهٔ جان راسل، پرورش یافتند.
 
او در زندگی‌نامه‌یزندگی‌نامهٔ خود بیان داشته است که در نوجوانی، عمده‌یعمدهٔ علایق او را [[سکس]]، [[فلسفه دین]] و [[ریاضیات]] تشکیل می‌داده‌اند؛ و تنها عاملی که از خودکشی‌اش بر اثر رنج از دست دادن عزیزان در خردسالی جلوگیری می‌کرد، شوق به فراگیری هر چه بیش‌تر ریاضیات در او بود.<ref>''The Autobiography of Bertrand Russell'', p.38</ref>
 
=== راسل جوان، ورود به دانشگاه و اخراج از آن ===
خط ۸۵:
 
=== همسران ===
راسل چهار بار ازدواج کرد. نخست در [[۱۸۹۴]] با آلیس پیرسال اسمیت ازدواج نمود. در [[۱۹۲۱]] از آلیس طلاق گرفت و با دورا بلک ازدواج کرد. ۱۴ سال بعد از دورا نیز جدا شد، و به فاصله‌یفاصلهٔ یک سال با پاتریشیا (پیتر) هلن اسپنس ازدواج کرد. در [[۱۹۵۲]] از پاتریشیا هم جدا شد. همان سال با ادیث فینچ ازدواج کرد که تا پایان عمر با او بود.
 
=== مرگ ===
[[پرونده:Bust_Of_Bertrand_Russell-Red_Lion_Square-London.jpg|بندانگشتی|200px|مجسمه‌یمجسمهٔ راسل در میدان Red Lion لندن]]
سرانجام او در دوم فوریه [[۱۹۷۰]] بر اثر [[آنفلوآنزا]] در [[پنریندیدرایث]] در [[ولز]] درگذشت. بنا به وصیت برتراند، جسدش را سوزانند و خاکسترش را روی کوههای ولز ریختند.
 
خط ۱۱۶:
* (۱۹۵۲) از پیتر طلاق گرفت و با ادیث فینچ (Edith Finch) ازدواج کرد.
* (۱۹۵۵) [[بیانیه راسل-اینشتین]] را منتشر کردند.
* (۱۹۵۷) اولین [[کنفرانس پاگواش]] (Pugwash Conference) را بر‌گزاربرگزار کرد.
* (۱۹۵۸) رییس موسسه‌یموسسهٔ مبارزه برای خلع سلاح هسته‌ای
* (۱۹۶۱) به دلیل مبارزه‌های ضدهسته‌ای به مدت یک هفته زندانی شد.
* (۱۹۷۰) در دوم فوریه در Penrhyndeudraeth در [[ویلز]] درگذشت.
خط ۱۳۳:
=== فلسفه، منطق و نظریات مذهبی و اجتماعی ===
[[پرونده:راسل در کهولت.jpg|چپ|150px|بندانگشتی|راسل در کهولت]]
علاوه بر ریاضیات، بخش مهمی از شهرت برتراند راسل به سبب نظریاتش در زمینه [[فلسفه تحلیلی]] است..<ref>دائرةالمعارف فلاسفه استانفورد[http://plato.stanford.edu/entries/russell/]</ref>. راسل از پایه گذاران منطق جدید<ref>{{یادکرد|فصل=وصف‌ها و وجود: آیا یونانیان زئوس را می‌پرستیدند؟|کتاب=منطق|نویسنده=گراهام پریست|ترجمه=بهرام اسدیان|ناشر=نشر ماهی|چاپ=اول|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش=|صفحه=صفحه ۴۸|سال= ۱۳۸۷|شابک=}}</ref> و بنیانگذاران اصلی فلسفه تحلیلی به شمار می‌رود.<ref>
Ludlow, Peter, "Descriptions", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2008 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = [۱].</ref>
 
برتراند راسل یکی از مشهورترین فیلسوفان [[خداناباور]] قرن بیستم؛ و از منتقدان برجسته اعتقاد و عمل مسیحی بوده‌است. پاره‌ای از نوشتجات وی در این زمینه در کتابی تحت عنوان [[چرا مسیحی نیستم|چرا مسیحی نیستم؟]] جمع آوریجمع‌آوری شده‌اند.
 
البته او همانگونه که در مناظره با فردریک کاپلستون می‌گوید، مدعی توانایی در اثبات عدم وجود خدا نیست؛ اما چند سال بعد به کارگیری تمثیل [[قوری سماوی]] سعی در تاکید بر دیدگاه بی خدایانه (به جای ندانم گرایی) نمود.
 
راسل در ''من یک خداناباورم یا یک ندانم گرا؟'' در سال [[۱۹۴۷ (میلادی)|۱۹۴۷]] می‌گوید:
خط ۱۵۵:
{{نقل قول|اگر انسان را معجونی از فرشته و حیوان بدانیم حقّاً درباره حیوان بی انصافی کرده‌ایم پس چه بهتر است که او را - ترکیبی از فرشته و شیطان بدانیم.}}
 
راسل در فصل آخر کتاب «''آیا بشر آینده‌ای هم دارد''»، یادآور می‌شود که پیشرفت علم با وجود این رهبران خود خواه،خودخواه، تا چه حد به مصائب بشر افزوده؛ به نظر او نزاع سال ۱۹۶۱ کندی و خروشچف تا نابود کردن همه ابناء بشر فاصله‌ای نداشته‌است».
 
او می‌نویسد:
خط ۱۹۰:
| <center>۱۹۰۳</center> || ''اصول ریاضیات'' || ||
|-
| <center>۱۹۰۵</center> || ''درباره‌ٔدربارهٔ دلالت'' || ||
|-
| <center>۱۹۱۰</center> || ''جستارهای فلسفی'' || <center>{{شد}}</center> ||
خط ۳۴۲:
* [http://www.solstice.us/russell/mysticism.html "Mysticism"] (1961)
* [http://www.positiveatheism.org/hist/russell1.htm "A Free Man's Worship"] (1903)
* [http://www.luminary.us/russell/atheist_agnostic.html "Am I an Atheist or an Agnostic?"] (1947۱۹۴۷)
* [http://www.solstice.us/russell/religionciv.html "Has Religion Made Useful Contributions to Civilization?"] 1930۱۹۳۰
* [http://www.solstice.us/russell/ideas_harm.html "Ideas that Have Harmed Mankind"] (1950)
* [http://www.zpub.com/notes/idle.html "In Praise of Idleness"] (1932)
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1950/russell-lecture.html "What Desires Are Politically Important?"] (1950۱۹۵۰)
* [http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/gutbook/lookup?num=4776 ''Political Ideals''] (1917۱۹۱۷)
* [http://www.ditext.com/russell/russell.html ''The Problems of Philosophy'']
* [http://www.zpub.com/notes/rfree10.html ''Proposed Roads to Freedom''] (1918)
خط ۳۸۰:
** [http://www.archive.org/details/autobiographyofb017701mbp ''The Autobiography Of Bertrand Russell 1872-1914''] (1951)
** [http://www.archive.org/details/autobiographyofb017701mbp ''The Autobiography Of Bertrand Russell 1914-1944''] (1956)
** [http://www.cfpf.org.uk/articles/religion/br/br_god.html ''Is There a God?''] (1952۱۹۵۲)
 
'''Audio'''