'''سرن''' (CERN) یا '''سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای''' ([[زبان فرانسوی|فرانسوی]]: Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire)، بزرگ‌ترین آزمایشگاه [[فیزیک ذره‌ای]] جهان است که در سال [[۱۹۵۴]] در بخش شمال‌شرقی شهر [[ژنو]] در کشور [[سوییس]] در مجاورت مرز [[فرانسه]] ایجاد شد. در حال حاضر بیست کشور [[اروپایی]] عضو این سازمان بوده و بیش از ۲٬۶۰۰ کارمند به طور تمام وقت و همچنین در حدود ۷٬۹۳۱ دانشمند و مهندس (به نمایندگی ۵۸۰ دانشگاه و مؤسسهٔ تحقیقاتی از ۸۰ کشور جهان) در آن مشغول به کارند.
فعالیت اصلی سرن ساخت تجهیزاتافزار‌های [[شتابدهنده|شتابدهندهٔ ذرات]] و دیگر زیربناها و تجهیزاتیابزار‌هایی است که برای تحقیقاتپژوهش‌های فیزیکی در انرژی‌های بالا استفاده می‌شوند. چهار آشکارسازبزرگآشکار ساز بزرگِ سرن، حاصل همکاری‌های بین‌المللی می‌باشند. مقر اصلی این سازمان واقع در میرن - یکی از شهرهای تابع ژنو - شامل یک مرکز رایانه‌ای نیز می‌باشد. این مرکز دارای امکانات پردازشی قدرتمندی می‌باشد و اختصاصاًبه گونه‌ٔ ویژه‌ای برای بررسی داده‌های حاصل از آزمایش‌ها تعبیهساخته شده است.
به عنوان یک تأسیسات جهانی، سرن نه تحت [[حوزهٔ قضایی]] و حکومتی دولت [[سوییس]] و نه تحت نظارت دولت [[فرانسه]] اداره می‌شود{{مدرک}}. کمک اعانهٔ کشورهای عضو در سال ۲۰۰۸ جمعاًروی‌هم رفته معادل ۶۶۴ میلیون یورو و یا ۱ میلیارد [[دلار آمریکا]] بوده است.
== تاریخچه ==
کنوانسیونپیمان نامهٔ تأسیس کردن سرن در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۱۹۵۴ توسط ۱۱ کشور [[اروپای غربی]] امضا گشت. سرواژهٔ CERN در اصل بر گرفته از عبارت [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire به معنای انجمن پژوهش‌های هسته‌ای اروپا است که در ابتدا انجمنی موقتی برای برپا ساختن آزمایشگاه‌ها بود که در سال ۱۹۵۲ توسط ۱۱ کشور اروپایی شکل گرفت. سرواژهٔ مذکورگفته‌شده پس از منحل شدن انجمن موقتی به عنوان نام آزمایشگاه ابقا گشت،بازماند، با وجودیاین کههمه نام اصلی در سال ۱۹۵۴ به نام کنونی آن Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire به معنای سازمان پژوهش‌های هسته‌ای اروپا تغییر یافت. به عقیدهٔ [[لئو کوارسکی]]، یکی از مدیران ارشد سابق سرن، وقتی که نام سازمان تغییر یافت، سرواژهٔ بی لطافت OERN ایجاد می‌شد، و [[هایزنبرگ]] گفت: «بااز وجودیرویی که نام اصلی تغییر پیدا کرده است، نیازی به تغییر در سرواژه نیست»{{مدرک}}.
چندی پس از تأسیس مرکز، کارهای انجام گرفته درون آزمایشگاه فراتر از پژوهش بر روی هستهٔ اتم‌ها پیش رفت و و وارد وادی فیزیک انرژی‌های بالا شد. فعالیتی که اساساً تمرکز آن بر روی پژوهش در مورد کنش‌ها و تأثیرات میان ذرات بود. با این تفاسیر آزمایشگاهی که توسط سرن مدیریت می‌شد عمدتاً اشاره به آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرات (Laboratoire européen pour la physique des particules) دارد که این عبارت بیانگر واضح‌تر پژوهش‌های کنونی سرن می‌باشد.
