فهرست کلان‌شهرهای ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: نیازمند بازبینی
اصلاح ارقام، بازگردانی به اصل مطالب منابع ارائه شده
خط ۱:
کشور [[ایران]] هم‌اکنون دارای 10۱۵ [[کلان‌شهر]] رسمیغیررسمی و 5۹ کلان شهر غیررسمیرسمی<ref name="inn">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=168297&Rate=0 |عنوان= کلانشهر هنوز تعریف مشخصی ندارد | ناشر =شبکه ایران |تاریخ =۱۳ شهریور ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=}}</ref> است. فهرست این کلان‌شهرها همراه با جمعیت آن‌ها به شرح زیر است:<ref name="آمار">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/Q11.xls| عنوان =نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد| تاریخ بازدید = بهمن ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.iranmetropolices.ir| عنوان =کلانشهرهای ایران| تاریخ بازدید = بهمن ۱۳۸۹| ناشر = پرتال کلانشهرهای ایران}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8812250939| عنوان =کرمان کلانشهر شد| تاریخ بازدید = | ناشر = خبرگزاری فارس}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=1&year=1389&month=11&day=3&id=540368| عنوان = اراک به جمع کلان شهرهای کشور پیوست| تاریخ = ۳ بهمن ۱۳۸۹ | ناشر = [[روزنامه خراسان]] | تاریخ بازدید = ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ | ناشر =معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران) |تاریخ =۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲}}</ref>
 
== کلانشهرهای ایران ==
خط ۹:
| [[تهران]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان تهران|تهران]]
|| ۸،۱۵۴،۰۵۱۸٬۱۵۴٬۰۵۱ نفر
||
|-
خط ۱۵:
| [[مشهد]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.amar.mashhad.ir/parameters/mashhad/modules/cdk/upload/content/portal_content/File/Amar2.pdf?option=com_mtree&task=listcats&cat_id=76/ |عنوان = پورتال شهرداری مشهد|</ref>
|| [[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]
|| ۲،۷۶۶،۲۵۸۲٬۷۶۶٬۲۵۸ نفر
|| [[پرونده:RezaShrine.jpg|150px|[[مشهد]]؛ دومین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۲۷:
| [[کرج]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان البرز|البرز]]
|| ۱،۶۱۴،۶۲۶۱٬۶۱۴٬۶۲۶ نفر
|| [[پرونده:دورنمای کرج.jpg|150px|[[کرج]]؛ چهارمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۳۳:
| [[تبریز]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]
|| ۱،۴۹۴،۹۹۸۱٬۴۹۴٬۹۹۸ نفر
|| [[پرونده:Maqbaratoshoara.JPG|150px|[[تبریز]]؛ پنجمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۳۹:
| [[شیراز]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان فارس|فارس]]
|| ۱،۴۶۰،۶۶۵۱٬۴۶۰٬۶۶۵ نفر
|| [[پرونده:Hafeziyeh 0386.JPG|150px|[[شیراز]]؛ ششمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۴۵:
| [[اهواز]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان خوزستان|خوزستان]]
|| ۱،۱۱۲،۰۲۱۱٬۱۱۲٬۰۲۱ نفر
|| [[پرونده:Ahvaz White Bridge.JPG|150px|[[اهواز]]؛ هفتمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۵۱:
| [[قم]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان قم|قم]]
|| ۱،۰۷۴،۰۳۶۱٬۰۷۴٬۰۳۶ نفر
|| [[پرونده:Qom fatima.jpeg|150px|[[قم]]؛ هشتمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۵۷:
| [[کرمانشاه]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]]
|| ۸۵۱،۴۰۵۸۵۱٬۴۰۵ نفر
|| [[پرونده:Iran kermanshah tagheh bostan.jpg|150px|[[کرمانشاه]]؛ نهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۶۳:
| [[ارومیه]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]
|| ۶۶۷،۴۹۹۶۶۷٬۴۹۹ نفر
|| [[پرونده:Talare chamran.jpg|150px|[[ارومیه]]؛ دهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۶۹:
| [[رشت]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان گیلان|گیلان]]
|| ۶۳۹،۹۵۱۶۳۹٬۹۵۱ نفر
|| [[پرونده:Shardari Rasht.jpg|150px|[[رشت]]؛ یازهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۷۵:
| [[زاهدان]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان سیستان و بلوچستان|سیستان و بلوچستان]]
|| ۵۶۰،۷۲۵۵۶۰٬۷۲۵ نفر
|| [[پرونده:University of Sistan and Baluchestan.JPG|150px|[[زاهدان]]؛ دوازدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۸۱:
| [[کرمان]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.metropolises.ir/ |عنوان = پورتال کلانشهرهای ایران| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان کرمان|کرمان]]
|| ۵۳۴،۴۴۱۵۳۴٬۴۴۱ نفر
|| [[پرونده:Baghe shahzadeh2.jpg|150px|۱۵۰px|[[کرمان]]؛ سیزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۸۷:
| [[اراک]]<ref group="یادداشت">به موجب مصوبه دولت و شورای عالی شهرسازی، نقاط جمعیتی [[کرهرود]] و [[سنجان (مرکزی)|سنجان]] به شهر اراک الحاق شدند. جمعیت جدید حاصل از جمعیت سه شهر اراک، سنجان و کرهرود است</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://rc.majlis.ir/fa/law/show/816112|عنوان=مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص الحاق نقاط جمعیتی سنجان و کرهرود به شهر اراک|ناشر=مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی|تاریخ=۹ مرداد ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ | پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/6GUbylI6C | تاریخ بایگانی =۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911212001390 |عنوان =اراک کلان‌شهر شد/ قطار اراک ـ مشهد روزانه می‌شود | ناشر =فارس نیوز |تاریخ = ۱۲ اسفند ۱۳۹۱|تاریخ بازدید = ۲۲ مارس ۲۰۱۳}}</ref>
|| [[استان مرکزی|مرکزی]]
|| ۵۲۶،۱۸۲۵۲۶٬۱۸۲ نفر
|| [[پرونده:Bazar arak.jpg|150px|[[اراک]]؛ چهاردهمین کلان‌شهر ایران.]]
|-
خط ۹۸:
 
== ابهام در تعریف کلان‌شهر ==
در تعریف بین‌المللی کلانشهر که توسط [[سازمان ملل متحد]] آورده شده کلان‌شهر یا مادر شهر به شهرهایی گفته می‌شود که بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت داشته باشند. از این رو از دیدگاه تعریف بین‌المللی در ایران تنها شهر [[تهران]] به عنوان کلان‌شهر شناخته می‌شود. درعین حال همانطور که تعریف مفهوم شهر در کشورهای مختلف متفاوت می‌باشد، تقسیم‌بندی انواع شهرها نیز برحسب سطح فعالیت‌ها، میزان جمعیت پذیری و حوضه نفوذ شهر در کشورهای گوناگون با یکدیگر یکسان نیست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://note.aruna.ir/archives/2005/Nov/24/438.php |عنوان=کلان شهر ایرانی در ابهام | ناشر =پایگاه اطلاع رسانی معماری و شهرسازی ایران |تاریخ =۳ آذر ۱۳۸۴ |پیوند=http://www.webcitation.org/6MqD2ombY|تاریخ پیوند= ۲۳ ژانویه ۲۰۱۴ }}</ref> اما در ادبیات رایج کشور ایران اصطلاح کلان‌شهر معادل مادرشهر (متروپلیس) است و به شهرهایی اطلاق می‌شود که حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته و واجد مرکزیتی اقتصادی - سیاسی که در مقیاس ناحیه‌ای یا ملی از موقعیتی مرکزی برخوردار باشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://urbanmanagement.ir/?Type=Modules&Module=TextModule&Code=112|عنوان=کلانشهر:منطقه کلانشهری:مادرشهر:مگاسیتی:منظومه شهری | ناشر =سایت مرجع مدیریت شهری |تاریخ =۷ فروردین ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref> تعریف کلانشهر در سال ۱۳۸۷ توسط [[محمد سعیدی‌کیا]] وزیر وقت [[وزارت مسکن و شهرسازی|مسکن و شهرسازی]] در [[شورای عالی شهرسازی|شورای عالی معماری و شهرسازی]] اصلاح شد و طبق آن شهرهای با جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر کلان‌شهر محسوب می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://shasa.ir/newsdetail-46101-fa.html |عنوان=تعریف کلانشهر در شورای عالی شهرسازی اصلاح شد| ناشر =شبکه اطلاع رسانی ساختمان ایران |تاریخ =۲۵ مهر ۱۳۸۷|پیوند=http://www.webcitation.org/6MqCxUcmM|تاریخ پیوند= ۲۳ ژانویه ۲۰۱۴}}</ref> به دلیل نداشتن تعریف حقوقی واحد از کلان‌شهر در ایران فقط شهرهای بالای یک میلیون نفر می‌توانند از مزایای قانون [[مالیات بر ارزش افزوده]] بهره بیشتری ببرند. با تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی شهرهای زیر یک میلیون نفر می‌توانند به صورت قانونی و رسمی کلان‌شهر شوند اما نمی‌توانند از قانون مالیات بر ارزش افزوده بهره بیشتری ببرند. در حال حاضر شهرهای [[تهران]] ، [[مشهد]] ، [[اصفهان]] ، [[کرج]] ، [[تبریز]] ، [[شیراز]] ، [[اهواز]] ، [[قم]] ، [[رشت]] و [[اراک]] به صورت رسمی کلان‌شهر محسوب می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=ناصری|نام=یوسف|عنوان=روزنامه ایران92/6/13: کلانشهر هنوز تعریف مشخصی ندارد|وب‌گاه=magiran.com|تاریخ=2013-09-04|سال=2013|پیوند=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2806861|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-09-10}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==