قوم موسو: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: جایگزینی خودکار متن (-برگزار +برگزار) |
|||
خط ۱:
[[پرونده:Grass_Sea_at_Lugu_Lake.jpg|بندانگشتی|بیشتر موسوها در اطراف دریاچه لوگو سکونت دارند]]
'''موسو''' یا '''نا'''
[[جمهوری خلق چین|حکومت چین]] این قوم را بخشی از اقلیت قومی '''ناسی''' محسوب میکند هرچند موسوها فرهنگی متمایز از ناسیها دارند اما زبان آنها گویشی از [[زبان ناسی]] از [[زبانهای تبتی-برمهای|خانواده تبتی-برمهای]] است. عقاید مذهبی موسوها تلفیقی از آئینهای بومی [[آنیمیسم|آنیمیستی]] و [[بودیسم تبتی]] است.
خط ۱۲:
جامعه موسوها متکی بر [[کشاورزی]] و [[دامپروری]] است. آنها از نظر غذایی تا حد زیادی خودکفا هستند و نیازهای روزانه خود را تأمین میکنند. موسوها جامعهای کشاورز هستند و معاش آنها بیشتر با کشاورزی تأمین میشود. کار کشاورزی نیز هفت ساعت در روز و هفت ماه در سال است. در گذشته کشت آنها [[جو دوسر]]، گندم سیاه و پنبه بود. از اواخر قرن نوزدهم با گسترش تأثیرپذیری از [[قوم هان|هانها]] (قوم غالب چین) کشت محصولات متنوعی همچون [[ذرت]]، [[آفتابگردان]]، [[سیبزمینی]]، [[سویا]]، [[لوبیا]] و سبزیجاتی همچون [[کدو تنبل]] نیز رایج شد. در دورهای کشت اصلی آنها سیبزمینی بود تا اینکه در میانههای قرن بیستم [[برنج|برنجکاری]] را شروع کردند.
موسوها حیوانات مختلفی از جمله [[گاومیش]]، [[گاو]]، [[گوسفند]]، [[بز]]، [[اسب]] و انواع پرندگان را پرورش میدهند اما مهمترین حیوان اهلی آنها [[خوک]] است. گوشت خوک نقش مهمی در جامعه موسوها دارد و حتی به عنوان نوعی پول کاربرد دارد. مردان موسو سالی یک بار یک بازار دام برگزار میکنند و برای شرکت در آن از دهکدههای مختلف کیلومترها با اتوبوس، اسب یا پیاده راه میپیمایند.
موسوها گوشت خوک را [[نمکسود]] یا [[دوداندود]] میکنند و شیوه مخصوص آنها در نگهداری گوشت خوک که بیش از ده سال دوام میآورد شهرت زیادی دارد. موسوها نوعی [[نوشیدنی الکلی]] از غلات به نام ''سولیما'' تولید میکنند که به شرابهای قوی شباهت دارد. مصرف سولیما در میان این مردم معمول است و برای پذیرایی از مهمانان و در مراسم و جشنها نیز از آن استفاده میکنند.
اقتصاد محلی آنها بیشتر بر پایه [[مبادله پایاپای]] استوار است اما گسترش روابط با دنیای خارج در سالهای اخیر موجب افزایش استفاده از سیستم مبادله نقدی شدهاست. اما درآمد سالانه آنها اندک است و زمانی که برای فعالیتهایی چون آموزش یا سفر به پول نیاز داشته باشند مشکلات نقدی برایشان به باور میآورد. الکتریسیته به تازگی وارد برخی از جوامع موسو شده اما بسیاری از روستاها هنوز برق ندارند. آب جاری نیز به ندرت در این منطقه مرتفع وجود دارد و آنها به چاه آب و مسیل نیاز دارند. با این حال روند تغییرات آشکار است و حتی دیشهای ماهواره را در برخی روستاها میتوان مشاهده کرد.
خط ۴۱:
خانوادهها به طور کلی کاری به روابط عاشقانه فرزندان خود ندارند و آنها پس از سن بلوغ در این مورد آزادی کامل دارند. البته مادر ارشد خانواده ممکن است دخترش را از رابطه با شخص خاصی منع کند اما به ندرت این اتفاق میافتد.
== فرهنگ ==
;'''خانه'''
سطر ۴۸ ⟵ ۴۷:
;'''مراسم بلوغ'''
مراسم بلوغ دختران و پسران موسوها در سن ۱۲ تا ۱۴ سالگی برگزار میشود. تا این سن دختران و پسران لباسهای مشابه میپوشند اما بعد از آن دختران [[دامن]] و پسران [[شلوار]] میپوشند و بایستی مقررات زیادی را رعایت کنند اما از این پس آزادی بیشتری به دست میآورند. دخترها صاحب اتاق شخصی میشوند و از هنگام [[بلوغ]] این اجازه را دارند که هر مردی را برای اقامت شبانه به اتاق خود راه بدهند.
;'''زبان'''
سطر ۶۲ ⟵ ۶۱:
== مذهب ==
مذهب نقش مهمی در زندگی موسوها دارد. مذهب آنها دابا نام دارد که با مذهب [[بودیسم تبتی]] تلفیق شدهاست.
'''دابا''' مذهب باستانی موسوهاست که هزاران سال بخشی از فرهنگ این قوم بودهاست. این آئین زبان به زبان از نسلی به نسل دیگر منتقل شدهاست و فرهنگ و تاریخ این قوم را در خود جای دادهاست. مذهب دابا از اصول [[آنیمیسم|آنیمیستی]] پیروی میکند و شامل پرستش ارواح درگذشتگان و [[ایزدبانو]]ها میشود. اعتقاد مذهبی موسوها در میان اقوام همسایه خود منحصر بهفرد است چراکه به جای یک خدای جنگجوی نگهبان به یک الهه مادر پشتیبان باور دارند.
سطر ۶۸ ⟵ ۶۷:
وظیفه اصلی روحانیون (یا [[شمن|شمنها]]) که آنها هم '''دابا''' نامیده میشوند، [[جنگیری]] و کمک به ارواح درگذشتگان است. آنها آنقدر شراب مینوشند تا به خلسه بروند و بتوانند با ارواح گفتگو کنند. موسوها زبان نوشتاری ندارند و در نتیجه متن مذهبی هم ندارند. آنها [[معبد]] هم ندارند. تمام داباها مرد هستند و مثل بقیه در خانه مادری خود زندگی میکنند و وقتی مراسم مذهبی انجام نمیدهند به کارهای روزمره خود مثل ماهیگیری و شبانی مشغول میشوند. کارهای مذهبی آنها چندان زیاد نیست آنها فقط برای مراسم سنتی خاصی مثل نامگذاری بچه، مراسم بلوغ، تشییع جنازه و برخی مراسم و جشنهای مخصوص مثل جشن بهار فراخوانده میشوند.
یک بحران فرهنگی هم در این زمینه ایجاد شدهاست. قوانین ضدمذهبی دولت کمونیستی چین موجب شده بود تا کار داباها غیرقانونی شود. البته این قانون اکنون لغو شدهاست اما تعداد کمی دابا باقی ماندهاند که بیشتر آنها کهنسال هستند و به همین دلیل برخی موسوها نگران هستند که با درگذشت این نسل بخشی از میراث تاریخی آنها از دست برود.
باورهای بودایی در سالهای اخیر گسترش بیشتری در فرهنگ موسوها پیدا کردهاند و امروزه شاخهٔ تبتی آئین [[بودایی]] مذهب اصلی موسوهاست. معمولاً نمازهای شکرگذاری و نماز میت را راهبان بودایی میخوانند. کودکان
دروس پایه علمی و مذهبی را نزد آنها میآموزند و بزرگسالان هم از آنها مشورت میگیرند. امروزه بیشتر خانوادههایی که بیش از یک فرزند پسر داشته باشند، یکی از پسرهایشان را برای راهب شدن میفرستند و در سالهای اخیر تعداد راهبان بودایی افزایش زیادی پیدا کردهاست.
موسوها حتی یک «بودای زنده» هم دارند. او در لیجیانگ زندگی میکند اما برای مراسم مهم مذهبی به معبد تبتی اصلی در یونگنینگ میرود. یونگنینگ پایتخت فرهنگی موسوهاست و بزرگترین معبد آنها در این شهر قرار دارد. پیکرههای بودایی در بالای اجاق خوراکپزی بیشتر خانهها دیده میشود و در جشنها و مراسم بودایی تمام جامعه موسو شرکت میکنند.
== تغییرات اخیر ==
زندگی موسوها در سالهای اخیر به سرعت در حال تغییر است. مهاجرت هانها به منطقه یونگنینگ، که از دوران [[حکومت مینگ]] آغاز شد، اولین عاملی است که تغییراتی را در فرهنگ موسها ایجاد کردهاست. پذیرش مذهب بودایی که البته با ارزشهای موسو سازگار شده دیگر تغییری است که در فرهنگ موسوها رخ داده
موسوها در اطراف دریاچه لوگو زندگی میکنند که منطقهای با محیط طبیعی بسیار زیبا است. عکاسان، خبرنگاران، سازندگان برنامههای تلویزیونی، نویسندگان و هنرمندان زیادی نیز به خانه موسوها آمده و در مورد آنها مطالبی منتشر
== منابع ==
{{پانویس}}
* Wikipedia contributors, "Mosuo," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mosuo&oldid=635414932 (accessed December 4, 2014).
[[رده:اقوام چین]]
|