اقلیدس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اقلیدس''' (یونانی:''Eukleides'') (حدود ۳۶۵ - ۲۷۵ پیش از میلاد)، [[ریاضیدان|ریاضیدانی]] [[یونان|یونانی]] بود که در قرن سوم پیش از میلاد در شهر [[اسکندریه]] می‌زیست. او نویسندهٔ موفق‌ترین کتاب درسی تاریخ، ''اصول'' (''Elements'') است که مدت دو هزار سال شالودهٔ تمام آموزش [[هندسه]] در غرب بود.

در کتاب ''اصول''، اقلیدس همهٔ دستاوردهای پیشینیان در هندسه را گرد آورده و به شکلی نو نظم بخشیده و از خود نیز چیزهایی به آن افزوده است. این اثر به گونه‌ای بود که جای همه اصول قبلی را گرفت و هیچ اثری از پیش از خود بر جای نگذاشت و آنها را به فراموشی سپرد. شاید هیچ اثری به جز کتب مقدس، در تاریخ آنچنان مورد توجه، مطالعه و ویرایش قرار نگرفته باشد.

اقلیدس یافته‌های پراکندهٔ [[هندسه‌دان|هندسه‌دانان]] پیشین را در چارچوبی چنان منطقی گرد آورده بود که تا قرن‌ها بعد کسی نتوانست چیزی بر آن بیفزاید. با اینحال دامنهٔ تأثیر کتاب اصول از محدودهٔ دانش هندسه فراتر می‌رود؛ روش استنتاجی اقلیدس در شکل‌دهی تفکر منطقی در غرب و پیدایش علوم جدید بسیار مؤثر افتاده است. دانشمندان بزرگی چون [[آیزاک نیوتن]]، [[گالیلئو گالیله]] و [[نیکلاس کوپرنیک]] شیوهٔ او را سرمشق پژوهش‌های خود قرار دادند. نیوتن کتاب بزرگ «پرینسیپا» را با پیروی از الگوی «اصول» اقلیدس به نگارش درآورده است.

علیرغم نام‌آوری اقلیدس جزئیات زندگی او معلوم نیست. از یادداشت‌های پروکلوس و پاپوس اسکندرانی دانسته‌ایم که اقلیدس از اعضای فعال [[کتابخانه بزرگ اسکندریه|کتابخانهٔ بزرگ اسکندریه]] و احتمالأ درس‌خواندهٔ [[آکادمی افلاطون]] بوده است ولی از تاریخ دقیق تولد و مرگ او مطلع نیستیم و حتی نمی‌دانیم در کدامین شهر یا قارهٔ جهان زادهجهان‌زاده شده است. نویسندگان [[قرون وسطا]] گاهی او را با [[اقلیدس مگارایی]] – فیلسوف [[سقراط|سقراطی]] قرن چهارم پیش از میلاد- اشتباه گرفته‌اند.

قابل تذکر است که دانشمندانی همچون "«سی کی راجو"» که دانشمندی هندی میمی‌باشد باشد بحث هایبحث‌های زیادی را در مورد تفاوت هاییتفاوت‌هایی که بین اقلیدس تاریخی و نظریه اقلیدس که شهرت زیادی توسط کلیساهای کاتولیک یافته وارد آورده است. این دانشمند حتی گاهی وجود اقلیدس را هم زیر سوال برده زیرا به باور او هیج نسخه اینسخه‌ای مبنی بر اینکه اقلیدس نویسنده کتاب اصول (elements) باشد وجود ندارد.