سلسیوس: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
علیرضا (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۴:
از ۱۷۴۴ تا ۱۹۵۴ نقطهٔ صفر درجه به عنوان نقطهٔ [[یخ زدگی]] آب و ۱۰۰ درجه به عنوان [[نقطهٔ جوش]] آب در فشار یک [[اتمسفر (یکا)|اتمسفر]] در نظر گرفته می‌شد. امروزه این تعریف‌ها بیشتر در دوران مدرسه کاربرد دارد. بر اساس پذیرش جهانی، «درجهٔ سلسیوس» یا یکای سلسیوس با دو دما تعریف می‌شود: [[صفر مطلق]] و [[نقطه سه‌گانه|نقطهٔ سه‌گانهٔ]] VSMOW (استاندارد میانگین وین برای آب اقیانوس) مربوط به گونه‌ای [[آب خالص]]. همچنین این تعریف دمای سلسیوس را مستقیم به یکای [[کلوین]] پیوند می‌دهد. کلوین در ترمودینامیک، [[یکای اصلی اس‌آی]] در [[دستگاه بین‌المللی یکاها]] است و نماد آن K است. صفر مطلق پایین ترین دمای ممکنی است که در آن جرم ماده به پایین ترین [[انتروپی]] می‌رسد. این دما برابر ۰ کلوین یا ۲۷۳٫۱۵- سانتی گراد است. دمای [[نقطه سه‌گانه|نقطهٔ سه‌گانه]] آب دقیقاً برابر است با ۲۷۳٫۱۶ کلوین یا ۰٫۰۱ سانتیگراد.<ref name='BIPMbrocure'>{{cite web |url=http://www1.bipm.org/en/si/si_brochure/chapter2/2-1/2-1-1/kelvin.html |title=SI brochure, section 2.1.1.5 |accessdate=9 May 2008 |publisher=[[اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها|International Bureau of Weights and Measures]]}}</ref>
 
با توجه به تفاوت این دو معیار در نقطهٔ سه گانهٔ آب و صفر مطلق روشن می‌شود که تفاوت این دو یکا به ازای ۲۷۳٫۱۶ درجه تنها در ۱ درجه‌است (تقریباً ۰٫۰۰۳۶۶) بنابراین بزرگی کلوین و سلسیوس برابر در نظر گرفته می‌شود.می‌شود؛ و گفته می‌شود که ۲۷۳٫۱۵- درجهٔ سانتیگراد برابر با صفر کلوین و صفر درجهٔ سانتیگراد برابر با ۲۷۳٫۱۵ کلوین است.<ref name='nistphys'>{{cite web |url=http://physics.nist.gov/cuu/Units/units.html |title=Essentials of the SI: Base & derived units |accessdate=9 May 2008}}</ref>
 
== پیشینه ==
[[پرونده:Celsius_original_thermometer.png|بندانگشتی|چپ|75px|نمایی از دماسنج [[آندرس سلسیوس]] که در آن صفر نقطهٔ جوش آب و صد [[نقطهٔ ذوب]] یخ است.]]
در ۱۷۴۲ [[ستاره شناسستاره‌شناس]] [[سوئد|سوئدی]]، [[آندرس سلسیوس]] (۱۷۰۱ تا ۱۷۴۴) توانست معیاری برای سنجش دما درست کند که وارون آنچه بود که امروز آن را سلسیوس می‌خوانیم. به زبان دیگر، در پیمانهٔ او ''صفر'' نقطهٔ جوش آب بود و ''۱۰۰'' نقطهٔ ذوب یخ. او در مقاله‌ای به نام ''مشاهدهٔ دو دمای ماندگار بر روی یک دماسنج''، تجربه‌های خود را توضیح داد و نشان داد که چگونه فشار بر نقطهٔ ذوب یخ بی تاثیر است. از سوی دیگر با دقت خوبی نشان داد که [[دمای جوش]] آب تابع فشار پیرامونی است. او پیشنهاد می‌دهد که دمای جوش آب به عنوان نقطهٔ صفر قرار گیرد که در این صورت با [[فشار هوا]] در سطح دریاها متناسب خواهد بود. این فشار را، [[اتمسفر (یکا)|فشار اتمسفری]] می‌نامند. چندی بعد، [[اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها|ادارهٔ بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها]] (BIMP) در دهمین کنفرانس خود بر روی وزن‌ها و مقیاس‌ها اعلام کرد که ''یک اتمسفر'' دقیقاً برابر است با ۱۰۱۳۲۵۰ [[دین (یکا)|دین]] بر [[متر مربع|سانتیمتر مربع]] یا ۱۰۱٫۳۲۵ [[پاسکال (یکا)|پاسکال]].<ref>{{cite web |url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/10/4/ |title=Resolution 4 of the 10th meeting of the CGPM (1954)}}</ref>
 
در ۱۷۴۴ همزمان با مرگ آندرس سلسیوس، گیاه شناسگیاه‌شناس سوئدی [[کارل لینه]] (۱۷۰۷ تا ۱۷۷۸) وارون دماسنج سلسیوس را ساخت.<ref>Citation: Uppsala University (Sweden), [http://www.linnaeus.uu.se/online/life/6_32.html ''Linnaeus' thermometer'']</ref> «دماسنج لینه» در گلخانهٔ خودش کاربرد داشت. دانیل اکستروم که یک سازندهٔ برجستهٔ ابزارهای علمی بود دماسنج لینه را برایش ساخت.
 
در ۱۷۴۴ همزمان با مرگ آندرس سلسیوس، گیاه شناس سوئدی [[کارل لینه]] (۱۷۰۷ تا ۱۷۷۸) وارون دماسنج سلسیوس را ساخت.<ref>Citation: Uppsala University (Sweden), [http://www.linnaeus.uu.se/online/life/6_32.html ''Linnaeus' thermometer'']</ref> «دماسنج لینه» در گلخانهٔ خودش کاربرد داشت. دانیل اکستروم که یک سازندهٔ برجستهٔ ابزارهای علمی بود دماسنج لینه را برایش ساخت.
=== سانتیگراد و سلسیوس ===
از سدهٔ ۱۹ میلادی به این سو، در همهٔ جامعه‌های علمی در سراسر جهان از این پیمانهٔ سنجش دما با نام سانتیگراد یاد می‌شد. البته در بیشتر موارد تنها به نام ''درجه'' بسنده می‌شد ولی اگر می‌خواستند که دقیق تر گفته شود به آن ''درجهٔ سانتیگراد'' می‌گفتند. نماد این پیمانه {{عبارت چپچین|°C}} است.
سطر ۱۶ ⟵ ۱۷:
تا فوریهٔ ۱۹۸۵ وضع چنین بود تا اینکه در بخش هواشناسی [[بی‌بی‌سی]] این سنت شکسته شد و بجای ''سانتیگراد'' به آن ''سلسیوس'' گفته شد.<ref>{{یوتیوب|9E21c02Vp9k#t=18m42s|1985 BBC Special: A Change In The Weather - YouTube<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->}}</ref>
 
از آنجایی که ''سانتیگراد'' در زبان‌هایی مانند فرانسوی و اسپانیایی نام یک یکای [[اندازه گیریاندازه‌گیری]] زاویه بود (۱/۱۰٬۰۰۰ [[زاویه راست|زاویهٔ راست]]) و در دیگر زبان‌ها هم مفهوم‌های همانندی را یادآوری می‌کرد، برای همین در [[استانداردهای بین‌المللی]] مانند [[اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها|BIPM]] از عبارت ''centesimal degree'' برای کاربرد دقیق نام آن استفاده می‌شد. در نهایت در نهمین کنفرانس بین‌المللی وزن‌ها و مقیاس‌ها و در [[انجمن بین‌المللی وزن‌ها و مقیاس‌ها]] در سال ۱۹۴۸ به طور رسمی نام ''درجهٔ سلسیوس'' با نماد {{عبارت چپچین|°C}} پذیرفته شد.<ref name='bipmagreement'>{{cite web |url=http://www.bipm.org/en/committees/cipm/cipm-1948.html |title=CIPM, 1948 and 9th CGPM, 1948 |accessdate=9 May 2008 |publisher=[[اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها|International Bureau of Weights and Measures]]}}</ref><ref>According to ''The Oxford English Dictionary'' (OED), the term "Celsius' thermometer" had been used at least as early as 1797. Further, the term "The Celsius or Centigrade thermometer" was again used in reference to a particular type of thermometer at least as early as 1850. The OED also cites this 1928 reporting of a temperature: "My altitude was about 5,800 metres, the temperature was 28° Celsius." However, dictionaries seek to find the earliest use of a word or term and are not a useful resource as regards to the terminology used throughout the history of science. According to several writings of Dr. Terry Quinn CBE FRS, Director of the BIPM (1988–2004), including ''Temperature Scales from the early days of thermometry to the 21st century'' ({{PDFlink|[http://www.imeko.org/publications/tc12-2004/PTC12-2004-PL-001.pdf here]|146&nbsp;[[کیبی‌بایت|KiB]]<!--application/pdf, 149848 bytes-->}}) as well as ''Temperature'' (2nd Edition / 1990 / Academic Press / 0125696817), the term ''Celsius'' in connection with the centigrade scale was not used whatsoever by the scientific or thermometry communities until after the CIPM and CGPM adopted the term in 1948. The BIPM was not even aware that "degree Celsius" was in sporadic, non-scientific use before that time. It is also noteworthy that the twelve-volume, 1933 edition of OED didn't even have a listing for the word ''Celsius'' (but did have listings for both ''centigrade'' and ''centesimal'' in the context of temperature measurement). The 1948 adoption of ''Celsius'' accomplished three objectives:
:1. &nbsp;&nbsp;&nbsp;All common temperature scales would have their units named after someone closely associated with them; namely, Kelvin, Celsius, Fahrenheit, Réaumur and Rankine.
:2. &nbsp;&nbsp;&nbsp;Notwithstanding the important contribution of Linnaeus who gave the Celsius scale its modern form, Celsius' name was the obvious choice because it began with the letter C. Thus, the symbol °C that for centuries had been used in association with the name ''centigrade'' could continue to be used and would simultaneously inherit an intuitive association with the new name.
سطر ۳۶ ⟵ ۳۷:
|style="text-align: right;" |نقطهٔ جوش [[نیتروژن مایع]]
|{{عبارت چپچین|۷۷٫۴ K}}
|{{عبارت چپچین|−۱۹۵٫۸ °C}}<ref>Lide, D.R. , ed. (1990&ndash;1991). ''Handbook of Chemistry and Physics.'' 71st ed. CRC Press. p. 4–22.</ref>
|{{عبارت چپچین|−۳۲۰٫۳ °F}}
|-