زبان آلبانیایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۸.۸): + رده:زبانهای نهاد-فعل-مفعول |
|||
خط ۱:
{{دیگر کاربردها|ALB}}
'''زبان آلبانیایی''' {{آلبانیایی|Gjuha shqipe، جیوها شچیپه}} زبانیاست از خانوادهٔ [[زبانهای هندواروپایی]] که نزدیک به ۶ میلیون گویشور دارد. خاستگاه این زبان [[آلبانی]] و [[کوزوو]] است ولی در دیگر جاهای [[بالکان]] که آلبانیزبانان میزیند- چون [[مقدونیه]]، [[مونته نگرو]] و جنوب [[صربستان]]- نیز بدان سخنگفتهمیشود. همچنین گروههای آلبانیاییزبانی نیز در [[یونان]]، کرانههای جنوب خاوری [[ایتالیا]] و [[سیسیل]] بدین زبان سخنمیرانند. همچنین کشورهایی که کوچندگانی از بالکان را در خود پذیرفتهاند -مانند کشورهای [[اسکاندیناوی]]، [[آلمان]]، [[بریتانیا]]، [[استرالیا]]، [[آمریکا]]، [[ترکیه]] و... -نیز گویشورانی بدین زبان دارند.
== دستهبندی ==
در ۱۸۵۴ زبانشناس آلمانی [[فرانتس بوپ]] این زبان را از خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی شناسایینمود. این زبان در میان زبانهای این خانواده در شاخهای منحصربهفرد جای دارد.
برخی پژوهشگران بر این باورند که این زبانهای از زبانهای [[زبان ایلیری|ایلیری]]، [[زبان داسی|داسی]] و [[زبان تراکیهای|تراکیهای]] مشتقشدهاست. برخی هم این زبان را از خانوادهٔ زبانهای [[زبانهای اسلاوی|اسلاوی]]، [[زبانهای بالتیک|بالتیک]] و یا [[زبانهای ژرمنی|ژرمنی]] میدانند.
== همسنجی با دیگر زبانهای هندواروپایی ==
{|border="1" cellspacing="0" cellpadding="4" class="wikitable"
!آلبانیایی !! muaj !! i ri / e re !! nënë !! motër !! natë !! hundë !! tre !! i zi /e zezë !! i kuq / e kuqe !! i/ e gjelbër/blertë
|-
! colspan="13" style="text-align:center; background:#dedede"| Other [[زبانهای هندواروپایی]]
خط ۱۷:
| '''[[فارسی]]''' || ماه|| نو || مادر || خواهر || شب || دماغ || سه || سیاه || سرخ || سبز || زرد || گرگ
|-
| '''[[زبان انگلیسی|انگلیسی]]''' || month || new || mother || sister || night || nose || three || black || red || green || yellow
|-
| '''[[لاتین]]''' || mēnsis || novus || māter || soror || nox || nasus || trēs || āter, niger || ruber || viridis || flāvus, gilvus || lupus
خط ۴۶:
== سامانهٔ نوشتاری ==
از [[سده ۱۵ (میلادی)|سدهٔ پانزدهم میلادی]] الفباهای گوناگونی را برای نگارش آلبانیایی به کار بردهاند. برای این کار از حروف ایتالیایی یا یونانی و گاه عربی بهرهگرفتهمیشد. لهجهٔ توسک آلبانیایی را با [[الفبای یونانی]] و لهجهٔ چِگ را با [[الفبای لاتین]] مینوشتند. هردوی این لهجهها را گاه با [[الفبای عربی]] که برای نگارش [[زبان ترکی عثمانی]] کاربرد داشت و نیز [[سیریلیک]] و برخی خطهای بومی نیز مینوشتند.
در ۱۹۰۸ به طور رسمی زبان آلبانیایی برپایهٔ لهجهٔ چِگ استانداردسازی شد و الفبای لاتین نیز با اصلاحاتی جنبهٔ رسمی یافت. پس از [[جنگ جهانی دوم]] لهجهٔ توسک لهجهٔ رسمی و عیار آلبانیایی گردید.
خط ۵۲:
{{پانویس}}
{{چپچین}}
Wikipedia contributors, "Albanian language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanian_language&oldid=225164651 (accessed July 12, 2008).
{{پایان چپچین}}
{{هندواروپاییها}}
|