آل بویه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{تاریخ تبرستان}}

 

در سال‌های ناتوانی و انحطاط [[بغداد]] که فرماندهان ترک و کرد و گیل و دیلم [[خلیفه]] را هم در تختگاه وی دست نشانده قدرت و غلبه خویش ساخته بودند، با آن که در [[ایران]] اندیشه ایجاد یک قدرت پایدار همراه با زنده ساختن حکومتی مانند حکومت ساسانیان در خاطر بسیاری از داعیه داران این دوره، از [[گیل]] و [[دیلم]] و [[طبری]] شکفته بود، به بار نشستن این آرزو آن هم در یک مدت کوتاه، تا اندازه‌ای تنها برای آل بویه ممکن شد که آن نیز به سبب اختلافات خانگی، تقید به پیروی از دعوت زیدیان و برخورد با آشوب‌های [[خراسان]] به نتیجه نرسید، با این حال پایه گذار این سلسله علی بن بویه [[دیلمی]] ملقب به [[عمادالدوله]] و برادر زاده‌اش [[فنا خسرو بن حسن]] معروف به [[عضدالدوله]]، با وجود محدود بودن قلمرو خویش و با آن که در زمان آنها فرصتی هم برای زنده ساختن فرهنگ باستانی در قلمروشان پیدا نشد، باز استعداد خود را برای بازسازی وحدت و یکپارچگی از دست رفته قرنهای دور نشان دادند. هر چند دولت آنها علی‌رغم پایبندی به رسم دوره با تکیه بر یک [[پادشاه]] باستانی مانند [[بهرام گور]] هم موفق به ایجاد تعادل پایدار عصر از یاد رفته [[بهرام]] در قلمرو [[یزدگرد سوم|یزدگرد]] نشد، باری طی چندین دهه فرمانروایی آنها، قدرت خلفای عباسی، که پیش از آن نقش فعالی را در تعیین سرنوشت مردم [[ایران]] داشت، ناتوان ساخت و بدینگونه عناصر تازه‌ای از نژادها و اقوام گوناگون مردم [[ایران]] بار دیگر آنچه را ایران با پیمودن سالها به اعراب و ترکان اهل سُنت واگذاشته بودند، این بار همراه آیین شیعه، دیگر بار، و گرچه برای مدتی کوتاه، به دست آوردند. دولت شیعی آل‌بویه در بخش مهمی از سرزمین ایران حضور داشت.