میرزا آقا تبریزی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
حذف الگوی ناموجود > - درخواست کاربر:Fatemi |
جز ربات: اصلاح پیوندهای زبان (وظیفه ۴) |
||
خط ۳۹:
'''میرزا آقا تبریزی'''، نمایشنامهنویس آغازگر [[ایرانی]] دوره [[قاجار]] است که برای نخستین بار در سدهٔ سیزدهم قمری نمایشنامههایی به زبان [[فارسی]] تصنیف کرده است. او را خالق [[کمدی سیاه]] لقب دادهاند.
در بارهٔ زندگی میرزا آقا تبریزی دانستههای اندکی در دست است که بیشتر آنها برگرفته از نامههای او به [[میرزا فتحعلی آخوندزاده]] است. بر این اساس، نام وی میرزا آقا، نام پدرش محمدمهدی و اهل [[تبریز]] بود.<ref name='b'>جمشید ملکپور، جلد ۱، ص ۱۹۱</ref> او ظاهراً از کودکی در [[تبریز]] به فراگیری زبانهای [[فرانسوی]] و [[زبان روسی|روسی]] پرداختهاست. پس از آن وارد خدمت دولت شد و در «معلمخانهٔ دولتی» ([[دارالفنون]]) به مدت چند سال مترجم معلمان اتریشی بود و سپس در ۱۲۷۹ قمری مأمور خدمت در سفارتخانههای ایران در [[بغداد]] و [[استانبول]] گردیده و در آنجا به دریافت نشان «مجیدیه» از دولت [[عثمانی]] توفیق یافت. در حدود سال ۱۲۸۰ قمری به [[تهران]] بازگشت و در سفارت [[فرانسه]] به عنوان منشی اول مشغول به کار شد. آنچنانکه در نامهای برای [[میرزا فتحعلی آخوندزاده]] مینویسد : {{گفتاورد|«این بنده اسمم میرزا آقاست و از اهالی تبریز هستم. از طفولیت به آموختن زبان فرانسه و روسی شوق کردم و زبان فرانسه را به قدری که در نوشتن و ترجمه و تکلم رفع احتیاج شود تحصیل کردم و از زبان روسی نیز قدری بهره دارم. بعد از خدمات چندساله در معلم خانهٔ پادشاهی و ماموریت در بغداد و اسلامبول قریب هفت سال است که به اذن اولیای دولت، در سفارت دولت فخیمه فرانسه مقیم تهران منشی اول هستم.»<ref name='a'>چهار تیاتر میرزا آقا تبریزی. م. ب. مومنی. نشر ابن سینا. تبریز ۱۳۵۵</ref>}}
نمایشنامههای میرزا آقا در دوران حکومتهای [[ناصرالدین شاه]] و [[مظفرالدین شاه]]، امکان چاپ نیافت و تنها با آغاز [[نهضت مشروطیت]]، نمایشنامهٔ «طریقهٔ حکومت زمان خان» در فاصلهٔ سالهای ۱۳۲۴-۱۳۲۶ قمری بدون ذکر نام مؤلف در مطبعهٔ دولتی به چاپ رسید.<ref>جمشید ملکپور، جلد ۱، ص ۱۹۵</ref> اندکی بعد، نمایشنامههای «سرگذشت اشرف خان»، «طریقهٔ حکومت زمان خان» و «حکایت کربلا رفتن شاهقلی میرزا»، اینبار هم بدون ذکر نام مؤلف در پاورقی روزنامهٔ اتحاد چاپ [[تبریز]] منتشر شد. در ۱۳۰۰ خورشیدی همان ۳ نمایشنامه بر اساس نسخهای متعلق به فردریک روزن وزیر مختار [[آلمان]] در تهران، با عنوان مجموعهٔ مشتمل بر ۳ قطعه تیاتر منسوب به میرزا [[ملکم خان ناظمالدوله]] در [[برلین]] به چاپ رسید.<ref>آرینپور، جلد ۱، ص ۳۵۸-۳۵۹</ref>
|