اگزوسفر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱:
'''اگزوسفر''' {{انگلیسی|''Exosphere''}} یا برون‌سپهر<ref>واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب</ref> بیرونی‌ترین لایه اتمسفر یا آخرین لایه قبل از فضای خارج می‌باشد. برون‌سپهر پنجمین لایهٔ تشکیل‌دهندهٔ [[جو زمین]] است که از ارتفاع حدود ۵۰۰ کیلومتر آغاز شده و تا [[خلأ]] کیلومتر ادامه می‌یابد.
برون‌سپهر لایه‌ای است که در آن گازهای سبک، مانند هیدروژن، امکان فرار از جوّ را پیدا می‌کنند. برون‌سپهر لایه گذار جو به فضای کیهانی به شمار می‌آید که بخش فوقانی آن را در ارتفاع بیش از سه هزار کیلومتری از سطح زمین برآورد کرده‌اند. در برون‌سپهر گازهای سبک، مانند هیدروژن، امکان فرار از جوّ را پیدا می‌کنند. هوا در برون‌سپهر بسیار رقیق است و تفاوت چندانی با خلأ ندارد. تراکم ذرات در این لایه بسیار کم است. با افزایش ارتفاع دما زیاد می‌شود. افزایش دما در این لایه ناشی از فعالیت‌های خورشیدی می‌باشد. دما در این لایه به علت تابش‌های خورشیدی بسیار زیاد می‌باشد اما چون تعداد ذرات در این لایه بسیار کم می‌باشد جا به جایی گرما بسیار بسیار کند صورت می‌گیرد. برای مثال اگر منطقه‌ای را در نظر بگیریم در بالای آن دما بسیار بالا در حالی که در پایین این منطقه دما بسیار پایین می‌باشد.
 
اگزوسفر بطور عمده از هیدروژن و مقداری هلیم کربن دی‌اکسید و اکسیژن اتمی تشکیل شده است.
شرایط موجود در یون‌کره (یونوسفر) در این لایه نیز حاکم است؛ بدین معنی که گازها در این لایه همچنان قابلیت هدایت الکتریکی خود را حفظ می‌کنند. سرعت ذرات در این لایه بسیار زیاد است و در مواردی به ۲/۱۱ کیلومتر در ثانیه می‌رسد.
شرایط موجود در [[یون‌کره]] (یونوسفر) در این لایه نیز حاکم است؛ بدین معنی که گازها در این لایه همچنان قابلیت هدایت الکتریکی خود را حفظ می‌کنند. سرعت ذرات در این لایه بسیار زیاد است و در مواردی به ۲/۱۱ کیلومتر در ثانیه می‌رسد. در اینجا اتم‌های اکسیژن و هلیوم اتمسفر رقیقی را تشکیل می‌دهند. هلیوم خنثی و اتم‌های هیدروژن که دارای وزن‌های اتمی پایینی هستند می‌توانند فرار کنند. هیدروژن با تجزیه بخار آب و متان از نزدیکی مزوپاز جایگزین می‌شود. در حالی که هلیوم به طریق عمل پرتوهای کیهانی در ازت و از شکستن عناصر پرتوزا در پوسته سطحی زمین به طور آرام ولی مداوم تولید می‌شود. در برون‌سپهر [[گرانش]] زمین نیروی چندانی ندارد.
 
بین این لایه و فضای خارج مرز روشنی وجود ندارد و بیشتر اوقات شامل قسمتی از فضای بیرون می‌شود، به این فضا [[ژئوکرونا]] می‌گویند.
 
در این لایه قمرهای زیادی به دور زمین در حال چرخش می‌باشند. در این لایه ذرات بسیار دور از یکدیگر هستند به طوری که با سرعت صدها کیلومتر در حال حرکتند اما حداقل برخورد را با یکدیگر دارند حرکت [[بالستیکی]] ذرات در این لایه گاهی موجب خارج شدن آنها از اتمسفر زمین می‌شود.
 
== منابع ==
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Exosphere |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Exosphere&oldid=553099084 |زبان =انگلیسی| بازیابی =۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲}}
{{پانویس}}
* [http://www.sadaf2.com/article/44/ دبیرستان فرزانگان]. بازدید ژوئیه ۲۰۱۵.
 
== پیوند به بیرون ==