دستور زایشی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 188.159.141.45 (بحث) به آخرین تغییری که Dexbot انجام داده بود واگردانده شد
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۹.۵): + رده:چارچوب‌های دستور زبانی
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
{{ویکی سازی}}
 
'''دستور زایشی''' یکی از رویکردهای بررسی نحو زبان است که توسط [[نوام چامسکی]] تبیین شده است. تدوین این دستور با نگارش کتاب [[ساخت‌های نحوی]] (۱۳۵۷) توسط چامسکی آغاز شد.
== دستور ==
بین سال‌های ۱۹۲۳ و ۱۹۵۷ هدف زبان شناسی" تکمیل روندهای کشف" بود؛ یعنی یافتن مجموعه‌ای از اصول که زبان شناس را قادر کند تا دستور زبانی را از توده‌ای اطلاعات که به کمک سخن گوی اهل زبان گفته شده، کشف و استخراج کند و دستور باید علمی باشد و صرفاصرفاً بر اساس الگوهایی باشد که صرفاصرفاً در زبان وجود دارند و هیچ رجوعی به معنا نداشته باشند. به این طریق می‌توان به توصیفی عینی و کامل از زبان دست یافت. چامسکی با اعتقاد به این که این هدف آرمان گرایانه و محدود است، نقدهایی را بر آن وارد می‌کند. آرمان گرایانه به این دلیل که امکان ندارد بتوانیم قواعدی خدشه ناپذیر برای استخراج یک دستور کامل از توده‌ای اطلاعات وضع کنیم. محدودیت این دستورها به این دلیل است که از قدرت پیش گویی برخوردار نبودند؛ آنچه را رخ داده بود دسته بندی می‌کردند و آنچه را ممکن بود رخ دهد پیشگویی نمی‌کردند. چامسکی معتقد بود دستور باید به عنوان نظریه یا فرضیه‌ای باشد که چگونگی کارکرد زبان را بیان کند اگر دستور به صورت صحیح تدوین شود، به دستگاهی تبدیل می‌شود که تمام توالی‌های دستوری را تولید می‌کند و هیچ رشتهٔ غیردستوری را پدید نمی‌آورد. وظیفهٔ زبان شناس این است که دستورها را فرمول بندی کند تا از این طریق ابزاری برای ارزشیابی دستور فراهم شود و در موقعیتی که زبان‌شناس با دو دستور روبه‌رو شد، خود بتواند نوع بهتر را انتخاب کند.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[نوام چامسکی]]
* [[زبان‌شناسی زایشی]]
خط ۱۲:
* [[نظریه بهینگی]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* [[:w:en:Generative_grammar|ویکی‌پدیای انگلیسی]]
* «زبان‌شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی»، [[محمد دبیرمقدم]]، ویراست دوم، تهران: [[انتشارات سمت]]، ۱۳۸۳
{{زبان-خرد}}
 
[[رده:دستور زایشی]]
[[رده:چارچوب‌های دستور زبانی]]
[[رده:دستور زبان]]