محمد قزوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

محمد قزوینی در یازدهم فروردین ۱۲۵۶ خورشیدی در [[تهران]] در محله [[دروازه قزوین]] به دنیا آمد. پدر و اجدادش از اهل قلم و فرهنگ بودند. پدر بزرگ او ملا عبدالعلی قزوینی از دانشمندان [[قزوین]] بود. پدرش ملا عبدالوهاب قزوینی معروف به «ملا آقای قزوینی» اصلاً اهل بلوک بشاریات (اکنون [[بخش بشاریات]]) بود که با کوشش شخصی صاحب مرتبه‌ای در دانش و ادب شد و به تهران آمد و در [[مدرسه معیرالممالک]] درس می‌داد.

پدر محمد قزوینی در ۱۲۶۷ درگذشت. محمد در این زمان دوازده ساله بود و به کمک [[شمس‌العلما]] بجای پدر در تدوین ''نامه دانشوران'' شرکت کرد تا کمک معاش خانواده باشد. او [[صرف و نحو]] و [[فقه]] و [[کلام]] و [[حکمت]] را نخست نزد پدر و سپس نزد استادان دیگر مانند [[شیخ فضل‌الله نوری]] و [[میرزا حسن آشتیانی]] و [[ملا محمد آملی]] تحصیل کرد. او از محضر ادیب پیشاوری و شیخ هادی نجم‌آبادی نیز برخوردار شد. در مدرسه معیرالملک حجره‌ای گرفت و [[طلبه]] شد. زیر نظر شمس‌العلما در علوم اسلامی و هیئت و ریاضی و تاریخ و تاریخ ادب و رجال و عَروض و قافیه متبحر شد. بعد در [[مدرسه آلیانس]] تهران به فراگیری [[زبان فرانسه]] پرداخت. همچنین به آموزش [[زبان عربی|عربی]] به دوستان و آشنایان جوان خود پرداخت.

فرزندان [[شیخ فضل‌الله نوری]] ضياءالدينضیاءالدین و ميرزامیرزا هاديهادی مدت سه سال نحو<ref>نقل از بيستبیست مقاله‌يمقالهٔ قزوينيقزوینی به تصحيحتصحیح عباس اقبال و استاد پورداوود، ص 7- 30 " ديگر«دیگر از اعاظم علما كهکه لطف مخصوصيمخصوصی درباره‌يدربارهٔ ايناین ضعيفضعیف داشتند مرحوم حاجيحاجی [[شيخشیخ فضل‌الله نورينوری]] بود كهکه وظيفه‌يوظیفهٔ تدريستدریس نحو را برايبرای دو پسر خودشان يكيیکی آقايآقای آقاضياءالدينآقاضیاءالدین و ديگريدیگری آقايآقای حاجيحاجی ميرزامیرزا هاديهادی به عهده من محول نمودند و من برايبرای هر يكیک از آن آقازادگان عليعلی التعاقب مدت سه ساليسالی تدريستدریس كردهکرده ايشانایشان را برحسب معلومات ناقصه‌يناقصهٔ خود به علم مزبور آشنا ساختم" »</ref> و [[محمدعلی فروغی]] و برادرش [[ابوالحسن فروغی]] از او عربی آموختند و خود به دیگر معلومات او، از جمله در زبان فرانسه، افزودند. پدر فروغی‌ها یعنی [[محمدحسین فروغی|میرزا محمدحسین فروغی]] او را به همکاری در ''[[روزنامه تربیت]]'' تشویق کرد و او را با روش کار و تحقیق ادبی و تاریخی اروپاییان آشنا ساخت. به زودی شهرتی در زمینه‌های مختلف ادبی پیدا کرد و به خصوص در نحو عربی چهره‌ای شاخص شد. در تالیفتألیف بخش تاریخ اسلام در کتاب ''تاریخ مفصل ایران'' که کتاب درسی مدارس بود شرکت داشت.