آخناتون: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام = آخناتونآخِناتون

|عنوان تصویر = تندیس آخناتون به شیوهشیوهٔ دورهدورهٔ عمارنه

|دوران = [[۱۳۵۲ (پیش از میلاد)|۱۳۵۲]]-[[۱۳۳۶ (پیش از میلاد)]] {{-}}[[۱۳۵۱ (پیش از میلاد)|۱۳۵۱]]-[[۱۳۳۴ (پیش از میلاد)]] در [[دودمان هجدهم مصر]]

'''آخِناتون''' یا '''اخناتوناَخِناتون''' (به معنایبه‌معنای ''کسی که برای [[آتون]] سودمند است'') نام آغازینش '''امن‌هوتپ (یا آمنحوتپ) چهارم''' (آمُن‌هوتِپ به معنایبه‌معنای ''[[آمون]] خُرسندخرسند است'') [[فرعون]] [[مصر باستان]] میان سال‌های [[۱۳۵۲ (پیش از میلاد)|۱۳۵۲]]-[[۱۳۳۶ (پیش از میلاد)]] یا [[۱۳۵۱ (پیش از میلاد)|۱۳۵۱]]-[[۱۳۳۴ (پیش از میلاد)]] بود. وی که از دودمان هیجدهم بود دینی [[یکتاپرستی|یکتاپرستانه]] را بنیاد نهاد که خدای آن [[آتون]] نام داشت.

او فرزند [[آمنهوتپ سوم]] بود<ref>''تاریخ جامع ادیان.''، ص ۶۲</ref> و در آغاز برای جانشینی فرعون برگزیده نشده بود. ولی پس از مرگ برادرشبرادرش، [[توتمس]]، او بدین جایگاه رسید. پنداشته می‌شود که او هم‌زمان با پدرش به پادشاهی پرداخته باشد. همسر او [[نفرتیتی|نِفِرتیتی]] بود.

: ای آفریدگار که زمین را آفریده‌ای، ... آفریدگار بزرگ که برای خلقت هزاران مخلوق رنجی عظیم برده‌ای...

: هر روز هر زمین او را هنگام طلوع می‌ستاید و به او نماز می‌گذاردمی‌گزارد.}}

وی با شنیدن این سرود و با گرایشی که به [[یکتاپرستی]] داشت بر آن شد که خدای ملی مردم تب را که [[آمون]] بود تغییر دهد و به خدای خورشید، [[آتون]] روی آورد. او نام خویش را نیز از آمنهوتپ به اخناتون (ستایش‌گر آتون) تغییر داد. وی دستور داد که در سراسر مصر آتون را بپرستند و او را خدای یکتا بدانند که خالق و حافظ همههمهٔ موجودات است.<ref>''تاریخ جامع ادیان،ادیان''، ص ۶۵</ref>

[[زیگموند فروید]] در کتاب [[موسی و یکتاپرستی]]، [[موسی]] را در دورهٔ اخناتون می‌داند. فروید نتبجه می‌گیرد که موسی به دین یکتاپرستی آتُن گرایش داشته اما به علت سست شدن قدرت امپراتوری پس از اخناتون و طرد دین اتن توسط مصریان، موسی این دین را به جایبه‌جای ادامه در مصرمصر، به قوم یهود منتقل می‌کند. یهودیان آن زمان در قلمرو مصر ساکن بودند. موسی همچنین رسم مصریمصریِ [[ختنه]] را به قوم یهود داد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=فروید |نام= زیگموند |پیوند نویسنده = زیگموند فروید |ترجمه = قاسم خاتمی |کتاب= موسی و یکتاپرستی| ناشر=پیروز |سال=۱۳۴۸ |شابک=}}</ref>

* در مجموعهمجموعهٔ تلویزیونی ''[[یوسف پیامبر (مجموعه تلویزیونی)|یوسف پیامبر]]''، که در سال ۱۳۸۷ از [[شبکه ۱ سیمای جمهوری اسلامی ایران|شبکه ۱ تلویزیون ایران]] پخش شد، آمنحوتپ در نقش فرعون مصر در دوران وزارت [[یوسف]] پیامبر در این کشور به تصویر کشیده شده‌است. او در این سریال تحت تأثیر تعلیمات یوسف یکتاپرست شده، به رسالت او ایمان آورده، توسط یوسف در نیل غسل تعمید می‌شود و با همراهی یوسف به مبارزه با کاهنانکاهنانِ آئینآیین آمون‌پرستی برمی‌خیزد<ref>[http://seemorgh.com/culture/tv-and-radio/20497-20497/ سریال حضرت یوسف (ع) و نقدهایی که وارد نیست<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>.

* جان بایر ناس. ''تاریخ جامع ادیان''، [[علی‌اصغر حکمت]]. تهران: انتشارات علمی و فرهنگیفرهنگی، چاپ یازدهمیازدهم، ۱۳۸۰

* لبیب، عبدالساتر،عبدالساتر ''(الحضارة المصریة، الدیانة والفنون) ''، دارالمشرق، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی .