راهکنش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
←‏منابع: ویرایش و ویکی‌سازی
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
ویرایش و ویکی‌سازی (این مقاله نيازمندِ بررسی تخصصیِ ازسوی یک ریشه‌شناس دارد.)
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{دست اول}}
{{ویکی‌سازی}}
'''تاکتیک''' {{انگلیسی|Tactic}} واژه‌ای است که به طوربه‌طور رسمی از ۱۷۶۶ میلادی کاربرد آن در ادبیات نظامی غرب آغاز شده استشده‌است. [[فرهنگ آکسفورد|واژه‌نامه آکسفورد]] این واژه را از واژهواژهٔ [[لاتین]] tactica و همین‌طور از واژهواژهٔ [[زبان یونانی|یونانی]] tactike و tactikos به معنی منظمنظم و سامان و نیز دارای نظم و ترتیب مشخص مشتق میداندمی‌داند. امروزه این واژه دارای معانی گوناگونی فراتر از ریشهریشهٔ نخستیننخستینِ آن پیدا کرده استکرده‌است که آرایش برای رزم یا [[رزم‌آرایی]]، روش جنگیدن و نبرد از آن جمله است.
 
ریشهریشهٔ اصلی واژهواژهٔ «تاکتیک»، واژهواژهٔ «تک تاختتک‌تاخت»، «تک توختن» و «تکتوزیتک‌توزی» در [[زبان پهلوی]] است که در فرهنگ نظامی ایران زمینایران‌زمین به دلیل سوارهوجود نظام[[سواره‌نظام]] ورزیده در زمان حاکمیت هخامنشی،[[هخامنشیان]]، [[پارتیان]] و ساسانی به[[ساسانیان]] عنوانبه‌عنوان جنگاوران، تک‌آوران همواره در جنگهاجنگ‌ها با خلق جنگ سریعسریعِ [[سواره نظام]]،سواره‌نظام، فاتح نبردهای بسیاری شده‌اند. (حبیبی، ۱۳۹۲). این واژه سپس از طریق ایران به فرهنگ یونانی و رومی (تکتیکوز) و از آنجا به فرهنگ غرب و اروپا و ادبیات مرسوم نظامی دنیا بابه‌صورت عنوان واژهواژهٔ تاکتیک راه یافته استیافته‌است. همان {{مدرک.}}
 
در [[زبان فارسی پهلویمیانه]]، واژهواژهٔ «توختن»، و «توزیدن» در معانیمعانی‌ای از جمله فراهمفراهم‌آوردن، آوردن، جستن،جُستن، خواستن، تاخت و تاراج، حمله و هجوم آمده استآمده‌است. (ن. ک: به''لغت‌نامهٔ فرهنگ دهخدا، ۱۳۸۵، ص ۸۰۴دهخدا'') واژهواژهٔ «توز» و «توختن» و «تاختن» در ''[[شاهنامه فردوسی|شاهنامهٔ فردوسی]]'' نیز با همین ریشه در مفهوم جنگ، نبرد و رزم آمده استآمده‌است. با نادیده گرفتن از این مقدمه چنانچه باید به جای واژهواژهٔ «تاکتیک» واژه‌ای انتخاب گردد، واژهواژهٔ «راهوردراهوَرد» پیشنهاد می‌گردد، که از خود از دو واژهواژهٔ راه + آورد تشکیل شده استشده‌است.{{مدرک}} واژهواژهٔ «آورد» خود از ترکیب پیشوند «آ» به معنی «آماده و مهیا بودن» و ریشهریشهٔ «ورد» تشکیل شده که خود در [[زبان اوستایی]] از ریشهریشهٔ «پرت» به معنی نبرد کردن، جنگیدن و ضربه زدن ساخته شده استشده‌است. حرف «پ» و «ت» در آنآن، در برگردان به فارسیفارسی، به «و» و حرف «د» تبدیل شده و کلمهکلمهٔ «ورد» از آن به معنی نبرد مشتق شدهگردیده‌است؛ است؛بنابراین، بنابراین واژهواژهٔ «راهورد» به مفهوم روش نبرد، شیوهشیوهٔ جنگیدن با معنی دقیق تاکتیک در ادبیات نظامی همخوانی دارد. از طرفی نیز استراتژی همواره در اغلب اوقات با تاکتیک بکاربه‌کار می‌رود. به همین دلیلدلیل، راهبرد (استراتژی) در کنار راهوردراهوَرد (تاکتیک) هم شکلیهم‌شکلیِ این دو واژه را با هم نیز تا حدود زیادی نیز نشان می‌دهد؛می‌دهد، که بر زیبایی بکارگیریبه‌کارگیری آن در ادبیات فارسی می‌افزاید.
 
== منابع ==