عصر آهن: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱:
[[پرونده:Dun Carloway.jpg|بندانگشتی|265px|[[بروخ]] [[دن‌کالووی]]، [[لویس (اسکاتلند)|لویس]]، [[اسکاتلند]]]]'''عصر آهن''' در دانش [[باستان‌شناسی]] دوره‌ای است که در آن بشر به گستردگی از [[آهن]] در جایگاه ماده‌ای برای ساخت ابزار و جنگ‌افزار سود برد. به جز این جامعه‌های کهن تغییرهایی در زمینه کشاورزی، باورها و شیوه‌های هنری نسبت به گذشته یافت.
[[پرونده:Ironageroof.jpg|بندانگشتی|بام کاهی از عصر آهن، [[همپشایر]]، [[انگلستان|انگلستانعصر]]]] آهن که در [[سامانه سه‌دوره‌ای]] پس از [[عصر برنز]]
سختی، دمای گدازش بالا و فراوانی سنگ آهن این فلز را در سنجش با برنز خواستنی‌تر می‌نمود. از آنجا که [[استعمار]] اروپایی آهن را با خود به [[استرالیا]] و [[قاره آمریکا|آمریکا]] برد، پس عصر آهن هرگز به این سرزمین‌ها راه نیافت.
خط ۲۷:
در میان جزیره‌نشینان بریتانیا عصر آهن از [[سده ۵ (پیش از میلاد)]] آغاز گشت و با چیرگی رومیان بر بریتانیا در [[سده ۵ (میلادی)]] به پایان رسید. ساختارهای پدافندی این دوران گیراست، برای نمونه می‌توان به [[بروخ]] در شمال [[اسکاتلند]] نام‌برد.
=== اروپای شمالی ===
عصر آهن در اروپای شمالی به دو بخش می‌شود:[[عصر آهن پیشارومی]] و [[عصر آهن رومی]]. با دوره کوچ انسان‌ها سمال [[آلمان]] و [[دانمارک]] به چیرگی [[فرهنگ یاستورف]] درآمد. بخش جنوبی [[اسکاندیناوی]] هم زیر چیرگی بسیار همانند با آن- عصر آهن گرِگان- بود. درونشد شبه‌جزیره اسکاندیناوی، [[فنلاند]] و [[استونی]] به عصر آهن را میان سال‌های ۳۰۰۰ پیش از میلاد تا ۱۰۰۰ میلادی می‌دانند. فلزکاری و سفالگری برای مردمان آن دوران اسکاندیناوی
== بخش زیر صحرای آفریقا ==
در آفریقای باختری نخستین بار در [[فرهنگ نوک]] در پیش از ۱۰۰ پیش از میلاد مردم نخستین بار از گدازش آهن بهره‌بردند. کار با آهن و مس از آنجا به جنوب آفریقا راه‌یافت. بهره‌گیری از آهن برای کشاورزی [[بانتو]] و نیز شکار و گردآوری خوراکی‌های آنان انقلابی بود. اینان با بهره‌گیری از ابزار فلزی کشاورزی خود را در گستره بیشتری از [[ساوانا]] به پیش بردند.
| |||