سنگ‌نگاره و سنگ‌نوشته کرتیر در نقش رستم: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

'''سنگ‌نگاره و نبشته کرتیر''' یکی از آثار بازمانده از دورهٔ ساسانی است که در محوطهٔ [[نقش رستم]] و در پشت [[سنگ‌نگاره پیروزی شاپور بر امپراتوران روم]] تراشیده شده‌اند.<ref>{{پک|شهبازی|۱۳۵۷|ک=راهنمای مصور نقش رستم|ص=۱۱۸}}</ref> در حدود سال ۲۸۰ میلادی و دورهٔ پادشاهی [[بهرام دوم]] به فرمان [[کرتیر]] موبد موبدان، در پشت سر شاپور، تکه‌ای از کوه را تراشیده‌اند و نقش نیم‌تنهٔ کرتیر را به آن افزودند. کرتیر بی ریش و رو به راست نقش شده، و کلاه بلند نیم استوانه‌ایش دارای علامتی مانند قیچی است که از نقوش دیگر وی در [[کتیبه کرتیر در نقش رجب|نقش رجب]]، [[سنگ‌نگاره بهرام دوم و درباریان]] و در [[کتیبه کرتیر در سرمشهد|سرمشهد]] شناخته‌است. وی انگشت سبابهٔ دست راست را به نشانهٔ ستایش به سوی شاپور دراز کرده‌است و حالت احترام به خود گرفته، گردنش با گردنبندی حلقه حلقه‌ای آراسته شده، و نیم‌تنه پوشیده‌است و دو سر ردایش با سگکی حلقه‌دار در جلوی سینه به هم وصل می‌باشد.<ref>{{پک|شهبازی|۱۳۵۷|ک=راهنمای مصور نقش رستم|ص=۱۱۸}}</ref>

 

در پایین تنهٔ کرتیر، کتیبه‌ای به خط و زبان [[فارسی میانه]] کنده‌اند که بسیار آسیب دیده‌است، اما گویا در آغاز آن، از [[اردشیر بابکان|اردشیر]] نام رفته و به همین جهت می‌پندارند که کار کرتیر در دربار از زمان اردشیر آغاز گشته‌است. این نوشته دارای ۷۹ سطر است که بسیاری از آنها آسیب دیده‌است. این کتیبه مانند [[کتیبه کرتیر در سرمشهد]] در نزدیکی [[کازرون]] دارای دو بخش است. بخش اول شامل سطرهای ۱ تا ۴۹ که به معرفی کرتیر می‌پردازد و بخش دوم از ۴۹ تا ۷۳ به [[معراج]] او اشاره کرده‌است و از آنجا تا پایان مؤخرهٔ کتیبه‌است. از میان چهار کتیبهٔ کرتیر احتمالاً کتیبهٔ سرمشهد از نظر زمانی از همه قدیمی‌تر و احتمالاً تحریر اصلی است و پس از آن به ترتیب این کتیبه و سپس [[کتیبه کرتیر در کعبه زرتشت]] و در آخر [[کتیبه کرتیر در نقش رجب]] قرار دارند.<ref>{{پک|تفضلی|۱۳۷۶|ک=تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام|ص=۹۳}}</ref>