موسیقی آوازی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش و ویکی‌سازی |
|||
خط ۱:
[[پرونده:Eurovision Song Contest 1976 rehearsals - France - Catherine Ferry 3.png|کاترین فِری،
'''آواز''' {{انگلیسی|Vocal music}} گونه‌ای از [[موسیقی]] است که توسط یک یا چند [[خواننده]] و با یا بدون همراهی [[ساز|سازهای]] مختلف اجرا می‌شود، به‌شکلی که محوریت [[قطعه (موسیقی)|قطعه]] بر آواز خواندن باشد.
==
در فرهنگ‌ها مطلقِ [[صوت]] و صدا ذکر شده‌است، اما در [[موسیقی]] به‌معنی عام سرود، آهنگ و بانگ [[موزون]] زیر و بمی که از گلوی انسان و یا از سیم انواع سازها برآید، تعبیر شده‌است.
{{شعر}}
{{ب|کی بُوَد آوازِ چنگ و زیر و بم|ازبرای گوش بی‌حس و اصم؟}}
{{پایان شعر}}
در بعضی از [[ردیف (موسیقی)|ردیف‌های]] موجود، ازجمله ردیف [[مهدی قلی هدایت]]، واژهٔ آواز درکنار [[گوشه (موسیقی)|گوشه‌های]] دیگر و به‌صورتی قرار گرفته که به‌نظر می‌رسد آواز، نام یک [[گوشه]] بوده‌است. البته در متون [[نظم]] و [[نثر|نثرِ]] گذشته
{{شعر}}
{{ب|سراینده‌ای این غزل ساز کرد|دف و [[چنگ]] و [[نی (ساز)|نی]] را هم‌آواز کرد}}
خط ۱۵:
در نخستین متن‌های تجلی این اصطلاح (آواز) نسخهٔ دستگاه [[ماهور]] است که در سال ۱۹۱۱ م توسط [[سالار معزز]] در [[لایپزیک]] چاپ شده‌است که در آن آواز بختیاری، آواز [[بیات ترک]] و... ثبت شده‌است.
بعدها کلمهٔ دستگاه را به‌جای آواز برگزیدند و [[فرصت شیرازی]] نیز
{{شعر}}
{{ب|مغنّی سحرگه به آوازِ رود|بیاد آور آن خسروانی سرود}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|سر فرا گوشِ من آورد و به آوازِ حزین|گفت کای عاشق
{{پایان شعر}}
امروزه، علاوه بر معنای عام، معنای خاصی از واژهٔ آواز در موسیقی [[ایران]] ثبت شده، و آن پنج آواز، یعنی [[آواز افشاری|افشاری]]، [[آواز ابوعطا|ابوعطا]]، [[آواز بیات ترک|بیات ترک]]، [[آواز دشتی|دشتی]] و [[آواز بیات اصفهان|بیات اصفهان]] است، و این به آن معنا نیست که مجاز نباشیم [[بیات کرد]] را [[آواز بیات کرد]] بنامیم، زیرا بعضی تقسیم‌بندی‌ها به‌تناسبِ ذوق و سلیقه یا به‌طور سماعی انجام گرفته و نه برمبنای علمی.
آواز در موسیقی ایران وزن (میزانی) خاصی نیست و اجرای موزونِ آواز به ذوق و تخصص خواننده و نوازنده منوط و
دیگر از خصوصیات آواز در موسیقی ایران، متد معینِ تحریر، نحوهٔ درآمد و فرود، اوج و حضیض، انتخاب شعر و ادای مفهوم صحیح واژه‌ها و رعایت تناسب حالات است. تناسب در آوازها موجب زیبایی در استماع است؛ چه، آوازها دارای کیفیات گوناگونی هستند، مانند آهستگی، بلندی، نرمی، سختی، جنبش، نشاط و...
آواز به‌معنی وزن هم ذکر شده. در تعریف هزج آمده: «آواز هفدهم از هفده بحر اصول». آواز را ازلحاظ علمی می‌توان تسلسل «ملودی-مدل» ها در حول یک یا چند نت معین به نام شاهد نامید.
از مهم‌ترین مُهرنگاره‌های خنیاگری (موسیقی) در جهان، باید از آنچه در [[تپه چغامیش|چوغامیشِ]] [[خوزستان]] برجای مانده یاد کرد که در سال‌های
== پانویس ==
{{پانویس}}
==
* {{یادکرد | کتاب= واژه‌نامهٔ موسیقی ایران‌زمین، جلد اوّل| نویسنده= ستایشگر، مهدی| ناشر= اطلاعات| چاپ= دوّم| شهر= تهران| سال= ۱۳۸۱| شابک= ISBN 964-423-305-0}}
| |||