منابع فارسی و عربی سده‌های میانه نام درواز را «کورانکَران» آورده‌اند و مرکز آن را ده کنونی کـِوران یاد کرده‌اند. به گفته مردم درواز، نام باستانی این سرزمین مهستان بوده‌است.
درواز از زمان سامانیان تا سال ۱۸۷۷ حکومتی مستقل داشته و فرمانروایان آن را «شاخشاه» می‌خوانده‌اند. قلمرو پادشاهی درواز سرزمین امروزه ناحیه‌های [[ناحیه طویل‌دره|طویلدذه]]، [[ناحیه درواز|درواز]] و [[ناحیه ونج|ونج]] طرف {{پرچم|تاجیکستان}}, و طرف {{پرچم|افغانستان}}, ناحیه‌های [[ولسوالی خواهان|خواهان]], [[ولسوالی کوف آب|کوف آب]], [[ولسوالی شکی|شکی]], و [[ولسوالی نسی|نسی]], [[ولسوالی مایمی|مایمی]], در دو کناره [[رود پنج]] را در بر می‌گرفته‌است.
سال ۱۸۷۸ امیر بخارا به درواز لشکر کشید. پس از نبردهای خونین لشکر «شاخ»شاه درواز از قلعهقلعۀ خمب به روستای کورانکِوران عقب نشست. جنگ سرنوشت‌ساز برای پادشاهی درواز در روستای کوران صورت گرفت که با شکست لشکر درواز انجام پذیرفت. شاخشاه و شاهزادگان درواز که در میان آن‌ها ابوالفیض‌خان و پسر خردسالش محمدولی‌خان نیز بودند به فرغانه هجرت کردند. محمدولی‌خان بعدها یکی از دیپلمات‌های برجسته افغانستان شد. امارت بخارا درواز را تبدیل به بیک‌نشین کرد و ادارهادارۀ امور آن را به [[بیک]] سپرد.
در سال ۱۸۹۵ بیک‌نشین درواز که در هر دو کنارهکنارۀ [[رود پنج]] قرار داشت، در پی جهانگیری‌های روسیه و بریتانیا دوپاره گردید و کناره راست به [[امارت بخارا]] و کنارهکنارۀ چپ به افغانستان داده شد.
درواز در سال‌های ۱۸۷۸ – ۱۹۲۰ یکی از بیکی‌گری‌های بخارا بود و بیک در قلعهقلعۀ خومب می‌نشست و میر خوانده می‌شد.
پس از انقلاب بخارا در سال ۱۹۲۰ و تاسیس جمهوری مختار شوروی تاجیکستان درواز بخشی از ولایت [[غرم]] گردید که تا سال ۱۹۲۹ وجود داشت. ولایت غرم در آن سال به شهرستان (اُکروگ) تبدیل شد. سال ۱۹۳۱ شهرستان غرم منحل شده و سرزمین آن تابع جمهوری شد. طی سال‌های ۱۹۳۱-۱۹۳۶ سرزمین غرم را به ناحیه‌هایی بخش کردند و درواز یکی از نواحی غرم شد. سال ۱۹۳۸ شهرستان گرم دوباره بنیاد و سال ۱۹۳۹ تبدیل به ولایت غرم گشت که تا سال ۱۹۵۵ برجای بود. در آن سال بخش غرمی ولایت دوباره زیر فرمان جمهوری و بخش دروازی آن با نام «ناحیه قلعهقلعۀ خومبخمب» به ولایت خودمختار کوهستان بدخشان داده شدند. ناحیه قلعه خومبخمب ۲۶ ژوئن ۱۹۹۱ از سوی شورای عالی جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان ناحیه درواز نامیده شد.
