خواجه یک لقب افتخاری در فارسی قدیم است به معنای کدخدا، آقا، بزرگ و سرور.
واژهٔ '''خواجه''' ممکن است در [[ایران]]، [[افغانستان]]، [[تاجیکستان]] و [[پاکستان]] به یکی از موارد زیر گفته شود:
*حواجه :یک تیره (به زبان محلی تش) از طایفه[[ شهنی]] که قشلاق آنان در [[مسجدسلیمان]] که عمدتا در بخش بی بیان و ییلاق آنها در منطقه [[بیرگان]] میباشد که مردان این طایفه در ابتدای نام خود کلمه حواجه یا خاج را به کار میبرند به عنوان مثال خاج عبدالکریم حافظی یا خواجه عبدالکریم حافظی
* خواجه؛ یک طایفه از مردم بویر احمد (یاسوج) هستند که [[ییلاق]] آنها در در منطقه دشتروم و [[قشلاق]] آنها در شهرستان [[شهرستان ممسنی]] واقع در منطقه دورگ دهنو ([[دورگ اتابک]]) می باشد.
* [[خواجه (سرور)|خواجه]]؛ در معنای قدیمی‌تر خود به معنای [[خواجه (سرور)|سرور]] است : مانند [[نظام‌الملک]]، [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[خواجه نصیر طوسی]]
* [[خواجه (اخته)|خواجه]]؛ به [[مرد]]انی گفته می‌شود که به دلیل عقیم‌شدن جنسی، توانایی [[تولید مثل]] ندارند.
* در شمال افغانستان خواجه به آن دسته از مردمان گفته می‌شود که خویش را فرزندان [[عباس بن علی]] و [[خلافت عباسیان]] می‌نامند. که بیشتر در ولایت های شمال افغانستان دیده می‌شود. در افغانستان نام بعضی زیارتها و محلات نیز با خود اسم خواجه را دارد ولی در ریشه ازیک شخص که خواجه نام داشته گرفته شده است به همین ترتیب شاید درسایر کشورها مثلا شهرخواجه غار ،شهرستان خواجه دوکوه ،زیارت خواجه انصار ولی وغیره
* [[خواجه (شهر)|خواجه]]؛ یکی از شهرهای [[استان آذربایجان شرقی]] است که در [[شهرستان هریس]] واقع شده‌است.
* [[کوه خواجه (کوه)]]؛ یکی از کوه‌های [[استان سیستان و بلوچستان]] است که در [[شهرستان زابل]] واقع شده‌است.
* [[بخش خواجه]]؛ یکی از بخش‌های [[استان آذربایجان شرقی]] است که در [[شهرستان هریس]] واقع شده‌است.
