انشعاب بابی بهائی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:حضرت نقطه.jpg |چپ|بندانگشتی|[[سید علی محمد شیرازی]] مشهور به باب]]

{{نقل قول| به عقیدهٔ بابیان ([[ازلی|ازلیها]])، ''میرزا یحیی'' در سن ۱۹ سالگی و در سال ۱۲۶۵ به ''باب'' عریضه نگاری کرد و مورد توجهٔ ویژهٔ او قرار گرفت. نخستین عریضه‌ای که از آن جناب به توسط ''میرزا علی سیاح'' خدمت ''حضرت نقطه'' رسید، آن حضرت فوراً سجدهٔ شکر نموده، فرمودند: ''تبارک الله من ذلک الشرق المتشارق العظیم و الطلع المتطالع الکریم. '' و شهادت دادند در حق آن جناب به تکلم از فطرت و نور خویش تاب یعنی کلمهٔ ذاتی و عقل فطری و روح قدسی و علم لدنی و نور مستکفی و بعبارة اخری، وحی و تنزیل و فرداب و فرتاب. و پس از آن، طلوع [[صبح ازل]] در سال ۱۲۶۶ روی داد و او ''مرآت'' خوانده شد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = روحی | نام = شیخ احمد | پیوند نویسنده =شیخ احمد روحی | نام خانوادگی۲ = کرمانی| نام۲ = میرزا آقاخان| پیوند نویسنده۲ =میرزا آقاخان کرمانی | فصل = شرح حال حضرت ثمره| عنوان = هشت بهشت| مکان = ایران | زبان = پارسی| صفحه = ۳۰۰| صفحات =۳۳۰}}</ref>}}(''مرآت الله'' یعنی ''آیینهٔ خدا'' که از نامهای خود ''نقطهٔ بیان'' [[باب]] و حافظین آیین او در هر زمان است که ''مرآت اول'' را میرزا یحیی [[صبح ازل]] مقرر فرموده و [[من یظهره الله]] را هم به همین نام خوانده.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = شیرازی| نام =سید علی محمد | پیوند نویسنده =سیدعلی محمد شیرازی| فصل = لغات و اصطلاح‌ها | عنوان = بیان | مکان =ایران | زبان = پارسی| صفحه = ۲لغات و اصطلاح ها| صفحات =۳۲۸}}</ref> و از جانب ''باب'' دستور یافت تا [[کتاب بیان]] را کامل کرده و آیین او را حفاظت کند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = روحی| نام = عطیه | پیوند نویسنده =عطیه روحی | عنوان = شرح حال مختصری از زندگانی حضرت ثمره | زبان = پارسی| صفحه = ۴}}</ref> [[من یظهره الله]]: کسی که آشکار می‌کند او را خدا، ''موعود بیان''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = شیرازی| نام =سید علی محمد | پیوند نویسنده =سیدعلی محمد شیرازی| فصل = لغات و اصطلاح‌ها | عنوان = بیان | مکان =ایران | زبان = پارسی| صفحه = ۱ لغات و اصطلاح ها| صفحات =۳۲۸}}</ref> وی پس از کشته شدن ''باب'' بر بابیان ریاست یافت و این ریاست کلی را تا سال ۱۲۸۰ حفظ کرد.}}

[[پرونده:Bahaullah_from_millerBahaullah from miller.jpg|بندانگشتی|200px|عکس [[میرزا حسینعلی نوری]] معروف به «بهاءالله»]]

در طول زمانی که [[میرزا حسینعلی نوری|بهاء]] و [[میرزا یحیی نوری]] هر دو در بغداد بودند [[میرزا حسینعلی نوری |بهاء]] آشکارا و در نامه‌هایش [[صبح ازل]] را به عنوان رهبر جنبش خطاب می‌نمود.<ref name="Cole ۲۰۰۲">{{cite journal

برخی گزارش‌ها حاکی از این است که ادعای جانشینی [[صبح ازل]] آشکار است.<ref name="Nicolas ۱۹۳۳ ۱۵">{{cite book | last = Nicolas | first = A.L.M | title = Qui est le succeseur du Bab? | location= Paris | publisher = Librairie d'Amerique et d'Orient | year = ۱۹۳۳ | url = http://www.h-net.org/~bahai/diglib/books/K-O/N/Succeseur/Succeseur.htm | page = ۱۵}}</ref>

{{نقل قول|ادوارد براون می‌نویسد:<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Stenstrand'S| نام =August J | پیوند نویسنده =آگوست استنسترندز | نام خانوادگی۲ = Browne| نام۲ = Edward G| پیوند نویسنده۲ =ادوارد براون | نام ویراستار =Muhammad Abdullah | نام خانوادگی ویراستار = al-Ahari| پیوند ویراستار =محمدعبدالله الاهری | فصل = BABISM| نویسندگان سایر بخش‌ها = Daltaban Peyrevi | عنوان = THE COMPLETE CALL TO THE HEAVEN OF THE BAYAN| سال =۲۰۰۶| ناشر = Magribine Press| مکان =Chicago | زبان = en| شابک = ISBN 1-56316-953-3| صفحه = ۴۸-۴۹| صفحات =۲۰۰}}</ref> در سال ۱۸۶۴ دولت ایران مقامات [[ترکیه]] را واداشتند تا تبعیدیان ''بابی'' را به مکان‌هایی دورتر از مرزهای خود انتقال دهد، ابتدا به [[قسطنطنیه]] ([[استامبول]]) و سپس به شهر ''ادرنه''اکنون که آنها در ادرنه بودند واقعه بزرگی روی داد که موجب شد پیروان سیدعلی محمد باب به دو حزب متضاد تقسیم شوند. همانطور که توضیح دادم، صبح ازل تا به این هنگام بطور کلی به عنوان جانشین قانونی باب اعلام شده بود و رئیس مشهود دین بود. اما همانگونه که توضیح داده‌ام، باب اظهار کرده بود که ظهور او نهایی و آخری نیست و او در زمان آینده نامعین، جانشینی خواهد داشت (من یظهره الله) در همان زمان ''باب'' مؤکداً اعلام کرد که زمان ظهور این ناجی موعود فقط برای خدا شناخته شده‌است، بطور کلی باور بر این بود که ''ظهور جدید به مدت حداقل هزار سال به وقوع نخواهد پیوست''، پیش از آنکه بسیاری از کشورها ''مذهب باب'' را باید قبول کرده باشند و اینکه هیچ کس به دروغ نمی‌تواند ادعا کند که اوست و اینکه او ناگهانی و غیر منتظره ظاهر خواهد شد. و اینکه وقتی او ظاهر شود، قویترین مقام برای تائید یا رد کردن او، برای بستن یا رهانیدن او، اختیار مسلم و بی چون و چرای اوست.. بنابراین وقتی [[بهاءالله]] ناگهان اعلام کرد که او ناجی موعود است که آنان ظهورش را با اشتیاق فراوان انتظار می‌کشیدند، و به تمامی مومنین هشدار داد آنطور که مسلمانان بوده‌اند، محتجب باقی نمانند، شمار بیشتری فوراً مقام او را تصدیق کردند و کلمات او را به عنوان الهام شده الهی پذیرفتند و تسلیم بی چون و چرا و کامل او شدند.}}او در سال۱۸۶۳به طور محدود ادعای من یظهری کرد و بعدترها در سال ۱۸۶۶ ادعایش را عمومی ساخت<ref>MacEoin, Dennis (1989). "Azali Babism". Encyclopædia Iranica.</ref>

ادوارد براون.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Stenstrand'S| نام =August J | پیوند نویسنده =آگوست استنسترندز | نام خانوادگی۲ = Browne| نام۲ = Edward G| پیوند نویسنده۲ =ادوارد براون | نام ویراستار =Muhammad Abdullah | نام خانوادگی ویراستار = al-Ahari| پیوند ویراستار =محمدعبدالله الاهری | فصل = BABISM| نویسندگان سایر بخش‌ها = Daltaban Peyrevi | عنوان = THE COMPLETE CALL TO THE HEAVEN OF THE BAYAN| سال =۲۰۰۶| ناشر = Magribine Press| مکان =Chicago | زبان = en| شابک = ISBN 1-56316-953-3| صفحه = ۴۸-۴۹| صفحات =۲۰۰}}</ref>{{نقل قول|بنابراین برای اینانی که اکنون [[بهایی]] خوانده می‌شوند. نوشته‌های ''باب'' یک سند قدیمی فرض می‌شد. اما تمامی ''بابی ها'' از پذیرش کنار گذاشتن این قوانینی که هنوز بیش از سی سال از آن نگذشته بود، خشنود و راضی نبودند. شخص [[صبح ازل]] صحت ادعای [[بهاءالله]] را رد کرد و نپذیرفت به نفع او کنار برود و اقلیتی از ''بابی ها'' که اکنون [[ازلی]] نام دارند از شکستن بیعت با او و پذیرفتن سروری دیگری امتناع ورزیدند}}

[[دنیس مک ایون]] نیز از این نظریه حمایت می کند که میرزا یحیی [[صبح ازل]] جانشین [[سید علی محمد باب]] بوده است.<ref>{{cite book | last name= "Nicolas | first = A.L.M | title = Qui est le succeseur du Bab? | location= Paris | publisher = Librairie d'Amerique et d'Orient | year = ۱۹۳۳ | url = http://www.h-net.org/~bahai/diglib/books/K-O/N/Succeseur/Succeseur.htm | page = ۱۵}}<"/ref><ref name="ReferenceB">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = مک ایون | نام =دنیس| پیوند نویسنده =دنیس مک ایون |نام مترجم =لیلا| نام خانوادگی مترجم = چمن خواه| پیوند مترجم =لیلا چمن خواه | فصل = درباره نویسنده| عنوان =انشعابات و ادعاهای رهبری در بابیت| سال =1392| ناشر = نشر نگاه معاصر| مکان =ایران | زبان = فارسی| شابک = ISBN 976-600-5747-60-7| صفحه = 6-9| صفحات =110}}</ref>

مک ایون مدارک و شواهد متعددی را ارئه می دهد که در سالهای ابتدایی پس از مرگ باب ، جامعه بابی و حتی خود میرزا حسینعلی نوری ، صبح ازل را رهبر آیین و شخصیت اول می دانسته اند.<ref name="Cole ۲۰۰۲"/>{{cite<ref journalname="ReferenceB"/> به نظر وی اینکه چرا میرزا حسینعلی نوری به کردستان رفت و چه شد که از آنجا به بغداد بازگشت و نیز مشخصاًعبارت "مصدر امر" که به گفته بهاء الله در کتاب ایقان، به دستور وی از کردستان به بغداد آمد ، مناقشه آمیز بوده است.<ref name="ReferenceB"/>