کامن لا: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:LegalSystemsOfTheWorldMap.png|بندانگشتی|چپ|320px|نقشهٔ نظام‌های حقوقی مختلف.{{سخ}}آبی: رومی-ژرمنی، قرمز: [[کامن لا]]،لا، قهوه‌ای: ترکیب کامن‌لا و رومی-ژرمنی، نارنجی: [[فقه]] (حقوق اسلامی)]]

'''کامن لا''' {{انگلیسی|Common law}} که به '''نظام رویهٔ قضایی''' و '''سابقهٔ قضایی''' هم معروف است، نوعی نظام حقوقی است که از سال ۱۰۶۶ میلادی به بعد توسط دادگاه‌های شاهی انگلستان ایجاد شد. کامن لا که در زبان فرانسوی قضایی (زبان گفتاری حقوق‌دانان انگلیسی تا قرن هفدهم) کومون‌لی تلفظ می‌شد به معنی '''حقوق مشترک''' است. صفت مشترک در این کلمه به اجرای آن در تمامی قلمرو کشور انگلستان اشاره دارد با توجه به اینکه پیش از پیدایش این نظام دادگاه‌های محلی بر اساس عرف‌های محلی حکم می‌دادند.<ref>رنه داوید، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، ص ۴-۱۵۳</ref> در واقع نظام حقوق کامن‌لا اساساً حقوق ساختهٔ دست قضات و دادگاه‌ها است تا قوانین مصوب [[قوه مقننه|قوهٔ مقننه]] و اقدامات اجرایی [[قوه مجریه|قوهٔ مجریه]].

حقوقدانان پیرو نظام حقوقی مدون گاهی کامن لا را [[حقوق عرفی]] می‌نامند. حقوق عرفی نامیدن کامن لا ناشی از این تصور است که هر نظام حقوقی که مدون نباشد عرفی است. اما بایستی توجه داشت که نقش عرف در کامن لا به هیچ وجه با اهمیت‌تر از نقش عرف در نظام حقوقی رومی ژرمنی نیست و هیچ ارتباطی میان کامن لا و حقوق عرفی (Customary Law) وجود ندارد. در واقع کامن لا با از میان بردن حقوق عرفی انگلستان ایجاد شده است. کامن لا را حتی نظام برگرفته از عرف قضایی هم نمی‌توان نامید چراکه حتی یک حکم از سوی یک دادگاه می‌تواند در این سیستم به یک قاعده تبدیل شود و لزومی به تکرار آن نیست.