|
== زندگی ==
محمد مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۵ در [[شبستر]] در [[استان آذربایجان شرقی]] چشم به جهان گشود. وی در ۵ سالگی به همراه خانواده برای سکونت به [[تبریز]] نقل مکان کرد. در سال [[۱۳۳۰]] برای تحصیل در علوم اسلامی وارد [[حوزه علمیه قم]] گردید،گردید، و به مدت ۱۸ سال در این حوزه به تحصیل و تحقیق در فلسفه و کلام اسلامی، فقه و اصول و تفسیر پرداخت و در بالاترین سطوح حوزویحوزوی تحصیلات‌تحصیلات خود را به پایان رساندرساند.
=== دوران طلبگی در قم ===
دوران تحصیل وی در [[حوزه علمیه قم]] حدود هجده سال طول کشید. در این دوران وی علاوه بر فراگیری مقدمات علوم اسلامی، تحصیلات و مطالعات خود را در رشته‌های [[ادبیات عرب]]، [[فقه]]، [[اصول فقه]]، [[فلسفه]]، [[کلام]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] ادامه داد. او دوره سطح را در حدود هشت سال گذراند و پس از آن در دوره‌های درس خارج فقه و اصول اساتید و [[مرجع تقلید|مراجع]] وقت شرکت کرد.
در پایان دههٔ ۳۰ شمسیشمسی در‌در تجربه و دغدغه‌ای مشترک با [[امام موسی صدر]] نخستین نشریه دینی را با رویکرد نمایاندن صورت انسانی و عقلانی اسلام بابا نام‌نام «درسهایی‌درسهایی از مکتب اسلاماسلام» منتشر کرد.
او خود می‌گوید:
وی می‌گوید: «''مرحوم [[بهشتی]] به خاطر آشنایی که با من داشتند، از من خواستند: به [[آلمان]] بروم و سرپرستی [[مرکز اسلامی هامبورگ]] را بپذیرم. من این پیشنهاد را پذیرفتم. در سال ۱۳۴۸ بود که به آلمان رفتم. ده سال، سرپرستی مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشتم. حدود یک سال قبل از پیروزی [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)]]، به [[ایران]] بازگشتم.''»<ref>[http://www.cgie.org.ir/showbuilderB.asp?id=144 زندگینامه محمد مجتهد شبستری در «دبا»]</ref>
اقامت در اروپا برای وی فرصتی پیش آورد تا با تسلط بر [[زبان آلمانی]] در فرهنگفرهنگ و‌و تمدن غرب به ویژه فلسفه جدید الهیات مسیحی از نزدیکنزدیک مطالعات‌مطالعات و تحقیقاتی به عمل آوردآورد. او در این مدت برای شرکتشرکت در‌در سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی فلسفی و الهیاتی و‌و سخنرانی‌سخنرانی در آنها بارها به کشورهای مختلف اروپایی، عربی و آمریکاآمریکا سفر‌سفر کرد و با شخصیت‌های برجسته مسیحی، یهودی، بودایی و مسلمان در‌در نقاط‌نقاط مختلف جهان به گفتگوگفتگو نشست‌نشست و با آنان دربارهٔ چالشهای علم و فلسفه جدید با الهیات ادیان بزرگ جهان تبادل نظر کرد و‌و فراوان‌فراوان از آنان آموخت.
=== بازگشت به ایران و دوره پس از انقلاب ===
مجتهد شبستری در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت. در آن سال نشانه‌های [[انقلاب اسلامی ایران]] یکی پس از دیگریدیگری آشکار‌آشکار می‌شد. وی که در دوران اقامت در آلمان نیز فعالیت سیاسی جهت استقرار دموکراسی در ایران را در برنامه خود قرار داده بود، پس از پیروزی انقلاب در ایران با شور و علاقه وافر واردوارد صحنه‌های‌صحنه‌های سیاسیسیاسی شد،شد، مقالات فرهنگی سیاسی وی در مجلات و روزنامه‌های معتبر آن دوران انتشار می‌یافت و سخنرانیهای او هم ازاز صدا‌صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش میشدمیشد. {{مدرک}}
در‌در سال ۱۳۵۸ وی به نشرنشر یک‌یک مجله تئوریک (دو هفته یک بار) به نام ''اندیشه اسلامی'' پرداخت. اما به علت بروز مشکلات مالی از این مجله ۱۵ شماره بیشتر منتشر نشدنشد. این مجله در عین حال که در سمت و سوی حمایت ازاز انقلاب‌انقلاب حرکت می‌کرد از روند اوضاع سیاسی نیز به صراحت انتقاد مینمودمینمود.
وی در سالهای پس از انقلاب از جانب مردم زادگاهش [[شبستر]] برای نمایندگی در [[دوره اول مجلس شورای اسلامی]] انتخاب شد. اما پس از اتمام دوره اول مجلس، از سیاست دست شست و پس از آن، بیشتر به تدریس در [[دانشکده الهیات دانشگاه تهران]] و ادامه مطالعات شخصیش پرداخت.
در همان سال‌ها [[وزارت علوم]] جمهوری اسلامی ایران از ویوی دعوت‌دعوت کرد عضویت هیأت علمی دانشگاه تهران را بپذیرد وی با استقبال از این دعوت در دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفهفلسفه و‌و کلام اسلامی مشغول تدریس شد و سپس به گروه ادیان و عرفان همان دانشکده انتقال یافت. در سالهای بعد وی به رتبه دانشیاری و سپس رتبه «استاد تمام»ارتقاء یافتیافت. او در دانشکده الهیات، سالهای متمادی در رشته‌های کلام تطبیقی، تاریخ ادیان تطبیقی و عرفان تطبیقی (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم) در‌در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد.
در سالهای بعد کتابها و مقالات متعددی در این باب نوشتهنوشته شد‌شد آراء وی نیز موردمورد مخالفت‌ها‌مخالفت‌ها و موافقت‌های زیاد قرارقرار گرفت‌گرفت امّا بالاخره هرمنوتیک جدید جای خود را در ادبیات دینی معاصرمعاصر ایران‌ایران باز کرد. وی تحقیقات و مباحث خود را برای روشن‌تر ساختن نظریاتی که مطرح کرده بود همچنان ادامه داد و در سالهای پسین کتابهای «ایمان و آزادی»، «نقدی بر قرائت رسمی از دین» و «تأملاتیتأملاتی در‌در قرائت انسانی از دین» را منتشر کرد که هر کدام از آنهاآنها به‌به گونه‌ای به همان مسئله پرداختهاندپرداختهاند. وی در بیست سال اخیر ارتباطارتباط علمی‌علمی و فلسفی خود با جهان غرب را همواره حفظ کرده و در‌در سمینارها‌سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی متعدد که به مباحث الهیاتالهیات تطبیقی‌تطبیقی و یا گفتگوهای میان ادیان مرتبط است شرکت نموده و در آنهاآنها سخنرانی‌سخنرانی کردهاستکردهاست.
مجتهد شبستری در ۵ سال اخیر بنا به دعوت‌دعوت دانشگاه‌دانشگاه وین (اتریش) و دانشگاه بن (آلمان‌آلمان) نظرات خود در بابباب نسبت‌نسبت متون دینی اسلام با هرمنوتیک جدید و نسبت اسلام، [[دموکراسی]] و [[حقوق بشر]] را برای دانشجویان رشته‌های اسلام‌شناسی و‌و حقوق‌حقوق آن دانشگاه‌ها به صورت درس گفتارهای فشردهفشرده (Vorlesung) تدریستدریس کردهاستکردهاست.
از وی مقالات متعددی به زبان‌های آلمانی و عربی در‌در مجله‌های‌مجله‌های تخصصی اروپایی و عربی منتشر شده‌است. صاحب‌نظران متعددی مقالات او را به آلمانی و انگلیسی و عربی و ترکی ترجمه و‌و منتشر‌منتشر کردند و یا بر افکار او نقد نوشته‌اند.{{مدرک}}
=== بازنشستگی از دانشگاه تهران ===
محمد مجتهد شبستری در سال [[۱۳۸۵]] بازنشسته شد. پس از بازنشستگی، دو دانشگاه از آلمان و اتریش جهت تدریس از وی دعوت به عمل آوردند ولی او به علت وضعیت نامساعد جسمی آن دعوت‌ها را نپذیرفت. در سال ۱۳۸۶ آخرین نظریات وی در باب هرمنوتیک متون دینی اسلامی «قرآن» به صورت یک مقالهٔ مفصل با عنوان «قرائت نبوی از جهان» و یک مصاحبه با عنوان «هرمنوتیک، تفسیر دینی جهان» در شمارهٔ ۶ فصلنامهٔ مدرسه منتشر شد که مخالفتها و موافقت‌های دامنه‌داری را برانگیختبرانگیخت. در این مقاله و مصاحبه برای اولین بار وی این نظریه را مطرح کرد که قرآن کریم، «کلام نبوی» پیامبر اسلام هم هست، و لذا قرآن «محصول» وحی است، و نه خود وحی، و قرائتی است توحیدی از جهان «در پرتو» وحی.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =محمد مجتهد شبستری |نشانی= http://mohammadmojtahedshabestari.com/articles.php?id=159&title=متن%20فارسی،%20آلمانی%20و%20عربی%20«قرائت%20نبوی%20از%20جهان%20(1)%20-%20کلام%20نبوی»|عنوان=
قرائت نبوی از جهان| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> بحثها و چالشهای انگیخته شده پیرامون این نظریّه، همچنان ادامه دارد. بسیاری آن مقاله را موجب توقیف [[نشریه مدرسه]] می‌دانند.<ref>{{یادکرد وب
|نشانی = http://zamaaneh.com/news/2007/11/post_2828.html
{{رده همسنگ نه}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مجتهد شبستری، محمد}}
[[رده:استادان گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران]]
| 