مرتضی‌قلی خان صمصام: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏top: تمیزکاری با استفاده از AWB
جز ←‏top: اصلاح نویسه نادرست با استفاده از AWB
خط ۷:
| نام مستعار =
| زادروز = ۱۲۵۵ خورشیدی
| شهر تولد = [[پرونده:Flag_of_Persia_Flag of Persia (1910-1925).svg|25px|Flag of Iran]] [[استان چهارمحال و بختیاری|بختیاری]]
| کشور تولد = [[ایران]]
| تاریخ مرگ = ۱۳۳۸ خورشیدی
خط ۲۷:
'''مرتضی‌قلی خان صمصام'''، (زاده ۱۲۵۵ خورشیدی - درگذشته ۱۳۳۸ خورشیدی) آخرین [[ایلخانی]] [[مردم بختیاری|بختیاری]] و یکی از آخرین سران بانفوذ [[ایل بختیاری]] بود، که در زمان زمام‌داری پهلوی اول و دوم، نقش‌های سیاسی مهمی را در منطقه نفت‌خیز بختیاری ایفا کرد. مرتضی‌قلی خان تنها فرزند پسر [[نجفقلی صمصام‌السلطنه|نجفقلی خان صمصام‌السلطنه]] (رئیس‌الوزرای ایران در دورهٔ قاجار) و نوه دختری [[رضاقلی خان ایل بیگی]]، می‌باشد. وی از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۴، نخست [[ایل بیگی]] و سپس [[ایلخانی]] بختیاری بود.
 
مرتضی‌قلی خان در خلال این دوره شاهد همه مراحل دگرگونی در اداره ایل بختیاری بود: ملغی شدن عنوان‌های ایل بیگی و ایلخانی در ۱۳۱۲، تقسیم شدن ناحیه بختیاری میان دو [[استان اصفهان]] و [[خوزستان]] در ۱۳۱۵ و به وجودآمدن فرمانداری [[چهارمحال و بختیاری]] در ۱۳۲۲. بعد از سقوط استبداد صغیر، نماینده اصفهان در دوره دوم [[مجلس شورای ملی]] بود.‏‎‌‌ وی مدتی نیز فرماندار چهارمحال و بختیاری بود.<ref>بامداد، مهدی. ''شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری''، تهران:۱۳۵۷ (ج.۳، ص.۱۸۱).</ref>
 
مرتضی‌قلی خان که در ۱۳۲۵ با خواهر [[صولت الدوله قشقایی]] سرکرده [[ایل قشقایی]] ازدواج کرده بود، در کنار قشقایی‌ها، از رهبران شورش عشایری فارس در سال ۱۳۲۵ بود، که به [[نهضت جنوب]] معروف است. این شورش به تحریک انگلیسی‌ها و برای جداکردن استان‌های ایل‌نشین جنوبی در گرفت، که به ترمیم دولت [[احمد قوام]] ([[قوام السلطنه]]) نخست‌وزیر وقت منجر شد. مرتضی‌قلی خان، که بر اثر مخالفت عموزاده و رقیبش [[ابوالقاسم خان بختیار]] از ایلخانی برکنار شده بود، از آن پس، از هرگونه فعالیت سیاسی کناره‌گیری کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=662 |عنوان= | ناشر = دایرة المعارف جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>