خاقانات ترک غربی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح متن با استفاده از AWB
خط ۱:
[[پرونده:Western Gokturk.jpg|بندانگشتی|300px|خاقانات غربی ترک]]
 
'''خاقانات غربی ترک''' یا '''خاقانی غربی''' خاقاناتی بودند در [[آسیای میانه]] که در اثر منشعب شدن [[خاقانات ترک]]، در قرن هفتم میلادی بوجود آمدند. تأسیس این خاقانات در سال [[۶۰۰ (میلادی)|۶۰۰ میلادی]] و انقراض آن در سال [[۶۵۹ (میلادی)|۶۵۹ میلادی]] بود.
 
در سدهٔ پنجم میلادی، پانصد خانواده یا قبیلهٔ [[آشینا]]، {{انگلیسی|Ashina}}، در شمال [[چین]] با هم متحد شدند. در آغاز زبان [[مغولی]] را بعنوان زبان مشترک خویش برگزیدند ولی تا اواسط سدهٔ ششم میلادی، افراد قبایل [[آشینا]] به زبان [[ترکی]] سخن می‌گفتند. چینیان اتباع خان‌های آشینا را «تو کیو» می‌گفتند. این نکته را باید متذکر شد که چینیان در زبان خود مخرج «ر» ندارند.{{مدرک|جمله ناقص و مبهم است}}
خط ۱۵:
گرفتاری‌های [[خسرو پرویز]] شاه ساسانی و پیکارهای او در غرب و مقاومت شدید دولت [[روم شرقی]] سبب شده بود که وی نتواند چنان که باید به اقدام‌های لازم در امور مرزهای شرقی دست زند. بدین روال طی سالهای ۶۲۰ تا ۶۳۰ میلادی، مرزهای شرقی ایران بی‌دفاع ماند.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۱۴۲</ref> آنچه در مآخذ آورده‌اند که تونشخو فارس را اشغال کرد به همین معنی می‌باشد. سپس تونشخو جنوب [[افغانستان]] را تسخیر کرد و به همین ترتیب تمام شمال و غرب [[پاکستان]] معاصر به تصرف ترک‌ها درآمد یا حداقل به ترک‌ها مطیع گردید. تونشخو در سال [[۶۳۰ (میلادی)|۶۳۰ میلادی]] وفات یافت. بعد از مرگ او وضعیت خاقانی غربی ترک بی‌ثبات شد و جنگ و جدال، آشوب و فتنه بین اشراف بر سر نواحی زراعت پرور آسیای میانه فلاکت بسیاری آورد و تاراج و غارت و تاخت و تاز ابعاد گسترده پیدا کرد، مثلاً والی [[فرغانه]] کشته شد و در شمال [[فرغانه]] والیان ترک به سر کار آمدند. به سبب اوضاع داخلی و خارجی سیاسی، خاقانات غربی ترک بطور کامل منقرض گردیدند.<ref>تاجیکان، ص ۳۴۲</ref>
 
در سال [[۶۵۹ (میلادی)|۶۵۹ میلادی]]، خاقانات غربی، توسط امپراتور چین از بین رفته و دیگر هرگز سر برنیفراشت<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۲۰۳</ref>
 
== جنگ‌های ایران با خاقانات ترک غربی ==
در سال [[۶۱۹ (میلادی)|۶۱۹ میلادی]]، خاقانات غربی ترک، به شهر [[بلخ]] که متعلق به ایران بود، حمله کرد ولی پس از مدتی به عقب رانده شدند. این جنگ [[دومین جنگ ایران و ترکان]] نامیده می‌شود.
 
در سال [[۶۲۶ (میلادی)|۶۲۶]] تا [[۶۲۹ (میلادی)|۶۲۹ میلادی]]، در طی [[سومین جنگ ایران و ترکان]]، خاقانات ترک غربی که با [[هراکلیوس]]، امپراتور [[بیزانس]] متحد شده بودند، توانستند با موفقیت [[قفقاز]] را تصرف کنند.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۱۶۹</ref>
 
== پانویس ==