دیلمیان: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== پیش از اسلام ==

 

منشاء نخستین دیلمیها به طور یقین نامعلوم است و احتمالاً مربوط به دوره پیش از ظهور [[نژاد ایرانی]] است. به قول برخی مآخذ دیلمیها هرگز در فرمان [[شاهان ایران]] نبودند بلکه بعنوان سرباز با اجرت خدمت می‌کردند.<ref>http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail</ref>

پروسوپیوس، از یک دیدگاه غربی، در دولومیتای در محاصره آکروپولیس در منطقه مورد مناقشه لازیکا در دوره حکومت خسروی اول (حدود ۵۵۲) گزارش کرده‌است: آنها متحدین مستقل پارسیان بودند، در کوههای غیرقابل دسترسی در قلب ایران می‌زیستند (یعنی [[مادیه]]) و مانند یک پیاده‌نظام می‌جنگیدند، هرکدام با شمشیر، سپر، و سه زوبین مسلح بودند و به جنگ در مناطق کوهستانی آشنا بودند.<ref>Procopius (De Bello Gothico 4.14.5-7, 4.14.9) reported, from a western point of view, on the Dolomîtai at the siege of Archeopolis in the disputed territory of Lazica during the reign of Ḵosrow I (about 552): They were independent allies of the Persians, living in inaccessible mountains in the heart of Persia (i.e. ، Media) and fighting as infantrymen, each armed with sword, shield, and three javelins and accustomed to warfare on mountainous terrain.</ref>

 

در عهد باستان دیلمیان قبایلی [[کوه نشین]] بودند که معمولاً جغرافیدانان عرب قرن دهم آنان را ساکنان دیلم، ارتفاعات گیلان می‌دانند. توزیعی به طرز قابل توجهی وسیعتر تا جنوب ارمنستان و قفقاز هم به هر روی، قابل نتیجه‌گیری ست.

 

 

== پس از اسلام ==

در قرون اولیه اسلامی دیلمیان مناطق کوهستانی جنوب و جنوب شرقی [[گیلان]] (همان مناطقی که امروزه بیشتر به نامهای رودبار،دیلمانات، اشکورات،الموت و طالقان می شناسند) زندگی می‌کردند که این نواحی در واقع همان بخش [[بیه پیش]] گیلان می باشد که شامل کلیه مناطق جلگه ای و کوهستانی حدفاصل دره سفیدرود و دره چالوس به مرکزیت اولیه [[رودبار]] و بعدها [[لاهیجان]] شناخته می شد و امروزه شهر [[دیلمان]] از [[شهرستان سیاهکل]] پرچم و نماد سرزمین دیلمیان می باشد.ریشهٔ اصلی آنها هرچه بوده باشد، در آن زمان آنها و همسایگان گیل شان عموماً ارتباط نزدیکی با هم داشتند و اغلب با هم ذکر می‌شدند. ادعا شده بود که این دو مردم از دو برادر، دیلم و گیل، از قبیله عرب بنو ذبه ریشه گرفته‌اند؛ به نظر می‌رسد این افسانه ریشه‌های عرب دیلمیان به هنگام گسترش اولیه اسلام شناخته شده بوده‌است. دیلمیان مطمئناً به هنگام فتح یمن توسط ایرانیان در حدود ۵۷۰، میان اعراب شناخته شده بوده‌اند و طی روزهای نخستین اسلام فیروز و گشنسب (جشنس) دیلمی نقشی کلیدی بین ابنای ایرانی حامی دین جدید در یمن داشته‌اند. خانواده فیروز دیلمی به سوریه و فلسطین مهاجرت کردند جایی که بسیاری از نوادگان شان به مسلمین شناخته شده‌ای تبدیل شدند.<ref>In the early Islamic centuries the Deylamites lived in the Alborz mountains and along the shore of the Caspian (qq.v.) north of Qazvīn, between Gīlān in the west and Ṭabarestān (Māzandarān) in the east. Whatever their actual origins, at that time they and their Gilite neighbors were commonly considered closely related and frequently mentioned together. It was claimed that the two peoples were descended from two brothers, Deylam and Gīl, of the Arab tribe Banū Ḍabba; this legend of the Arab origins of the Deylamites seems to have been known already at the time of the early expansion of Islam (see Ṭabarī, I, pp. 1992, 2352; III, p. 2367). Deylamites were certainly known among Arabs from the time of the Persian conquest of Yemen in about 570, and during the early days of Islam the Deylamites Fīrūz and Gošnasp (Jošnas) played a leading role among the Persian Abnāʾ (q.v.), backing the new religion in Yemen. Fīrūz Deylamī’s family emigrated to Palestine and Syria, where several of his descendants became well-known Muslim traditionists. Dey-lamites may also have participated in raids in northern Arabia. Abū Dolaf b. Mohalhel (sec. 25; Yāqūt, Boldān, s.v. Deylamestān) mentioned a place called Deylamestān, located 7 farsangs from Šahrazūr, where in pre-Islamic times Deylamites used to camp while they carried out their raids into the lowlands of Mesopotamia.</ref>

 

;قرون اولیه اسلامی

== خصوصیات ==

{{اصلی|مذهب دیلمیان}}

 

== سرانجام ==

 

== نظرات در مورد دیلمی‌ها ==