واژگان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
←‏لید: ویرایش و ویکی‌سازی
خط ۱۴۶:
 
== اثرگذاری خارجی ==
[[وام‌واژه]]‌های بسیاری در [[زبان فارسی]] یافت می‌شود که عمدتاً از زبان‌های [[زبان عربی|عربی]]، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] و [[زبان‌های ترکی]] وارد شده‌اند. همچنین زبان فارسی نیز تأثیراتی بر واژگان [[زبان عربی]]، [[زبان‌های هندوایرانی]] و [[زبان‌های ترکی]] گذاشته‌است. کلمات فارسی زیادی نیز به واژگان [[زبان انگلیسی]] راه یافته‌اند.
 
=== اثرگذاری زبان عربی ===
خط ۱۵۲:
[[حمله اعراب به ایران|حملهٔ اعراب به ایران]] دو قرن (از قرن هفتم تا نهم میلادی) به طول انجامید و [[زبان عربی]] به تدریج جایگزین [[زبان پهلوی]] شد. از آنجایی که کتاب‌های پهلوی به عربی ترجمه شد، [[عربی]] به زبان روشنفکران تبدیل گشت، نویسندگان، شاعران و فلاسفه نیز همانند مردم، تصمیم گرفتند به [[زبان عربی]] صحبت کنند و بنویسند.
 
در این دورهٔ زمانی، بسیاری از [[واژگان عربی]] وارد [[زبان فارسی]] شد و کلمات [[فارسی]] زیادی نیز به [[زبان عربی]] راه پیدا کردند. زبان عربی تا به حال نفوذ گسترده‌ای بر واژگان فارسی داشته‌است، اما در واقع نتوانسته تأثیری بر ساختار این زبان بگذارد. اگرچه بخش قابل توجهی از واژگان فارسی، از جمله [[جمع مکسر|جمع‌های مکسر]]، دارای ریشهٔ عربی هستند، اما فرایند مورد استفاده برای ساختن این واژه‌ها از [[زبان عربی]] وارد [[فارسی]] نشده‌اند و در فارسی مولد نیستند. برای مثال، صورت جمع کلمهٔ «کتاب» در زبان عربی «کُتُب» است که از قواعد مشتق‌گیری از ریشهٔ این کلمه حاصل می‌شود. این در حالی‌است که در فارسی برای نشان دادن صورت جمع کلمهٔ «کتاب» از [[تک‌واژ]] تصریفی «ها» استفاده می‌شود (کتاب +‌ها ← کتاب‌ها). کلمات اصیل و همچنین کلمات جدید زبان فارسی فقط از همین تک‌واژ برای جمع بستن استفاده می‌کنند و قواعد مشتق‌گیری از ریشهٔ کلمات عربی برای جمع بستن در فارسی کاربرد ندارد.
 
علاوه بر این، از آنجایی که کلمات [[جمع مکسر]] که بوسیلهٔ قواعد [[تک‌واژشناسی]] [[عربی]] حاصل شده‌اند تنها بخش کوچکی از واژگان [[زبان فارسی]] را تشکیل می‌دهند (حدود ۵% از پیکرهٔ شیراز)، لزومی بر وارد کردن آن‌ها به قواعد زبان فارسی نیست و این کلمات در فرهنگ‌های لغات فارسی با عنوان ''بی‌قاعده'' فهرست می‌شوند.
خط ۱۶۲:
 
=== اثرگذاری زبان فرانسوی/اروپایی ===
در طی چند قرن اخیر، زبان فارسی [[وام‌واژه]]‌های بسیاری را از زبان‌های اروپایی و به ویژه فرانسوی قرض گرفته‌است. بسیاری از این وام‌واژه‌ها اصالتاً فرانسوی هستند و در فارسی، از تلفظ فرانسوی آن‌ها استفاده می‌شود. دیگر کلمات دخیل زبان فارسی عموماً از زبان‌های [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، [[زبان ایتالیایی|ایتالیایی]] و [[زبان آلمانی|آلمانی]] وارد شده‌اند. جدول زیر برخی از کلمه‌های متداول فارسی/فرانسوی را نشان می‌دهد:
 
{| class="wikitable" id="table1"
خط ۱۶۸:
! فارسی
! فرانسوی
! انگلیسی
|-
| دوش