بهمنگان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏بهمنگان در نوشته‌های کهن: تمیزکاری و اصلاح متن‌‌‌‌‌ با استفاده از AWB
جز ه‌ی --> هٔ با استفاده از AWB
خط ۷:
وهومن یکی از [[امشاسپندان]] نزدیک به درگاه [[اهورامزدا]] می‌باشد. [[زرتشت]] برای دریافت پیام‌های اهورایی از [[وهومن]] یاری می‌گیرد. پاسبانی [[چهارپا|چهارپایان]] سودمند در عالم جسمانی به این [[امشاسپند]] واگذار می‌شود. از این رو [[زرتشتیان]] در جشن بهمنگان یا بهمنجه که در روز بهمن از ماه بهمن واقع می‌شود از کشتار [[حیوان|حیوانات]] سودمند و خوردن گوشت آنان خودداری می‌نمایند و برخی زرتشتیان، پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روزهای [[بهمن]] ادامه می‌دهند.
در [[گاتها]] آمده‌است که [[اشوزرتشت]] به یاری مهین فرشته «بهمن» به پیامبری برگزیده شد. وهومن در جهان مینوی نماد منش نیک اهورامزدا است. و با خواست او، به اشوزرتشت روی می‌آورد و او را با گفتار و خواست اهورایی پیوند می‌دهد. در [[اوستا]]، [[بهشت]] خانه وهومن خوانده شده‌است و نیکوکاران در سرای وهومن (بهشت) به پاداش ایزدی می‌رسند. در نوشته‌های [[زبان پهلوی|پهلوی]] چون [[دینکرد]] و [[بندهش]]، وهومن نخستین آفریده است.
[[رستم شهزادی]] در کتاب «[[جهان‌بینی زرتشتی]]» می‌نویسد: «بنا به فرهنگ [[ایران باستان]] و آموزش‌های زرتشتی، منظور از یگانگی [[هستی]]، این است که در جهان هستی، حقیقت یکی است و سرچشمه‌یسرچشمهٔ وجود همان حقیقت یکتاست که اهورا یا «بود» نامیده شده است و همه‌یهمهٔ موجودات نمودهایی از آن «بود» اصلی هستند و بازگشت همه‌یهمهٔ نمودها به «بود» اصلی است.»<ref name="amordad">شهزادی، رستم. «بهمنگان جشن خردورزی است». ''[[امرداد (هفته‌نامه)|هفته‌نامه‌یهفته‌نامهٔ امرداد]]''، یکشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۱، سال سیزدهم، شماره‌یشمارهٔ ۲۸۹، ص ۵.</ref>
 
== بهمنگان در نوشته‌های کهن ==
[[اسدی طوسی]] در سده‌یسدهٔ پنجم، در کتاب «[[لغت فرس]]» در باره‌یبارهٔ جشن بهمنگان، که آن را «بَهمَنجَنه» نامیده، می‌نویسد:<br />
«جشنی است که دوم روز از بهمن ماه کنند و طعام‌ها سازند و بهمن سرخ و زرد<ref>بهمن نام گياهى است كه به خصوص در جشن بهمنجه خورده مى شده كه به رنگ سفيد يا سرخ و به شكل زردك بود. ([[يشت ها]]، برگردان [[ابراهيم پورداوود]]، جلد نخست، ص ۹۰)</ref> بر سر کاسه‌ها نهند و ماهی و تره و ماست آرند.»<ref>اسدی طوسی؛ (1319) لغت فرس، ویراسته‌یویراستهٔ عباس اقبال، تهران، چاپخانه‌یچاپخانهٔ مجلس، ص 472.</ref>
<br />
[[ابوريحان بيروني|ابوريحان بيرونى]] در «[[آثار الباقیه عن القرون الخالیه|آثار الباقيه عن القرون الخالیه]]» در مورد جشن بهمنجه چنين مى نويسد:<br />
«روز دوم آن روز بهمن عيد است كه براى توافق دو نام آن را بهمنجه ناميده‌اند؛ بهمن نام فرشته‌یفرشتهٔ موكل بر بهايم است كه بشر به آنها براى عمارت زمين و رفع حوايج نيازمند است و مردم فارس در ديگ‌هايى از جميع دانه‌هاى مأكول با گوشت غذايى مى‌پزند و آن را با شير خالص مى خورند و مى گويند كه حافظه را اين غذا زياد مى‌كند و اين روز را در چيدن گياهان و كنار رودخانه‌ها و جوى‌ها و روغن گرفتن و تهيه بخور و سوزاندنى‌ها خاصيتى مخصوص است و بر اين گمانند كه [[جاماسب]] وزير [[گشتاسب]] اين كارها را در اين روز انجام مى‌داد و سود اين اشياء در اين روز بيشتر از ديگر روزها است.»<ref>آثار الباقیه عن القرون الخالیه، برگردان اکبر داناسرشت، ص ۳۵۰.</ref>
<br />
نام این جشن را در سروده‌‌های [[فرخی سیستانی]] و [[منوچهری دامغانی]] می‌توان یافت. فرخی می‌سراید:<br />
خط ۲۹:
 
== پرنده و گل ویژه بهمنگان ==
[[خروس]] پرنده‌یپرندهٔ ویژه‌یویژهٔ بهمن؛ رنگ سپید، رنگ ویژه و گل یاسمن سپید هم گل ویژه‌یویژهٔ امشاسپند بهمن است.<ref name="amordad" />
 
== پانویس ==
خط ۳۶:
== منابع ==
* [[ابو ریحان بیرونی]]، [[آثار الباقیه عن القرون الخالیه]]، برگردان [[اکبر داناسرشت]].
* [[اسدی طوسی]]؛ (1319) [[لغت فرس]]، ویراسته‌یویراستهٔ [[عباس اقبال]]، تهران، چاپخانه‌یچاپخانهٔ مجلس.
* [[يشت ها]]، برگردان [[ابراهيم پورداوود]].
* [[رستم شهزادی]]؛ «بهمنگان جشن خردورزی است». ''[[امرداد (هفته‌نامه)|هفته‌نامه‌یهفته‌نامهٔ امرداد]]''، یکشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۱، سال سیزدهم، شماره‌یشمارهٔ ۲۸۹، ص ۵.
{{جشن‌های ایرانی}}