غز: تفاوت میان نسخه‌ها

اغوز در تاریخ به عنوان یکی از قبایل نه گانه توغوز اغوز، هست که با همدیگر کنفدراسیون ترک‌های شرقی یا تیو-کیو را تشکیل دادند و در کتیبه اورخون در ابتدای قرن هشتم میلادی، نامشان آمده است. در اواخر قرن هشتم میلادی آنها از سمت مغولستان به سوی غرب به سمت ناحیه‌های فرای رودخانه ارتیش (Erteš)، دریای آرال، و حاشیه‌های [[سیردریا|دره سیردریا]] (اکنون در بخش جنوبی جمهوری قزاقستان است)، حرکت کردند تا وارد تاریخ دنیای اسلامی شوند. در 205 هجری / 820-821 میلادی، توغوز اغوز ها، میانه استان سیردریا در اشروسنه را غارت کردند و حکمران خراسان، [[عبدالله طاهر|عبدالله بن طاهر]] (213-230 هجری/ 828-845 میلادی) به سرزمین‌های غز یورش برد.<ref name="Bosworth" />

نماینده [[ابن فضلان|خلیفه، احمد بن فضلان]] که در تابستان 309-310 هجری/ 922 میلادی از سرزمین خوارزم به رودخانه‌های اورال و امبه در مسیر پادشاهی بلغار در میانه ولگا حرکت می‌کرد، در مورد اغوزهایی در مسیر عبورش در سرزمینشان در دشت Üst Urt بین دریاهای آرال و کاسپین (خزر) دیده بود، شرحی نوشت. او آنها را قبایلی با سطح فرهنگ پائین، «آوارگانی همچون خرهای وحشی» خواند. با این حال، بعضی از اغوزها، شروع به یکجانشینی کرده و یکی از شهرهایشان [[[[کازالینسک|بایکونور]]|Yengi Kent]] به معنی «شهر نو» در پائین رود سیردریا بود که پایتخت زمستانی حاکمان اغوز مشرک بود.<ref name="Bosworth" />

ابن اثیر، به استناد مورخین خراسانی، اظهار می کنه که اغوزها در دوران [[مهدی (خلیفه)|خلیفه المهدی]] (حکومت 775-785 میلادی) از سرزمین‌های خیلی دور ترکان (احتمالا مغولستان) به ماورالنهر آمدند. در ابتدای قرن نهم میلادی، اغوزها حضور محسوسی در آن ناحیه داشتند. طاهریان با آنها در دشت به نبرد پرداختند، تعداد زیادی از آنها را به عنوان اسیر به کار گرفتند که نتیجه آن، ایجاد انجمن غلامان در [[خلافت عباسیان|خلافت عباسی بود]].<ref name="Golden" />

زبان اغوز، در [[محمود کاشغری|زمان محمود کاشغری]] (469 هجری/1077 میلادی) نشانگر برخی تفاوت‌ها از دیگر شاخه‌های زبان مشترک ترکی است؛ به به ویژه که به دلیل همسایگی نزدیک با خوارزم و دیگر نواحی زیست‌بوم ایرانی در آسیای مرکزی، از زبان‌های ایرانی وام‌واژه گرفته است.<ref name="Golden">[[پیتر گلدن|Peter B. Golden]], "gozz", in Encyclopædia Iranica, Vol. XI, Fasc. 2, pp. 184-187, http://www.iranicaonline.org/articles/gozz</ref>