بهسال طورهای دقیقدرازی تاریخاست بهکه وجودپژوهشگران، آمدنمورخان و نویسندگان ساروی اصرار داشتند که ساری قدیمی ترین فرهنگ را نمی‌تواندر تشخیصشمال دادکشور زیرادارد درو کهن‌ترینپیشینه آثارشهرنشینی مربوطو تمدن در آن به ماقبلهزاران تاریخسال نوینپیش جهانباز نیزمی نامگردد. آناگرچه آنها هیچ سند مکتوبی در این باره نداشتند اما متون تاریخی و افسانه های مازندرانی خبر از صحت چنین ادعایی می داد.حالا این افسانه به واقعیت بودهپیوسته است ولیو قدربا مسلمکشف آنکه ۱۰۰ بدوناثر هیچنادر تردیدیاز نظامدوران شهریمختلف آندر تپه های باستانی ساری، قدمت این شهرستان به بیشحدود 6هزار سال رسیده است. این آثار، در محدوده شهر کیاسر و شهرستان ساری واقع و با فرهنگ های پیش از ۲۵۰۰تاریخی در شمال فلات مرکزی ایران مثل تپه حصار دامغان و چشمه علی شهر ری قابل مقایسه می باشد.با این کشف، پیشینه استقرار بومیان مازندران در محدوده شهرستان ساری، به حدود 6 هزار سال پیش و به دوره مس سنگی یا مرحلة گذار میان عصر سنگ و عصر مفرغ باز می رسدگردد.سفال های دوره مس سنگی، قابل مقایسه با فرهنگ چشمه علی است و بدیهی است کاوش های علمی و گونه شناسي روشمند و استاندارد سفالینه ها می تواند مبین خلاء، گسست یا معرف تداوم بوجود آمده مابین فرهنگ هاي پيش از تاريخ این خطه با فرهنگ های همجوار باشد.مازندران به عنوان استانی ناشناخته است و در عرصه باستان شناسی باید هر روز در انتظار یافته های جدید باشیم.بر اساس [[شاهنامه فردوسی]] توسعه بنای آن را به اسپهبد طوس پور نوذر به دلیل به جا گذاردن یادگار پدرانش (منوچهر، ایرج، فریدون) نسبت دهند اما با توجه به شاهنامه که پایتخت [[پیشدادیان]] و [[کیانیان]] را تمیشه معرفی کرده است که شهری در نزدیکی های ساری بوده،میتوان نتیجه گرفت که ساری در دوران پیشدادیان و [[کیانیان]] معمور ترین شهر روزگار خود بوده است.
و بر اساس روایت تاریخ نویسان [[یونان|یونانی]] در زمان [[هخامنشیان]] پایتخت تمدن [[هیرکانیا]] و به نام زادراکارتا بوده است ( منابع ایرانی در جنگ‌ها از بین رفته‌اند ). پس از حمله [[اسکندر مقدونی]] آن شهر در آتش با خاکستر یکسان گردید (این اقدام [[اسکندر]] به واضح نشان از وجود تمدن پیشرفته آن زمان در آن شهر را می‌دهد) و طبق سیاست‌های [[اسکندر مقدونی]] شهری جدید در کنار آن ساخته گشت و نام آن را تمبراکس (سیرینکس) که نام یکی از سرداران سپاه [[اسکندر]] بود نهادند. شایان ذکر است که بنای آن شهر حدود ۱۲ کیلومتر با بنای شهر کنونی ساری فاصله داشت و در نزدیکی [[شهر سورک]] کنونی ساخته گشته بود. بر اساس تحقیقات باستان شناسان در زمان [[ساسانیان]] تمدنی بزرگ در این ناحیه بوده است. چنانکه در زمان احداث خط راه آهن و حفاری‌های مربوط به آن کوزه‌ها و سفالهای مربوط آن زمان بدست آمد.
