فعل‌های فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

فهرست برخی از افعال سادهٔ زبان فارسی<ref name="bashiri" /><ref>نام کتاب: ساختارهای وندی مشتق‌های فعلی

نویسنده: دکتر محسن حافظیان (Mohsen Hafezian)

در جدول زیر بخشی از افعال فارسی فهرست شده‌اند که برای یافتن کاربرد دقیق تر آنها می‌توان به لغت نامه‌ها مراجعه کرد. همه [[فعل ناگذرا|افعال ناگذرا (لازم)]] می‌توانند روشمند با افزودن [[پسوند]] –اندن یا –انیدن به [[فعل گذرا]] تبدیل شوند. مانند چسبیدن–چسباندن، گستردن–گستراندن. برخی از پرکاربردترین این افعال ناگذرا در جدول زیر فهرست شده‌اند. گو اینکه همه افعال ناگذرا شامل این قاعده خواهند بود. جدای از این، در موارد فراوان افعال با پیشوندهای گوناگون همراه می‌شوند که معانی آنان را دگرگون می‌سازد، چون: بَر، باز، ترا، دَر، فَر، فرا، وا، وَر، نا. برای نمونه در: رفتن–وررفتن–وارفتن-دررفتن، رسیدن-بررسیدن-فرارسیدن-وارسیدن، ریختن-تراریختن. ریخت‌های کهن تر این [[تکواژ]]های پیشوندی که اکنون دیگر کاربرد روشمند ندارند که برخی از آنها از این قرارند: آ (برای نفی ارزشی) درآوردن (آ+بردن)؛ اَ (برای نفی ساده)، اَف (برای نمایاندن بالایینگی و بزرگی) در افروختن و افراشتن، اندر (برای نمایاندن درونینگی) در اندریافتن؛ پَر، پَرا، پیرا (برای نمایاندن پیرامونینگی) در پراکندن، پرداختن؛ گُ (برای نمایاندن جدایی و پستی) گُمیختن، گُسستن، گُریختن؛ نِ یا نَ یا نی (برای نمایاندن پایینینگی و دقت) در نِشستن، نِهفتن، نیوشیدن، نمودن، نهادن.<ref>فرهنگ وندهای زبان فارسی، ضیاءالدین هاجری، نشر آوای نور</ref> در همه افعال برای ساختن نفی از پیشوند نِ یا نا و برای ساختن نهی از پیشوند نَ یا مَ بر روی [[ستاک حال]] بهره گرفته می‌شود.

 

| مویید|| موی || ☓ || ☓

|-

|-

! میزیدن