دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ahmadrezaroohi (بحث | مشارکت‌ها)
Ahmadrezaroohi (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب: برخی خطوط با فاصله آغاز شده‌اند
خط ۱۲:
 
== تاریخچه ==
در هشتم خردادماه سال ۱۳۱۳ كه قانون تاسيس دانشگاه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد ، ۶ دانشكده براي تشكيل دانشگاه پيش بيني و در قانون تصريح شد كه يكي از آنها دانشكده ادبيات بود. زماني كه دارالمعلمين مركزي و دارالمعلمين عالي هم داير بود ، قسمت ادبي آن مشتمل بر دو رشته «فلسفه و ادبيات » و « تاريخ و جغرافيا » بود . بنابراين سابقه تدريس برنامه عالي ادبيات فارسي بطور رسمي و كلاسي به سال ۱۳۰۷يعني هشتاد و دو سال پيش باز مي گردد.
تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی از سال ۱۲۹۶ یعنی سال تأسیس دارالمعلمین مرکزی آغاز می‌شود و در سال ۱۳۰۷ شمسی که دارالمعلمین عالی به دارالمعلمین مرکزی افزوده شد بر طبق اساس‌نامه‌ای که در ۲۱ آذر ماه ۱۳۰۸ به تصویب مجلس شورای ملی رسید دارالمعلمین به دو شعبه ادبی و علمی تقسیم و در ۹ اسفند ۱۳۱۲ به دانشسرای عالی تغییر نام یافت.
 
در سال ۱۳۱۳ بر اساس تصویب [[شورای عالی فرهنگ]]، دو دانشکده، یکی ادبیات و دیگری علوم تأسیس شد که چون برنامهٔ تحصیلی آنها با [[دانشسرای عالی]] مطابقت داشت این دو دانشکده با دانشسرای عالی تا سال ۱۳۲۱ با هم به همکاری خود ادامه دادند و در آن سال دانشکده ادبیات از دانشکده علوم جدا شد، اما دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی تا سال ۱۳۳۴ با یک سازمان اجرایی و آموزشی اداره می‌شد و از آن تاریخ از یکدیگر جدا و سرانجام در سال ۱۳۳۷ به محوطهٔ اصلی دانشگاه تهران منتقل شد. در هشتم خرداد ماه سال ۱۳۱۳ که قانون تأسیس دانشگاه به تصویب مجلس شورای ملی رسید، شش دانشکده برای تشکیل دانشگاه پیش بینی و در قانون تصریح شد که یکی از آن دانشکده‌ها ادبیات بود.
 
از سال تحصيلي ۱۲-۱۳۱۱ رشته هاي تحصيلي فلسفه و ادبيات به دو رشته « ادبيات فارسي » و « فلسفه و علوم تربيتي » تجزيه شد و رشته « زبان خارجه » نيز به شعب تحصيلات دانشكده ادبيات اضافه گرديد و از سال تحصيلي ۱۵- ۱۳۱۴ رشته «باستانشناسي » نيز در دانشكده ادبيات افتتاح شد .
زمانی که دارالمعلمین مرکزی و [[دارالمعلمین عالی]] هم دایربود، قسمت ادبی آن مشتمل بر دو رشتهٔ «فلسفه و ادبیات» و [[تاریخ و جغرافیا]] بود؛ بنابراین سابقه تدریس برنامه عالی ادبیات فارسی بطور رسمی و کلاسی به سال ۱۳۰۷ یعنی هشتاد سال پیش باز می‌گردد.
 
هنگام تاسيس دانشگاه هيئت تعليماتي دانشكده ادبيات از اين قرار بود:
از سال تحصیلی ۱۳۱۱–۱۳۱۲ رشته‌های تحصیلی فلسفه و ادبیات به دو [[رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی]] و [[فلسفه و علوم تربیتی]] تجزیه شد و رشتهٔ «زبان خارجه» نیز به شعب تحصیلات دانشکده ادبیات اضافه گردید واز سال تحصیلی ۱۳۱۴–۱۳۱۵ رشتهٔ «باستان شناسی» نیز در دانشکده ادبیات افتتاح شد.
 
استاد بديع الزّمان فروزانفر استاد ادبيات ، اسدالله بيژن دانشيار علوم تربيتي ، خانم امينه پاكروان معلم تاريخ صنايع ظريفه ، سيّد محمّد تديّن استاد ادبيات عرب ، دكتر علي اكبر سياسي استاد روانشناسي ، دكتر رضا زاده شفق استاد تاريخ و كليات فلسفه، عبدالحسين شيباني(وحيدالملك ) استاد تاريخ عمومي ، سيّد محمد كاظم عصّار استاد كليات فلسفه قديم ، امير سهام الدين غفاري دانشيار جغرافياي انساني و اقتصادي ، محمّد حسين فاضل توني استاد عربي و فلسفه قديم، مسعود كيهان استاد جغرافيا، سعيد نفيسي استاد تاريخ ملل شرق و يونان و روم ، دكتر هاز استاد فلسفه جديد، دكتر ژان هيتيه استاد زبان و ادبيات فرانسه ، رشيد ياسمي استاد تاريخ ايران بعد از اسلام ، مهدي بياني دبير ادبيات فارسي ، عبدالله فريار دبير زبان انگليسي ، ابوالفضل صدري معلم ورزش ، لطفعلي صورتگر دبير ادبيات انگليسي .
 
در مهرماه سال ۱۳۱۶ دوره دكتراي ادبيات در دانشكده ادبيات تأسيس شد . مقرراتي كه براي دوره دكتري از طرف دكتر عيسي صديق اعلم رئيس دانشسراي عالي و دانشكده ادبيات و علوم وضع شد از اين قرار بود :
 
براي گرفتن درجه دكتري كسي كه ليسانس در زبان و ادبيات فارسي دارد بايد دروس ذيل را تحصيل كند :
 
۱) يك زبان خارجه غير از زباني كه براي گرفتن ليسانس آموخته است .
 
۲) زبانهاي ايران پيش از اسلام و زبانشناسي .
 
۳) تاريخ مفصل ايران .
 
۴) دوره عالي ادبيات عرب .
 
۵) معاني بيان زبان فارسي و سبك شناسي و مقايسه روش هاي نظم و نثر .
 
۶) سنجش ادبيات زبان هاي مختلف و روش تاريخ ادبيات
 
و به اضافه پس از بررسي كامل ، در موضوع معيني رساله بديعي بنويسد و نزد هيئت استادان به ثبوت برساند ... و نيز كساني حق تحصيل و گرفتن درجه دكتري دارند و داوطلب اين رشته قبول مي شوند كه استعداد فطري داشته باشند و استادان توفيق آنها را در پيشرفت كار تصديق نمايند ... ( روزنامه اطلاعات شماره ۳۲۶۳ مورخ ۲/۷/۱۳۱۶)
 
از شاگردان دوره اول دكتري دانشكده ادبيات دكتر صفا ، دكتر خانلري و دكتر معين بودند كه دكتر معين زودتر از آقايان ديگر رساله خود را گذراند و اولين دكتر غير پزشكي دانشگاه تهران است .
 
در تاريخ ۱۴ دي‌ماه سال ۱۳۱۶ آزمايشگاه روانشناسي دانشكده ادبيات آغاز بكار كرد و دكتر علي اكبرخان سياسي در تالار اجتماعات درباره آن سخنراني كرد و مطالب خود را بوسيله اسباب هائي كه رسيده بود توضيح داد و روشن ساخت. ( روزنامه اطلاعات شماره ۳۳۶۰ مورخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۶)
 
در سال ۱۳۲۱ دانشكده ادبيات و علوم از هم جدا شد و در سال ۱۳۳۴ دانشسراي عالي نيز از دانشكده ادبيات مجزا گشت.
 
در بهمن سال ۱۳۲۶ « ميلوش تورتسكي » و «آدلف پاتر » از چكوسلواكي براي تكميل تحصيلات خود در رشته زبان و ادبيات فارسي و تحصيل درجه دكتري از دانشكده ادبيات به تهران آمدند. اين دو نفر در كشور خود به درجه ليسانس و دكتري نائل آمده بودند و فرد اولي داراي تأليفاتي نيز بود.
 
در ۵ ارديبهشت ماه سال ۱۳۲۸ « مرديت اوونس » دانشجوي انگليسي و در شهريورماه همان سال « سيد رضا علي » دانشجوي پاكستاني كه تحصيلات خود را در دانشكده ادبيات انجام داده بودند به كشور خود بازگشتند و براي بازگشت آنها مراسمي در دانشگاه انجام شد.
 
در تاريخ ۱۷/۸/۱۳۲۹ بنا به پيشنهاد دانشكده ادبيات صلاحيت « كن هان راجا » براي تدريس زبان سانسكريت در دوره دكتراي زبان و ادبيات فارسي در جلسه ۴۰۴ شوراي دانشگاه مطرح و تصويب شد.
 
در سال ۱۳۲۹ با تقاضاي « پروفسور ژرژ رِدار » مستشرق سوئيسي داير به اينكه به خرج دانشگاه مانند يك محصل به ايران آمده مطالعات خود را درباره زبان و ادبيات فارسي تعقيب نمايد از طرف شوراي دانشگاه موافقت بعمل آمد.
 
در ديماه سال ۱۳۳۰ بر طبق پيشنهاد دانشكده ادبيات ، شوراي دانشگاه براي رشته ادبيات فارسي كرسي هاي ذيل را تصويب كرد:
 
* تاريخ ادبيات فارسي(دو كرسي )
 
* زبان فارسي شامل پنج كرسي عبارت از:
 
1) فنون ادبي فارسي
 
2) سبك شناسي
 
3) تحقيق در متون فارسي
 
4) تاريخ زبان فارسي
 
5) دستور زبان فارسي
 
* كرسي تاريخ تصوف
 
و در چهارصد و چهل و چهارمين جلسه شوراي دانشگاه مورخ ۱۷ اسفند سال ۱۳۳۰ بر طبق پيشنهاد دانشكده ادبيات تصويب شد كه كرسي تاريخ اديان و مذاهب به علي اصغر حكمت و كرسي دستور زبان فارسي به عبدالعظيم گرگاني ، و كرسي فنون ادبي فارسي و عربي به جلال الدين همائي و كرسي تاريخ ادبيات عرب به احمد بهمنيار و كرسي زبان عربي به محمّد فيّاض تفويض شود و نيز كرسي تاريخ زبان فارسي به دكتر پرويز خانلري و كرسي تحقيق در متون فارسي به دكتر محمد معين و كرسي تاريخ ادبيات فارسي به دكتر ذبيح الله صفا و كرسي سبك شناسي به دكتر حسين خطيبي و پايه دانشياري چهار نفر اخير به پايه استادي تبديل گردد.
 
ژرژ ردار سابق الذكر استاد دانشكده ادبيات نيوشاتل كه در تاريخ ۶/۷/۱۳۳۰ براي تكميل مطالعه در لهجه هاي فارسي به دعوت دانشگاه به تهران آمده بود روز ۲۸ ارديبهشت ماه ۱۳۳۱ براي بازگشت به ميهن خود، سوئيس تهران را ترك كرد و به اين مناسبت در روز جمعه ۳۱/۲/۱۳۳۱ مجلس ضيافت شامي در باشگاه دانشگاه ترتيب داده شد .در آذر ماه سال ۱۳۳۱ به موجب تصويب شوراي دانشگاه مقرر شد كه از معلومات « ميلنر » در آزمايشگاه تعليمات بصري دانشكده ادبيات و دانشسراي عالي و از اطلاعات خانم « ماري ويرجينيا گيور » رئيس كتابخانه دانشسراي عالي شهر نيوجرسي در دانشكده ادبيات استفاده شود.
 
در ديماه سال ۱۳۳۱ تدريس تاريخ ايران و ادبيات فارسي در دانشگاه سن ژوزف بيروت آغاز شد و به دعوت دانشگاه بيروت دكتر پرويز ناتل خانلري مأموريت يافت مدت دو ماه و نيم در آن دانشگاه به تدريس بپردازد .
 
در اسفند سال ۱۳۳۱ به پيشنهاد دولت پاكستان شوراي دانشگاه موافقت كرد كه در دانشكده ادبيات كرسي زبان اردو تأسيس شود و دولت پاكستان قبول كرد كه مخارج تأسيس كرسي مزبور را بپردازد.
 
در فروردين سال ۱۳۳۲ دانشكده ادبيات پيشنهاد كرد كه براي درس مباني تعليمات متوسطه كرسي اي تأسيس و به اسدالله بيژن تفويض شود و هر دو پيشنهاد در شوراي دانشگاه به تصويب رسيد.
 
در مهرماه سال ۱۳۳۲ مجله دانشكده ادبيات انتشار يافت و نيز در تاريخ 23 تير ماه همان سال شوراي دانشكده ادبيات در صد و سي و دومين جلسه خود ارزش درجه فوق ليسانس صادره در رشته زبان فارسي دانشگاه سِند را معادل ليسانس رشته ادبيات فارسي تشخيص داد و تصويب كرد كه دارندگان درجه مزبور مي توانند پس از موافقت هيأت نظارت دكتري وارد دوره دكتراي ادبيات شوند.
 
در آذر ماه سال۱۳۳۲ دوره دروس زبان و فرهنگ ايران براي دانشجويان خارجي آغاز شد و تاكنون دانشجويان بسياري از كشور هاي هندوستان ، پاكستان ، افغانستان ( هر چند فارسي زبان هستند ) انگلستان ، فرانسه ، اردن ، سوريه ، لبنان، يوگوسلاوي ، اسپانيا ، مصر ، ژاپن، اوكراين ‌چين، كره ، آمريكا و چند كشور ديگر از اين دوره فارغ التحصيل شده اند.
 
در اسفند سال ۱۳۳۲ شوراي دانشگاه تصويب كرد كه دانشجويان خارجي با تصويب شوراي دانشكده ادبيات و با رعايت مقررات اداري ، براي تكميل زبان و ادبيات فارسي و تاريخ و جغرافيا و فرهنگ ايران و باستانشناسي مي توانند بطور مستمع آزاد در دانشكده ادبيات به تحصيل اشتغال ورزند.
 
در روز شنبه مورخ ۲۵ بهمن ماه سال۱۳۳۴ كلاس هنر هاي دراماتيك در دانشكده تدسيس گشت . استاد كلاس پروفسور « ديويدسن » آمريكايي بود و نيز دكتر « بلچر » استاد درام و هنرپيشگي در دانشگاه ويرجينياي غربي طبق برنامه فولبرايت به ايران دعوت شده ، مدت دو سال در اين رشته با دانشگاه تهران همكاري داشت . پيش از آن در مهرماه سال۱۳۳۵ كلاس تئاتر در دانشكده باز شده و معلم آن پروفسور «جورج كوئين بي » بود.
 
در آذر سال ۱۳۳ صلاحيت تدريس « شوكت علي سبزواري » استاد زبان اردو در دانشگاه داكا كه از طرف دولت پاكستان براي تدريس زبان اردو در دانشگاه تهران معرفي شده بود به تصويب دانشگاه رسيد.
 
درآذر ماه سال ۱۳۳۴ اولين دانشجوي خارجي مهمان دانشگاه به گرفتن درجه دكتري در رشته زبان و ادبيات فارسي نائل شد و او حسينعلي محفوظ دانشجوي عراقي بود.
 
در تابستان سال ۱۳۳۵ كرسي زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه لبنان در بيروت افتتاح شد و مرحوم بديع الزّمان فروزانفر و مرحوم دكتر جلال همائي كه براي شركت در مراسم افتتاح آن به بيروت عزيمت كرده بودند دانشگاه تهران را به بهترين وجهي معرفي نمودند.
 
و نيز « عبدالله جاويد » دانشجوي افغاني مهمان دانشگاه و استاد دانشگاه كابل كه براي بار دوم در تاريخ 15 ديماه سال1334 براي تكميل تحصيل خود در رشته زبان و ادبيات فارسي به تهران آمده بود رساله دكتراي خود را در موضوع « سخن سرايان افغانستان از آغاز قرن ۱۲ تا نيمه قرن ۱۴ هجري »گذرانيد و او سومين دانشجوي خارجي و اولين دانشجوي فارسي زبان خارج از ايران بود كه در رشته زبان وادبيات فارسي از دانشگاه تهران به گرفتن درجه دكتري نائل آمد. دانشجوي مزبور يكبار ديگر نيز در سال ۱۳۲۵ براي تحصيل بعنوان مهمان دانشگاه به ايران آمده بود و در آن هنگام علاوه بر گرفتن درجه ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشكده ادبيات ، در رشته علوم سياسي نيز از دانشكده حقوق و علوم سياسي به درجه ليسانس نائل شد.
 
در روز چهارشنبه مورخ ۲/۳/۱۳۳۵ دكتر « سدارنگاني » دانشجوي هندي مهمان دانشگاه پس از گذراندن رساله « مختصري در تاريخ شعر فارسي در ايران و هندوستان » به گرفتن عنوان دكتري دانشكده ادبيات توفيق يافت . در همان روز «امين عبدالمجيد بدوي» دانشجوي مصري مهمان دانشگاه رساله دكتري خود را در موضوع « بحث درباره قابوس نامه » گذرانيد و عنوان دكتري دانشكده ادبيات به وي داده شد. وبراي اولين بار يك محقق مصري تحصيلات عالي خود را دردانشكده ادبيات دانشگاه تهران به پايان رسانيد و موفق به گرفتن عنوان دكترا گرديد.
 
وباز در همين روز « سيد امير حسن عابدي » دانشجوي هندي مهمان دانشگاه رساله خود را در موضوع « آثار كليم كاشاني » گذرانيد و عنوان دكتري دانشكده ادبيات به وي داده شد.
 
در مهر ماه سال ۱۳۳۵ بنا به دعوت دانشگاه تهران پروفسور ايندوشكر استاد زبان سانسكريت ( جي پور ) هندوستان براي تدريس زبان سانسكريت و هندشناسي در دانشكده ادبيات به تهران آمد .
 
در تاريخ ۲۶ مهرماه سال۱۳۳۵ چاپ فرهنگ دهخدا از مجلس به دانشگاه واگذار شد و « سازمان لغت نامه » بوجود آمد.
 
از سال ۱۳۳۶ دوره دكتراي فلسفه و تاريخ و جغرافيا تأسيس و دروس آن از آذر همان سال شروع شد .
 
در سال ۱۳۳۷ دانشكده ادبيات به ساختمان كنوني در محوطه دانشگاه كه تازه احداث شده بود انتقال يافت .
 
 
ساختمان جديد دانشكده ادبيات در محوطه اي به مساحت ۱۷۵۰۰ متر مربع ساخته شده و مساحت كل زير بناي آن ۱۳۵۰۰ متر مربع است . حجم كل ساختمان بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مكعب و مجهز به كلاسهاي كوچك و بزرگ و كتابخانه و تالارهاي پژوهش و مطالعه و آزمايشگاه زبان ، جغرافيا و روانشناسي است . آمفي تئاتر دانشكده كه از لحاظ آكوستيك نخستين بار در كشور ما شكل خاصي به آن داده شد ، گنجايش ۷۵۰ صندلي و ۱۵۰ جاي ايستاده دارد. هزينه كل ساختمان اين دانشكده 000/000/115 ريال بوده است كه حدود ۶۸ ميليون ريال آن را سازمان برنامه پرداخته است و باقي از بودجه دانشگاه تأمين شده است . اين ساختمان از بتن مسلح و با سقف هاي مضاعف و بوسيله شركت سنتاب ساخته شده است. . . ذكر اين نكته ضروري است كه طبقه چهارم دانشكده در سالهاي پس از انقلاب اسلامي به ساختمان قديمي اضافه شده است .
 
 
در مراسم گشايش ساختمان، شوراي دانشكده تالار دانشكده را بنام فردوسي شاعر بزرگ و شهير ملّي ايران نام نهاد. در خرداد سال ۱۳۳۷ مركز مطالعات تمدن و فرهنگ ايران و خاور ميانه بر طبق اساسنامه مصوب پانصد و پنجاه و سومين جلسه شوراي دانشگاه بوجود آمد . نام اين مركز بعداً به « مركز مطالعه و تحقيق در تمدن و فرهنگ ايران و خاور ميانه » تغيير كرد. مقصود از تأسيس اين مركز معرفي تمدن و فرهنگ ايران و تدريس زبان فارسي به خارجيان مقيم ايران بود . كلاسهاي مركز در سه دوره سه ماهه تشكيل مي شد و ساعات درس براي هر كلاس دو ساعت در هفته بود و كليه دروس به زبان انگليسي تدريس مي شد . . . پاره اي از دانشگاه هاي خارجي واحد هاي درسي اين مركز را پذيرفته بودند.
 
در شهريور سال ۱۳۳۷ مؤسسه زبانهاي خارجي دانشكده ادبيات تأسيس شده و دانشجو پذيرفت و در همان سال دوره فوق ليسانس علوم اجتماعي در دانشكده ادبيات تأسيس شد. در ساعت ۵/۵ بعد از ظهر روز سه شنبه ۱۹ اسفند سال۱۳۳۷ به مناسبت نودمين سال درگذشت شاعر شهير فارسي و اردو ، ميرزا اسدالله غالب از طرف دانشجويان كلاس اردوي دانشگاه تهران در دانشكده ادبيات مجلسي برپا شد .
 
روز ۲۶ تيرماه سال ۱۳۳۸ پروفسور « هيرالال چوبرا » استاد قسمت تاريخ و فرهنگ اسلامي دانشگاه كلكته كه در سال 1337 به دعوت دانشگاه تهران به ايران آمده بود از رساله خود كه به زبان فارسي درباره فلسفه « بهاگواوگيتا » يكي از متون مقدس هند نوشته بود دفاع كرد و به دريافت درجه دكتري از دانشكده ادبيات دانشگاه تهران نائل گرديد.
 
در روز دوشنبه 11 تيرماه سال1338 « محمد مرسلين » دانشجوي هندي رساله خود را تحت عنوان « شرح حال و آثار طالب آملي » گذرانيده دكتر دانشكده ادبيات شناخته شد.
 
در آغاز سال تحصيلي 1338 مؤسسه باستانشناسي در دانشكده ادبيات تأسيس شد و به استناد ماده سوم اساسنامه آن كه در پانصد و هفتادو يكمين جلسه شوراي دانشگاه به تصويب رسيد ، و بنا به پيشنهاد دانشكده ادبيات دكتر محمد صادق كيا استاد زبان و ادبيات پهلوي دانشكده ادبيات ، محسن مقدم استاد دانشكده هنرهاي زيبا، دكتر علي نقي وزيري استاد زيباشناسي و تاريخ عمومي هنر دانشكده ادبيات ، تيمسار فرج الله آق اولي رئيس انجمن آثار ملي ايران ، دكتر عزت الله نگهبان دانشيار باستانشناسي ماقبل تاريخ دانشكده ادبيات ، ابراهيم پورداود استاد خطوط و زبانهاي باستاني دانشكده ادبيات ، عيسي بهنام دانشيار باستانشناسي ايران در دوران اشكاني و ساساني و صادق صميمي مدير كل اداره باستانشناسي به سمت اعضاي شوراي مؤسسه مزبور منصوب شدند و دكتر نگهبان سمت مديريت مؤسسه را يافت.
 
در ساعت 5/9 صبح 25 بهمن ماه سال1338 سمينار « ظهور اولين اجتماعات كشاورزي ماقبل تاريخ در ايران و آسياي غربي » به رياست دكتر سياسي و دكتر « رابرت بريدوود » پروفسور باستانشناسي و مردم شناسي دنياي قديم ماقبل تاريخ دانشگاه شيكاگو در ايران تشكيل شد و تا 5 اسفند داير بود . در شهريور سال 1340 با كمك « بنياد گورگيان » كرسي مستقلي براي مطالعات ايراني ( زبان و ادبيات فارسي ، تاريخ ايران ، زبانها و ادبيات پيش از اسلام ) در دانشگاه كلمبيا تأسيس گرديد و از دكتر يارشاطر دعوت شد كه براي تصدّي اين كرسي به آمريكا عزيمت نمايد .
 
در خرداد سال 1341 چهار كرسي : تاريخ علوم ، تاريخ فلسفه باستان ، روانشناسي كودك و روانشناسي آزمايشي به كرسي هاي دانشكده ادبيات افزوده شد . و نيز در سال تحصيلي 42-1341 دوره فوق ليسانس روانشناسي ، تاريخ ، جغرافيا و باستانشناسي و هنر و در سال تحصيلي 45-1344 دوره فوق ليسانس ادبيات فارسي ، فلسفه ، زبانشناسي و در سال تحصيلي بعد دوره فوق ليسانس زبان انگليسي و فرانسه و سال بعد از آن زبان آلماني داير شد .
 
در هشتم مردادماه سال 1342 شوراي دانشكده در يك جلسه فوق العاده 9 گروه آموزشي براي دانشكده ادبيات تعيين كرد از اين قرار :
 
 
1) گروه آموزشي زبان و ادبيات فارسي
 
2) گروه آموزشي زبانشناسي همگاني و زبانهاي باستاني
 
3) گروه آموزشي باستانشناسي و هنر
 
4) گروه آموزشي فلسفه
 
5) گروه آموزشي روانشناسي
 
6) گروه آموزشي علوم اجتماعي
 
7) گروه آموزشي جغرافيا
 
8) گروه آموزشي تاريخ
 
9) گروه آموزشي زبانهاي خارجه .
 
 
در تاريخ 13/ 9 / 1343 بنا به پيشنهاد دانشكده و تصويب شوراي مديران گروههاي آموزشي و شوراي دانشكده نام دانشكده ادبيات به « دانشكده ادبيات و علوم انساني » تغيير يافت . و اين موضوع در ششصد و هفتاد و دومين جلسه شوراي دانشگاه به تصويب رسيد .
 
در سال تحصيلي 49- 1348 مقدمات تشكيل گروه آموزشي زبان و ادبيات عرب فراهم شد و گروه مزبور رسماً داير و بكار خود ادامه داد .
 
استادان خارجي كه از ابتداي تأسيس دانشكده ادبيات در آن تدريس كرده اند عبارتند از : « كرفتر » استاد باستانشناسي ، دكتر ژان هيتيه كه تا خرداد سال1316 در دانشسراي عالي تدريس مي كرد و از اول شهريور 1316 خدمت او پايان يافت و« يوني فاسيو » بجاي او استخدام شد و اين هر دو زبان فرانسوي تدريس مي كردند و « توماس گيبسن » آمريكايي كه معلّم تربيت بدني بود .
 
پروفسور « ويلهم هاز » از دانشمندان يهودي آلمان كه پس از بيرون آمدن از آن كشور به مدت يكسال در ايران بود و فلسفه جديد و فلسفه تاريخ تدريس مي كرد . خانم « اليوت » همسر مرحوم دكتر صورتگر استاد زبان انگليسي و « دامي نيگ راسي » و خانم « كارن بوكارت » و « كارل » و «هالند» و « رولس ونسكي » و « پولت كولينا » و خانم « روندا كرست » و « الي فريزر » از گروه صلح آمريكا و دكتر « لئون ويلكرسن » و دكتر «آلبرت شوئنبرگ» از فولبرايت و « كارنيگتون » معلمين رشته انگليسي وخانم « ژان شيباني » و خانم « ماري لوئيز تعليمي » و « سانتا كروس » و « بولارژان » معلمين زبان فرانسه كه اين آخري نماينده انجمن فرهنگي ايران و فرانسه بود و نيز « بوآسر» و «بودن» و «رولن» كه اينها هم معلمين زبان فرانسه بودند. دكتر « كورت ويگاند » معلم زبان آلماني مأمور از طرف دولت آلمان غربي و خانم «زيگريد صفا» همسر دكتر صفا و دكتر « هلموت آدلر » و « شلي » كه آنها نيز معلمين زبان آلماني بودند .
 
دانشكده ادبيات داراي مجله ايست كه به صورت فصلنامه علمي ـ پژوهشي منتشر مي شود . هيأت نويسندگان مجله اساتيد و دانشياران دانشكده ادبيات و ساير مراكز آموزش عالي كشور هستند .
 
البته ذكر اين نكته ضروري است كه تغييرات بسيار اساسي‌اي در دانشكده ادبيات و علوم انساني ايجاد شده است كه از آن جمله مي توان به جدا شدن رشته هاي علوم اجتماعي ، زبانهاي خارجه ، روانشناسي و جغرافيا از بدنه دانشكده و تشكيل دانشكده هاي مستقل در ميان دانشكده هاي دانشگاه تهران اشاره كرد به گونه اي كه دانشكده علوم اجتماعي در سال 1350 ، دانشكده زبانهاي خارجه در سال 1367 ، دانشكده روانشناسي در سال 1377 و دانشكده جغرافيا در سال 1380 رسماً به دانشكده هاي مستقلي تبديل شدند .<ref>http://literature.ut.ac.ir/history</ref>
 
== گروه‌های آموزشی ==