جنگلهای آمازون: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰:
|image = Amazon Manaus forest.jpg
|image_caption = جنگل در نزدیکی [[مانائوس]] در برزیل.
|image_size =
<!-- *** Names **** -->
|official_name =
خط ۸۹:
|map = Amazon rainforest.jpg
|map_caption = در این [[تصویربرداری ماهوارهای|تصویر ماهوارهای]] [[ناسا]] از آمازون، خط زرد محدوده حوضه آبریز رود آمازون را نشان میدهد.
|map_size =
|map_background =
|map_locator =
خط ۱۱۲:
==بومیان==
شواهد ژنتیک و مردمشناختی نشان میدهد که مردم بومی آمازون [[سرخپوستان|سرخپوستانی]] هستند که ریشه آنها مانند دیگر سرخپوستان آمریکا به مهاجرانی بازمیگردد که بین ۱۳ هزار تا ۱۷ هزار سال پیش از [[سیبری]] آغاز به حرکت کردند. این مهاجران در پایان واپسین [[عصر یخبندان]] یعنی زمانی که [[تنگه برینگ]] هنوز به شکل پلی یخزده قاره آسیا را به قاره آمریکا متصل میکرد از این تنگه گذشته و به آمریکای شمالی رسیدند. نوادگان این مهاجران مدتها بعد از سوی شمال غرب آمازون به منطقه آمازون وارد شدند.
شواهد باستانشناختی از کاوشهای [[کاورنا داپدرا پینتادا]] نشان میدهد که نوع بشر برای نخستین باز دستکم ۱۱۲۰۰ سال پیش در آمازون سکونت گزید.<ref>{{cite journal
| last=Roosevelt | first=A. C.
سطر ۱۹۹ ⟵ ۲۰۱:
در سال ۱۳۹۴ خورشیدی (۲۰۱۵ میلادی) اعلام شد که برزیل و پرو با پیشنهاد چین برای احداث [[راه آهن]] در آمازون موافقت اولیه کردهاند. در صورت احداث، طول این راه آهن به بیش از ۵ هزار کیلومتر میرسد و [[ریو دو ژانیرو]]، دومین شهر بزرگ برزیل در حاشیه اقیانوس اطلس را به بندری در پرو در [[اقیانوس آرام]] متصل میکند. توسعه این خط آهن از هزینه صادرات مواد خام و فرآوردههای کشاورزی به چین کم میکند اما مخالفان طرح میگویند ساخت و ساز برای ایجاد راه آهن ممکن است به جنگلهای بکر آمازون لطمه بزند.<ref>بیبیسی فارسی: [http://www.bbc.com/persian/world/2015/05/150523_l57_china_amazon_rail برنامه چین برای ساخت راهآهن پنج هزار کیلومتری در جنگلهای آمازون]. ۲۳ مهٔ ۲۰۱۵–۰۲ خرداد ۱۳۹۴</ref>
===سفر گرد و غبار صحرا تا آمازون===
هر سال جریانی از گرد و غبار [[صحرای بزرگ آفریقا]] سراسر اقیانوس اطلس را از شرق به غرب طی میکند و به جنگلهای آمازون میرسد. این گرد و غبار به خاکهای آمازون که بر اثر بارانهای تند و سیلاب [[فسفر]] خود را از دست دادهاند، فسفر میرسانند. پژوهشها نشان داده است که در مدت هفت سال، بطور متوسط هرسال ۲۸ هزار تن خاک به منطقه جنگلی آمازون در آمریکای جنوبی منتقل شده است. این خاک دارای ۲۲ هزار تن فسفر بوده، که عامل غذایی حیاتی در رشد گیاهان و ماده اصلی کودهای تجارتی است. دانشمندان با استفاده از ماهواره توانستهاند گرد و غبار صحرا و عبور آن از اقیانوس اطلس را ردگیری کنند.<ref>[http://ir.voanews.com/a/africa-desert-amazon-rainforest/2677558.html صدای آمریکا. فارسی]. بازدید: دسامبر ۲۰۱۶.</ref>
===برج دیدبان آمازون===
سطر ۲۰۸ ⟵ ۲۱۳:
== نگارخانه ==
<gallery>
Image:Raimundo Montalvão.jpg|
Image:Río de la Paz map.png|
Image:Climate Conditions Determine Amazon Fire Risk (annotated).jpg|
</gallery>
|