بندهشن: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: افزودن ردههای همسنگ |
Afshinnazemi (بحث | مشارکتها) جز افزایش منابع |
||
خط ۱:
{{مزدیسنا۲}}
'''بُنْدَهِشْن''' نام کتابی است به [[پارسی میانه|پهلوی]] که تدوین نهایی آن در سدهٔ سوم [[هجری قمری]] رخ دادهاست.{{نشانه|aslb|*}} نام این کتاب در فارسی به صورت ''بندهش'' هم آمدهاست. نویسنده (تدوینکنندهٔ نهایی) آن «[[فرنبغ دادگی|فَرْنْبَغ]]»، فرزند «[[دادویه]]» نام داشت.
«بندهشن» به معنی «آفرینش آغازین» یا «آفرینش بنیادین» است. نام اصلی کتاب، چنان که در ابتدای متن کتاب آمده،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بندهش|نام خانوادگی=|نام=فرنبغ دادگی|ناشر=توس|سال=1395|شابک=9643152928|مکان=تهران|صفحات=31}}</ref> احتمالاً «زندآگاهی» به معنی «آگاهی مبتنی بر زند»
# آفرینش آغازین
# شرح آفریدگان
# نسبنامهٔ [[کیانیان]].{{نشان|taf۱}}
از این کتاب دو تحریر موجود است اولی موسوم به ''[[بندهشن هندی]]'' که مختصرتر است و دومی موسوم به ''[[بندهشن بزرگ]]'' یا [[بندهشن ایرانی]] که مفصلتر است. صفت هندی یا ایرانی از آن رو بر آندو نهاده شدهاست که نسخ اولی در هند استنساخ شدهاست و نسخ دومی در ایران.{{نشان|taf۲}}
== فهرست بندهشن ==
''بندهشن'' در ۳۶ فصل نوشته شده و بخشهای این کتاب در ویرایش [[مهرداد بهار]] این گونه است:
بخش نخست: سرآغاز
بخش دوم: دربارهی آفرینش مادی
بخش سوم: دربارهی فراز آفریدن روشنان
بخش چهارم: دربارهی چگونگی و علت آفریدگان برای نبرد
بخش پنجم: تازش [[اهریمن]] بر آفرینش
بخش شم: دربارهی دشمنی دو مینو
بخش هفتم: دربارهی زیج گیهان که چگونه اتفاق افتاد
بخش هشتم: دربارهی نبرد کردن آفریدگان گیتی با مقابلهی اهریمن
بخش نهم: دربارهی نحوهی آن آفرینش
دربارهی چونگی زمینها/ دربارهی چگونگی کوهها/ دربارهی چگونگی دریاها/ دربارهی چگونگی رودها/ دربارهی رودهای نامور/ دربارهی چگونگی دریاچهها/ / دربارهی چگونگی جانوران به پنج شکل/ دربارهی چگونگی مردمان/ دربارهی چگونگی زنان/ دربارهی چگونگی زایش هر سرده/ دربارهی چگونگی گیاهان/ دربارهی سروری مردمان و گوسفندان و هر چیزی/ دربارهی چگونگی آتش/ دربارهی چگونگی خواب/ دربارهی چگونگی بانگها/ دربارهی چگونگی باد، ابر، باران/ دربارهی چگونگی خرفستران/ دربارهی چگونگی گرگ سردگان/ دربارهی چیز چیز که به چه گونهای آفریده شده است
بخش دهم: دربارهی سال دینی
بخش یازدهم: دربارهی بزرگ کرداری ایزدان مینوی
== پانویس ==
سطر ۱۶ ⟵ ۴۳:
== فهرست منابع و مآخذ ==
* [[احمد تفضلی|تفضلی، احمد]]. ''
* [[فرنبغ دادگی]]. بندهش، برگردان [[مهرداد بهار]]، تهران، [[انتشارات توس|توس]]، ویراست دوم، چاپ پنجم، 1395، شابک 9643152928.
== پیوند به بیرون ==
|