گچبری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسبها: افزودن القاب ویرایشگر دیداری |
برچسبها: افزودن القاب ویرایشگر دیداری |
||
خط ۴۳:
'''هنر گچبری در دوره [[قاجار]]''' رونق فوق‌العاده‌ای به خود گرفت، به علت مسافرت پادشاهان قاجار به فرنگ از هنر گچبری [[اروپا]] تقلیدهایی در کاخهای شاهی بخصوص در سر ستون سازیها، گلویی سازیها و سقف سازیها در کاخهایی چون [[کاخ گلستان|گلستان]] و [[کاخ عشرت آباد|عشرت آباد]] و پاره‌ای دیگر حدوداً پیروی گردید. اما به طور قاطع می‌توان گفت که این تقلیدها هرگز نتوانست جای [[هنر]] و نقوش بسیار پر هنر اصیل ایرانی، بخصوص نقشهای [[اسلیمی]] و [[ختایی]] و گل و گیاه که نشأت گرفته از سرپنجه با ذوق هنرمندان ایران زمین می‌باشد را در گچبری بناهای ایران زمین بگیرد. البته در این برهه از زمان در هنر گچبری خلاقیت‌ها و نوآوریهای بسیار چشمگیری از طرف هنرمندان گچ‌بر در آثار و ابنیه و به خصوص منازل مسکونی سنتی بیرونی و [[اندرونی]] ایران پدیدار گشت که به واقع هر یک از آثار به جای مانده خود تابلوهای بسیار نفیس و پر ارزش از هنر با [[فلسفه]] و خرد و فرهنگ هنرمندان ایران است. از میان آثار فراوان گچبری این دوره می‌توان به گچبری جالب [[کاخ ارم]] و [[نارنجستان قوام]] در [[شیراز]] و [[مقرنس بندی]]های آونگ گچی همراه با گچ‌بری‌های [[خانه طباطبائی]] و [[خانه بروجردیها|خانه بروجردیهای]] [[کاشان]] و [[خانه شهریاری]] در [[بخش یانه‌سر]] شهرستان [[بهشهر|بهشهرهمراه]] با نوآوریهای شگرف در بناهای یادشده و بسیاری از بناها و آثار دیگر [[ایران]] یاد کرد.
== گچبری
با توسعه صنعت ساختمان و خانه سازی در تعداد انبوه در کلانشهرها تزیینات داخلی مربوط به گچبری که به حالت سنتی و با دست ساخته می‌شود، با توجه به نیاز معماران این کار در این حالت بسیار زمانبر و کم کاربرد است، لذا این حرفه بصورت صنعتی درآمده و با توجه به شرایط روز تولید می‌شود.
گچبری پیشساخته در کشورهای آمریکایی بصورت کلاسیک رشد نمود و با گذر زمان این هنر بصورت صنعتی به دیگر کشورها با توجه به فرهنگ آن کشور صادر گردید.{{مدرک}}
=== '''<big>بازگشت دوباره</big>'''
در دهه های اخیر توجه به هنر گچ بری سنتی بیشتر در بناهای مذهبی و آرامگاهی به تولد دوباره این هنر کمک کرده است . از ابتدای دهه 50 شمسی با ورود گچ بری های پیش ساخته ، مدتی گچ بری سنتی از حرکت آرام خود که همواره در بطن جریان تحولات فرهنگی خود را حفظ کرده بود متوقف شد و هنرمندان آن بیشتر در مرمت گچ بری های قدیمی به کار پرداختند . با اندکی وقفه دوباره حرکتی از سوی تعدادی از هنرمندان این رشته آغاز شد که به نوعی آخرین تلاش های یک هنر برای زنده ماندن بود . بانیان اصلی این حرکت تعدادی استاد کار گچ کاری در زنجان بودند که اوستا شعبان ، اوستا ذبیح اله و اوستا رستم بودند . در اوستا رستم حیدری جوانترینشان بود که در بیست سالگی ، در کنار آنها که پانزده سال از آنها کوچکتر بود به عنوان سه استاد کاری که گچ بری حسینیه اعظم زنجان را در سال 1355 اجرا کردند که یکی از زیبا ترین گچ بری های صد سال اخیر ایران است . نه در گچ بری های پنجاه سال قبل و نه در گچ بری های 40 سال بعد بی نظیر و تکرار ناپذیر مانده است . این استاد کارها با این که هر سه بی سواد بودند اما در یک تدبیر هنری سرپرست با تدبیری بنام علی فارس داشتند که قدیمی ترین تهرانی ساکن زنجان است . گچ بری حاشیه های زیر سقف مسجد حق وردی زنجان که همچنان یک مسجد محلی است ، گچ بری هایی زیر سقف و دور همه دیوارهای داخلی مسجد کار شده است که نظیرش را در بهترین مساجد نوساز هم عصرش نیز نمی توان مشاهده کرد . همین کار در امامزاده سید ابراهیم نیز تکرار شده است . اولی کار اوستا رستم و امام زاده سید ابراهیم کار هر سه نفر است . مسجد روستای سهرین که اوستا رستم به تنهایی کار کرد و در کنار آن به گچ کاری مساجد دیگری پرداخت ولی در هیچ یک از آنها گچ بری نکرد . در خانقاه زنجان نیز کتیبه های یا علی انداخت .اوستا رستم آن دو نفر دیگر را استاد خود می شناسد . طرح های این دوره اغلب ترکیبهایی از نقوش گل و بوته بخصوص گلهای هشت برگ و حرکت دادن بوته ها در مسیری شبیه منحنی اسلیمی پیرامون گلها بود . نقش ها از پیچیدگی خارج شدند و امکان جذب بصری را برای عموم بینندگان فراهم کرده است هر چند خیلی خودنمایی نمی کنند . سالها بعد در گچ بری های مصلی شهر تهران و مرقد امام خمینی روش دیگری ارائه شد که بیشتر توسط استاد کاران اصفهان و یزد اجرا شد و در ادامه ابتکار استادکاران زنجان بود .
== جستارهای وابسته ==
| |||