دوک (نخ‌ریسی): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹:
==پیشینه==
تکامل این وسیله نقش مهمی در پیشرفت فن نساجی داشته و پیش‌درآمد پیدایش چرخ نخ‌ریسی است. یافته‌های باستان‌شناسی نشان دهنده استفاده دوک از دوره [[نوسنگی]] است. در بسیاری از محوطه‌های باستانی عصر نوسنگی ایران نیز دوک‌های متعددی یافت شده‌اند. مهری از محوطه [[بخش چغامیش|چغامیش]] خوزستان متعلق به ۳۳۰۰ ق م زنی را در حال نخ‌ریسی نشان می‌دهد.<ref>[http://www.irandeserts.com/content/article/نخ-ریسی.htm کویرها و بیابان‌های ایران]. بازدید: نوامبر ۲۰۱۳.</ref>
استفاده از دوک‌های سوراخ‌دار امکان کنترل بهتر الیاف و تبدیل آن به نخ صاف و ظریف‌تر مقدور می‌سازد. وجود دوک‌های سوراخ‌دار شیاردار در طی هزاره چهارم پیش از میلاد و به‌کارگیری انواع الیاف‌های پشمی در ایران، فلسطین، [[میان‌رودان]] و قفقاز حکایت از پیشرفت بکار بردن پشم و روشهای ریسندگی در این مناطق دارد. افزون بر آن در محوطه‌های یاد شده بالا در [[سیلک]] کاشان، [[تل گپ]]، جعفرآباد، جوی، [[تپه سبز دهلران]] دوک‌هایی با اشکال متفاوت بدست آمده‌اند که نشانگر تلاش جوامع دوره نوسنگی در بهبود روشهای ریسندگی است. با این وجود بنظر نمی‌رسید که تاپیش از هزاره چهارم از دوک سوراخ‌دار یا دوک بلند که از کارایی بالاتری در کنترل و کیفیت نخ‌ریسی برخوردارند استفاده شده باشد، ولی در هزاره چهارم پیش از میلاد استفاده از این نوع دوک بلند رواج می‌یابد.<ref>مشکانی، حمیدرضا: طرح‌ها و نقوش لباس‌ها و بافته‌های ساسانی. ۱۳۸۶.</ref>
| |||