احمد صدر حاج‌سیدجوادی: تفاوت میان نسخه‌ها

| birth_date = [[۳ خرداد]] [[۱۲۹۶]]{{سخ}}[[محرم (ماه)|محرم]] ۱۳۳۵ قمری

| death_date = [[۱۱ فروردین]] [[۱۳۹۲]]

'''احمد صدر حاج‌سیدجوادی''' ([[۳ خرداد]] [[۱۲۹۶]] - [[۱۱ فروردین]] [[۱۳۹۲]])، از اعضای اولیه و بنیانگذار [[نهضت آزادی ایران]] و از اعضای فعال [[نهضت مقاومت ملی]]، دادستان [[تهران]]، عضو [[شورای انقلاب]]، وزیر دادگستری، وزیر کشور، نماینده مردم [[قزوین]]<ref>{{یادکرد وب

| تاریخ = [[خرداد]] و [[تیر (ماه)|تیر]] [[۱۳۷۵]]

او در [[اسفند]] [[۱۳۲۲]] وارد خدمت قضایی [[دادگستری]] شد و در ابتدا به دادیاری دادسرای شهرستان [[رشت]] و بعد بازپرسی آن منصوب شد. در این دوره [[گیلان]] به خاطر درگیری‌های بسیار زیاد [[حزب توده]] پرتلاطم بود. او به علت بازداشت توده‌ای‌ها و رسیدگی به پرونده آنها به دادگستری [[اراک]] منتقل و در آنجا سمت ریاست شعبه ۲ دادگاه‌های عمومی شهرستان را یافت (۱۳۲۵ شمسی) و چندی بعد با سمت دادستانی شهرستان ساوه (۱۳۲۶ شمسی) به [[ساوه]] رفت و سپس به سمت ریاست [[دادگستری]] آن شهرستان منصوب شد (۲۸–۱۳۲۷). در اوایل سال ۱۳۲۸ شمسی با سمت ابتدا دادیاری دادسرای تهران و سپس بازپرسی دادسرا به تهران منتقل شد.

حاج‌سیدجوادی در سمت بازپرسی دیوان، در غالب استان‌های کشور (تبریز- اصفهان- سیستان) مأموریت رسیدگی به جرائم کارکنان دولت و شهرداری‌ها و غیره را به علاوه سمت بازرسی کل کشور داشته‌است. ([[۱۳۲۹]]- [[۱۳۴۰]])

در اواخر سال [[۱۳۵۶]] و [[بهار]] و [[تابستان]] [[۱۳۵۷]] با دوستان دیگرش مانند [[ناصر میناچی]]، [[عبدالکریم لاهیجی]] و [[فتح‌الله بنی‌صدر]] با تشکیل جلساتی در تهیه پیش نویس قانون اساسی اقدام کردند. پیش نویس تدوین شده به دستور آیت‌الله خمینی به [[حسن حبیبی]] که او هم از [[فرانسه]] شروع به تدوین متن دیگری کرده بود، تحویل داده شد.

در استقبال از آیت‌الله خمینی هنگام مراجعتش به تهران به اتفاق [[سید محمود طالقانی]] و [[مهدی بازرگان]] و [[یدالله سحابی]] حاضر بود و دیدارهایی با او در [[مدرسه رفاه]] توسط آنها صورت گرفت و بالاخره به عضویت [[دولت موقت]] بازرگان، ابتدا به عنوان[[وزیر کشور]] (۱۳۵۷ شمسی) و سپس به عنوان [[وزیر دادگستری]] عضویت داشت. او در دوران تصدی گری [[وزارت کشور]] تلاش بسیاری برای برقراری نظم شهرها و جلوگیری از آشوب و اخلال اوباش و تعیین [[استاندار]]ان و [[فرماندار]]ان و به فعالیت انداختن [[کلانتری]]‌ها و مراقبت از اقدامات ضد [[انقلاب]] انجام داد و سپس [[رفراندم]] تغییر [[رژیم]] که بیش از 98 درصد مردم در آن رأی دادند را برگزار کرد و در انتخابات [[مجلس خبرگان]] و پس از تسلیم [[پیش نویس قانون اساسی]] به مجلس، اقدامات مؤثری مبذول داشت. او در [[تیر (ماه)|تیر]] ماه [[۱۳۵۸]] یا [[استعفا]]ی [[اسدالله مبشری]] به [[وزارت دادگستری]] منصوب گردید که تا آخر مأموریت [[دولت موقت]] ادامه داشت. در دادگستری هم برای تنظیم قوانین لزوم که قانون [[دادگاه‌های مدنی]] خاص از آن جمله بود همت گماشت.

صدرحاج‌سیدجوادی با وجود داشتن پروانه وکالت در پرونده‌های عادی در را دخالت نکرد و تنها در پرونده‌هایی که علیه بازرگان یا به شکایت او تشکیل شده بود به عنوان وکیل مدافع حاضر شد و به همین صورت در پرونده مربوط به [[نهضت آزادی ایران]] و دبیر کل بعدی آن [[ابراهیم یزدی]] برای دفاع از حقوق آنها شرکت نمود. او در سال‌های اخیر نیز عضو افتخاری [[شورای مرکزی نهضت آزادی ایران]] بود. صدرحاج سیدجوادی در [[۱۸ فروردین]] در سن ۸۴ سالگی بازداشت شد و با سپردن وثیقه به مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان بعد از یک هفته آزاد شد. او همراه با سایر متهمین نهضت برای محاکمه که به دادگاه احضار شد و پس از انجام محاکمه به اتفاق سایر اعضاء نهضت آزادی ایران به پرداخت جریمه نقدی (به علت رعایت دادگاه و کهولت سن) در حدود ۵۵ میلیون ریال محکوم گردید. صدرحاج سیدجوادی در محاکمه انفرادی از خود دفاع نکرد ولی وکیل او [[محمدعلی دادخواه]] دفاع جداگانه‌ای از او انجام داد و همچنین صدرحاج سیدجوادی شخصاً حاضر به درخواست تجدید نظر در حکم بدوی نشد و دادخواه تقاضای تجدید نظر در حکم نمود.

یکی از اشتغالات روزمره صدر از [[۱۳۶۰]] شمسی (دی ماه آن سال) ابتدا تهیه مقدمات تدوین و سپس سرپرستی علمی [[دائرةالمعارف تشیع]] با استفاده از اعتبارات مالی [[ابوالفضل تولیت]] بود و از [[۱۳۶۲]] به علت استعفای دکتر محقق بنا به تصویب هیئت امناء عهده‌دار سمت سرپرستی دائرةالمعارف مزبور گردید و آخرین جلد آن یعنی جلد ۱۴ (تا آخر حرف لام) را نیز به سرپرستی خود، تحویل جامعه فرهنگی داد و پس از چاپ و انتشار این جلد، به جهت اختلاف سلیقه با آقایان فانی و خرمشاهی - که از اعضای هیئت علمی بودند- از این سمت استعفا داد. با استعفای وی، جمعی از نویسندگان و نیز ویراستار اصلی [[سید احمد سجادی]] هم استعفا دادند و عملاً این دانشنامه در اردیبهشت ۱۳۹۰ ش به تعطیلی کشیده شد. [[دائرةالمعارف تشیع]]، در سال [[۱۳۸۲]] کتاب سال شناخته شده و جایزه دریافت کرده‌است.