توان سلولی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: پیوندبیرونی به ویکیپدیای فارسی ویرایشگر دیداری: به ویرایشگر منبع تغییر داده شده |
اصلاحات ویرایشی ریز |
||
خط ۱:
[[پرونده:Stem cells diagram.png|بندانگشتی|[[یاخته بنیادی|سلولهای بنیادین]] جنینی پرتوان از [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87 سلول]های [[بلاستوسیست]] نشات میگیرند. این سلولهای بنیادین به سلولهای هر بافت دیگری به غیر از [[جفت (کالبدشناسی)|جفت]] میتوانند تبدیل شوند. تنها سلولهای همهتوان [[توته]] میتوانند به همهی بافتها و سلولهای جفت متمایز شوند.]]
توان سلولی مفهومی است که توانایی یک [[یاخته|سلول]] برای [[دگرگونی یاخته|متمایز شدن]] و تبدیل شدن آن سلول به سلولهای دیگر تعریف میشود.<ref name=":0">Hans R. Schöler (2007). "The Potential of Stem Cells: An Inventory". In Nikolaus Knoepffler; Dagmar Schipanski; Stefan Lorenz Sorgner. Human biotechnology as Social Challenge. Ashgate Publishing, Ltd. p. 28. ISBN 978-0-7546-5755-2.</ref> هرچه یک سلول پتانسیل این را داشته باشد که به انواع بیشتری از سلولهای دیگر تبدیل شود، قدرت یا پتانسیل آن سلول بیشتر است. پتانسیل سلولی همینطور با تعریف پتانسیل فعالسازی ژنها در داخل یک سلول نیز مطرح میشود، مانند یک زنجیرهای که با همهتوان آغاز میشود که این نوع از سلولها بیشترین پتانسیل تمایز را دارند و سپس دانههای بعدی زنجیر که درجهٔ پتانسیل آنها به ترتیب کاهش میابد شامل سلولهای [[پرتوان]]، چندتوان، oligopotency و نهایتاً تکتوان. واژهٔ potency یا توان (پتانسیل) از لغت لاتین potens آمده است که به معنی داشتن قدرت و پتانسیل میباشد.▼
▲<ref name=":0">Hans R. Schöler (2007). "The Potential of Stem Cells: An Inventory". In Nikolaus Knoepffler; Dagmar Schipanski; Stefan Lorenz Sorgner. Human biotechnology as Social Challenge. Ashgate Publishing, Ltd. p. 28. ISBN 978-0-7546-5755-2.</ref>هرچه یک سلول پتانسیل این را داشته باشد که به انواع بیشتری از سلولهای دیگر تبدیل شود، قدرت یا پتانسیل آن سلول بیشتر است. پتانسیل سلولی همینطور با تعریف پتانسیل فعالسازی ژنها در داخل یک سلول نیز مطرح میشود، مانند یک زنجیرهای که با همهتوان آغاز میشود که این نوع از سلولها بیشترین پتانسیل تمایز را دارند و سپس دانههای بعدی زنجیر که درجهٔ پتانسیل آنها به ترتیب کاهش میابد شامل سلولهای [[پرتوان]]، چندتوان، oligopotency و نهایتاً تکتوان. واژهٔ potency یا توان (پتانسیل) از لغت لاتین potens آمده است که به معنی داشتن قدرت و پتانسیل میباشد.
همهتوان{{انگلیسی| Totipotency}}
سطر ۱۰ ⟵ ۹:
با استفاده از مدل تکامل انسان میتوان توضیح داد که سلولهای همهتوان چگونه ایجاد میشوند و رشد میکنند.<ref>Seydoux G, Braun RE (December 2006). "Pathway to totipotency: lessons from germ cells". Cell. 127 (5): 891–904. PMID 17129777. doi:10.1016/j.cell.2006.11.016.</ref> تکامل انسان زمانی آغاز میشود که یک [[اسپرم]] یک [[یاخته تخم|تخم]] را بارور میکند و تخم بارور شدهٔ حاصل، یک سلول همهتوان به نام زایگوت (یاختهٔ تخم) را بوجود میآورد.<ref>Asch R, Simerly C, Ord T, Ord VA, Schatten G (July 1995). "The stages at which human fertilization arrests: microtubule and chromosome configurations in inseminated oocytes which failed to complete fertilization and development in humans". Hum. Reprod. 10 (7): 1897–906. PMID 8583008.</ref> چند ساعت ابتدایی پس از عملیات بارورسازی، این سلول زایگوت به سلولهای همهتوان یکسان تبدیل میگردد، که هر کدام از این سلولها میتواند به یکی از سه لایهٔ جنینی انسانی ([[درونپوست]]، [[میانپوست]] و [[برونپوست]])، یا به سلولهای لایهٔ cytotrophoblast یا لایهٔ synsytiotrophoblast از جفت تکامل یابد. پس از اینکه تعداد این سلولهای تقسیم شده به ۱۶ عدد رسید، سلولهای همهتوان [[توته]] یا [[توته|توتاله]] به سلولهایی متمایز و مشتق میشوند که نهایتاً به inner cell mass [[بلاستوسیست]] یا trophoblast خارجی تبدیل میگردند. تقریباً به مدت چهار روز پس از باروری وا انجام شدن تعداد زیادی چرخهٔ تقسیم سلولی، این سلولهای همهتوان شروع به اختصاصی شدن میکنند. Inner cell mass، یا همان منبع [[یاخته بنیادی جنینی|سلولهای بنیادین جنینی]]، به سلولهای پرتوان تبدیل میشوند.
تحقیقات روی [[کرم الگانس]] نشان داده است چند مکانیزم شامل [[ویرایش پسارونویسی|تنظیمات rna]] میتوانند در حفظ ویژگی همهتوانی در مراحل مختلف تکامل در بعضی از گونهها نقش داشته باشند.<ref>Ciosk, R.; Depalma, Michael; Priess, James R. (10 February 2006). "Translational Regulators Maintain Totipotency in the Caenorhabditis elegans Germline". Science. 311 (5762): 851–853. Bibcode:2006Sci...311..851C. PMID 16469927. doi:10.1126/science.1122491.</ref> کار روی zebrafish و پستانداران، تعاملات بیشتری بین [[ریزآرانای|ریزآرانای]]ها و (RNA binding proteins(RBPs
== پرتوانی{{انگلیسی| Pluripotency}} ==
|