زبان‌های هندواروپایی: تفاوت میان نسخه‌ها

شمار هندواروپایی‌زبان‌ها در سراسر [[دنیا]] به حدود ۳.۴۳٫۴ میلیارد نفر می‌رسد. نزدیک به ۴۴۶ زبان زندهٔ هندواروپایی وجود دارد که ۳۱۳ تای آنها متعلق به زیرشاخهٔ [[زبان‌های هندوایرانی]] هستند.<ref>{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/subgroups/indo-european}}</ref>. به این ترتیب، گویشوران زبان‌های هندواروپایی سخنوران بزرگ‌ترین خانوادهٔ زبانی شناخته‌شده در دنیای امروزند.

نظریه زبان‌های هندواروپایی در قرن هجدهم توسط [[ویلیام جونز (فیلسوف)|ویلیام جونز]] زبان‌شناس و خاورشناس [[انگلستان|انگلیسی]] مطرح شد. وی با اشاره به شباهت‌های زبان‌های [[سانسکریت]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، و [[زبان لاتین|لاتین]] به یکدیگر نتیجه گرفت که آن‌ها بایستی از یک زبان مشترک منشاءمنشأ گرفته باشند که احتمالاً زبان‌های [[فارسی]] ، [[زبان آلمانی|آلمانی]] و [[سلتی]] هم از همان زبان ریشه منشعب شده‌اند.<ref>ابولقاسمی، محسن، تاریخ [[زبان فارسی]]، سازمان سمت، ۱۳۷۳. (ص ۸ و ۹)</ref></blockquote>

هیچ اثر نوشتاری از این زبان در دست نیست؛ امّا بر پایهِٔپایهٔ اصول دانش زبان‌شناسی تاریخی آن را با مطابقت دادنِ زبان‌هایِ نو و کهنِ این خانواده بازسازی کردند.

پژوهش‌گرانِ آلمانی که نقشی اساسی در پالاندن این دانش داشتند، نامِ [[هندوژرمنی]] (''[[:de: Indogermanisch|Indogermanisch]]'') را برای این مفهوم به کار می‌برند. استدلال آنها این است که در یک سویِ این حوزهِٔحوزهٔ جغرافیایی زبان‌های شاخهِٔشاخهٔ [[زبان هندی|هندی]] و در سویِ دیگر [[ایسلندی]] صحبت می‌شود که زبانی از شاخهِٔشاخهٔ ژرمنی است؛ پس نامِ هندوژرمنی، می‌تواند به گونه‌ای دیگر گویایِ طیف زبانیِ این خانوادهِٔخانوادهٔ بزرگ باشد.

پیش‌تر نامِ [[آریایی]] نیز برای این خانوادهِٔخانوادهٔ زبانی کاربرد داشت. در حالی که زبان‌هایِ [[آریایی]] یا [[هندوایرانی]]، فقط یکی از شاخه‌هایِ خانوادهِٔخانوادهٔ بزرگِ [[هندواروپایی]] را شکل می‌دهند؛ یعنی کاربرد این نام برایِ کلِ خانواده نادرست است. امروزهِ نامِ [[آریایی]] فقط به همان شاخه [[هندوایرانی]] اطلاق می‌گردد.

:: این زبان از مهم‌ترین زبان‌ها در مطالعه‌هایِ هندواروپایی است. سندهای بسیاری از آن به جا مانده که پیشینه‌یِ برخی به ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد؛ یعنی از [[وداها]] نیز کهن‌ترند و به این ترتیب، کهن‌ترین سندهایِ خوانده‌شدهِٔخوانده‌شدهٔ هندواروپایی هستند. به دلیل‌هایِ برشمرده، [[هیتی]] در بازسازی زبانِ '''هندواروپاییِ مادر''' بسیار پراهمّیت بوده‌است.

: تُخاری در متن‌هایی مشاهده گردیده که به سده‌یِ هفتم پس از میلاد برمی‌گردند و در آسیای مرکزی از خاک بیرون کشیده شده‌اند. از زبان‌هایِ منفردِ هندواروپایی‌ست؛ یعنی در شاخهِٔشاخهٔ تُخاری تنها زبانِ تُخاری وجود دارد.

{{پانویس|۲}}