ویکی‌پدیا

ابوالفتح‌خان بختیاری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: حذف منبع ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۳:
نادر شاه نیز او و برخی از بزرگان بختیاری را به مقام یساولی خود برگزید؛ آنگاه حدود ۳۰۰۰ نفر از بختیاری‌ها را به سرکردگی ابوالفتح‌خان، کاید علی صالح ، به [[خراسان]] کوچاند و در منطقه جام سکنی داد.<ref>مروی، ۱/۲۴۳-۲۴۵،۲/۴۷۷</ref>
 
پس از قتل نادر در ۱۱۶۰ق/۱۷۴۷م [[عادل شاه]] به حکومت نشست، اماو برادردیگر کهترش [[ابراهیم شاه]] که حکومت ایالات مرکزی [[ایران]]شاهزادگان را برمقتول عهدهو گرفتهمتواری بود، با پادشاه جدید به کشمکش برخاستنمود. وی هنگامی که روانه [[آذربایجان]] شد، ابوالفتح‌خان را که در آن زمان سمت [[بیگلربیگی]] [[مرو (شهر)|مرو شاه‌جان]] را بر عهده داشت، به حکومت [[اصفهان]]، ، [[کاشان]]، برگماشت.<ref>گلستانه، ۱۴۵، ۱۴۶، رستم‌الحکما،۲۴۵ </ref>
 
دیری نگذشت که [[شاهرخ میرزا]]، نواده نادر در ۱۱۶۱ ق در [[مشهد]] بر تخت سلطنت نشست و [[ابراهیمعادل شاه]] و [[عادلابراهیم‌شاه|ابراهیم شاه]]، هرمدعی دو مدعیدیگر حکومت را به قتل رساند.
 
در این دوران پر آشوب مردم اصفهان پیرامون ابوالفتح خان که قدرت و شوکتی بسیار یافته بود، گرد آمدند و از او استقبال کردند.<ref>رستم‌الحکما، همانجا</ref> و [[شاهرخ میرزا]] نیز حکومت ابوالفتح خان را بر اصفهان تأیید کرد.<ref>گلستانه، ۱۴۶؛نامی، ۱۲</ref>
 
در این زمان به سبب همکاری ابوالفتح خان با کسانی چون معیرخان ([[معیرالممالک]])، وزیر سابق نادر، دراصفهان، برخلاف شهرهای دیگر، صلح و آرامش حکم‌فرما بود. اما علی مردان خان رئیس ایل [[چهارلنگ|بختیاری]] که نواحی بختیاری تا [[خوزستان]] و لرستان وکرمانشاه را تسخیر کرده بود و داعیه سلطنت داشت،<ref>بامداد،۱/۴۳</ref> نیز برای تسخیر مناطق مرکزی ایران، برآن شد تا به اصفهان هجوم برد.<ref>نامی، ۱۲-۱۳</ref> وی در نزدیکی این شهر اردو زد و نهانی با برخی از رجال این شهر چون [[معیرالممالک]] ارتباط یافت.<ref> بازن،۶۸ </ref>
خط ۴۵:
ابوالفتح خان و سلیم خان افشار در ناحیه [[مورچه خورت]]، در نزدیکی اصفهان، [[علی مردان خان]] را شکست داده و به [[گلپایگان]] عقب راندند. آنگاه علی مردان خان با جمع آوری سپاه و یاری از کریم خان زند ، در۱۱۶۴ ق با ۲۰ هزار سپاهی، به اصفهان حمله کردند.<ref> گلستانه (ص۱۶۹-۱۷۱)</ref>
 
در سال ۱۱۶۴ق علی مردان خان پنهانیبه برخیاتفاق ازکریم فرماندهانخان زند، سپاه ابوالفتح خان را با خود همراه کرد و به اتفاق کریم خان، سپاه ابوالفتحسلیم خان وافشار نیروهایونیروهای مدافع اصفهان را در کنار این شهر، سخت شکست داد و آنان را به داخل اصفهان عقب راند. دیری نپایید که شهر نیز به دست مهاجمان افتاد.<ref>همو، ۴۵۳؛ نامی، ۱۳-۱۵؛ رستم‌الحکما، ۲۴۸-۲۴۹؛میرزا محمد رضی، گ۳۹۷، الف</ref>
 
ابوالفتح خان با وساطت یکی از خوانین زند مورد عفو علیمردان خان قرار گرفت.<ref>گلستانه،۱۷۲ </ref> گرچه علی مردان خان اداره شهر را در دست گرفت، اما به خوبی دریافت که بدون همکاری ابوالفتح خان که از پشتیبانی طرفداران حکومت [[صفویان|صفوی]] و نیز طرفداران شاهرخ برخوردار بود، نمی‌تواند شهر را در تصرف خود داشته باشد. از این روی علی مردان خان و ابوالفتح خان به اتفاق کریم خان زند،زند و دیگر سرداران، یکی از نوادگان [[شاه سلطان حسین صفوی]] را با نام [[شاه اسماعیل سوم]] بر تخت سلطنت نشاندند و خطبه به نام او خواندند، پس از آن خود اداره امور را در دست گرفتند.
 
بدین ترتیب که [[علی مردان خان]] در سمت وکیل‌الدوله، نایب‌السلطنه شاه جوان شد، [[کریم خان زند]] به فرماندهی کل سپاه ، زکریا خان کزازی وزیر کشور و ابوالفتح خان نیز همچنان در منصب پیشین خود، حکومت اصفهان را در دست گرفت. آنان متعهد شدند که در کارها بدون مشورت یکدیگر اقدامی نکنند.<ref>بازن،۷۱-۷۲؛گلستانه، همانجا؛ نامی، ۱۵-۱۶</ref>
 
ابوالفتح خان در مقام حاکم پایتخت از هیچ قدرتی برخوردار نبود و تنها به سبب تأمین خواسته طرفدارانش این منصب به او سپرده شد. از سوی دیگر [[کریم خان زند]] بر آن بود که وی را به عنوان یکی از اعضای سه گانه حکومت بر سر کار نگاه دارد تا موازنه‌ای به زیان علی مردان خان، در میان [[طوایف ایل بختیاری|طوایف بختیاری]] به وجود آورد، به هر روی هنگامیاین کهتوافقات کریمپایدار خاننماند زندو به قصدعلت مطیعبروز ساختناختلافاتی حکامکه [[کردستان]]بین وابوالفتح [[همدان]]خان ازو [[اصفهان]]علیمردان خارجخان شد،پیش علیامد ،علی مردان خان، ابوالفتح خان دررا اصفهانمقتول بخاطرنمود.<ref>{{یادکرد اختلافاتیکتاب|عنوان=گلستانه،ابوالحسن؛ کهمجمل باالتواریخ|نام ابوالفتحخانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>سرانجام کریم خان پیداظاهراً کرد،به انتقام قتل ابوالفتح خان رادر دستگیرنبردهایی کردعلی ومردان بهخان قتلرا رساندشکست داد.<ref>نامی،۱۷؛بامداد،۱/۴۴؛نیز نکـ:پری،۳۷</ref>
 
سرانجام کریم خان ظاهراً به انتقام قتل ابوالفتح خان در نبردهایی علی مردان خان را شکست داد.
 
== منابع ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ابوالفتح‌خان_بختیاری»