قاهره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
Nahid royyni (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۷۴:
}}
'''قاهِرِه''' ({{lang-ar|القاهِرَة}}، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: Cairo کای‌رُ، ''از ریشهٔ قَهَرَ، به معنای: چیره‌شده'') پایتخت [[مصر]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان = دستور مصر، مادة (185) | ناشر = دستور مصر | نشانی = http://sharek.dostour.eg/2013/topic/general-transitional/ | تاریخ بازدید = 10-11-۲۰13}}</ref> و بزرگترین شهر [[جهان عرب]] و [[خاورمیانه]] است.<ref>{{یادکرد وب | عنوان = اوروک لینک | ناشر = اوروک لینک | نشانی = http://www.uruklink.net/iraqnews/ereport16.htm | تاریخ بازدید = 10-11-۲۰13}}</ref> این شهر در بخش شمال شرقی مصر در نزدیکی [[دلتای نیل]] جای دارد، [[رود نیل]] از میانش می‌گذرد و [[دریای مدیترانه]] در ۱۶۵ [[کیلومتر مربع|ک. م]] شمال آن می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان = Press Release Distribution | ناشر = | نشانی = http://www.prlog.org/10332580-cairo-alqahira-is-egypts-capital-and-the-largest-city-in-the-middle-east-and-africa.html | تاریخ بازدید = ۱۱-۱۱-۲۰۱۳}}</ref>
[[قاهره بزرگ|کلان شهرکلان‌شهر قاهره]] با ۱۴٬۴۵۰٬۰۰۰ نفر و ۸۶٬۳۶۹ [[کیلومتر مربع|ک. م]] مساحت، شانزدهمین شهر پرجمعیّت جهان است.
 
قاهره در سال [[۹۶۹ (میلادی)|۹۶۹ م]] ([[۳۵۸ (قمری)|۳۵۸ ق]] [[۳۴۷|۳۴۷ ش]]) ساخته شد. در طول تاریخ پایتخت خاندان‌های بزرگ مصر بوده استبوده‌است و از مهمترین مراکز [[تمدن اسلامی]] در [[سده‌های میانه]] بوده استبوده‌است و در [[سده ۱۰ (میلادی)|سدهٔ ۱۰ م]] جز [[نیشابور]] و [[بغداد]] همتایی در [[جهان اسلام]] نداشت؛ از این رو، امروزه غنی از [[مسجد|مسجدهای تاریخی]] (که بدین سبب به شهرِ ''هزار منار'' مشهور است)، موزه‌های [[مصر باستان]] و [[تاریخ اسلامی]]، [[کتابخانه|کتابخانه‌ها]]‌ها و [[چاپ|مؤسسات نشر]] است و مرکز گسترش فکری اسلامی و عربی شمرده می‌شود. این شهر همچنین دارای قدیمیترین و بزرگترین صنعت فیلم سازیفیلم‌سازی و موسیقی در [[جهان عرب]] است.<ref>{{cite news |url=http://en.apa.az/news.php?id=104441 |title=World metro systems by annual passenger rides |last=Mustafayev |first=Nicat |date=11 March 2011|accessdate=11 March 2011}}</ref> به سبب [[دانشگاه الازهر]]، که به عنوان یک مدرسه در سال [[۹۷۰ (میلادی)|۹۷۰ م]] ساخته شد، دومین بنیاد کهنِ آموزشی عالی در جهان به شماربه‌شمار می‌رود.
 
در حال حاضر این شهر یک پایتخت ملی با طراوت و پر رفت‌وآمد است و به ازای هر مایل مربع یکی از بیشترین تراکم‌های جمعیتی دنیا را دارد. با وجود اینکه شهر در تنازع با تأثیرات منفی اجتماعی و محیطی تراکم جمعیت است ولی همچنان به عنوان مرکز اصلی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مصر و نخستین مقصد برای گردشگران باقی‌مانده‌است.
خط ۸۵:
=== ریشهٔ نام و نخستین آبادانی ===
اولین سکونتگاه در منطقهٔ قاهره، [[فسطاط|فُسطاط]] بود که آن اولین پایتخت [[مصر]] پس از اسلام است. این شهر در سال [[۲۰ (قمری)|بیستم ق]] ([[۶۴۱ (میلادی)|۶۴۱ م]]) با تلاش فاتح مصر از سوی مسلمانان، [[عمرو بن عاص]]
ساخته شد که [[مسجد]]، [[بازار]] و بناهای دفاعی مهمترین بخش‌های آن به شماربه‌شمار می‌رفت. مسجد آن هنوز پابرجاست و [[مسجد عمرو عاص]] نامیده می‌شود. این مسجد را نخستین مسجد در [[آفریقا|قارهٔ آفریفا]] می‌دانند. [[فسطاط]] دارای [[کاروان|ارتباط بازرگانی]] (کاروان‌ها) و فرهنگی با سراسر [[جهان اسلام]] بود و یکی از [[امصار]] شمرده می‌شد، از سوی آن فتوحات بعدی مسلمانان در [[مغرب اسلامی|افریقیه]] ادامه یافت و در دورهٔ فرمانروایان بعدی گسترش و پیدا کرد.
 
=== قاهره در سده‌های میانه ===
[[پرونده:Moez Street.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|برخی از مهم‌ترین [[معماری اسلامی|مساجد و بناهای مهم اسلامی]] قاهره در [[خیابان معز|خیابان مُعز]] واقع شده‌اند.]]
 
در سال [[۹۶۹ (میلادی)]] [[جوهر صقلی]] شهری نو را در شمال فسطاط در سه سال بنیان نهاد که آن را ''المنصوریة'' نامید. سپس [[فاطمیان|خلیفهٔ فاطمی]]، [[المعز لدین‌الله]] در [[۷ رمضان]] [[۳۶۱ (قمری)|۳۶۱]] (=[[۱۱ ژوئن]] [[۹۷۲ (میلادی)|۹۷۲ م]])درون آن جای گرفت و آن را پایتخت خلافت فاطمیان قرار داد و آن را القاهِرَة (al-Qahirah)، به معنی شهری که بر آن قاهر/چیره شده، نامید. او در قصری که [[جوهر صقلی|جوهر]] بنا نهاده بود، جای گرفت و در روز دوم رسماً خلافت خود را اعلام کرد. از آن تاریخ، پیروی قاهره از [[بغداد]] ([[خلافت عباسیان]]) بریده شد.
 
[[فاطمیان|دوران فاطمیان]]، درخشان‌ترین دورهٔ تاریخ قاهره و مصر در سده‌های میانه بوده استبوده‌است. مساحت آن را نزدیک به ۳۴۰ فدان گفته‌اند و دیوارهای آجری شهر را در بر می‌گرفته‌اند. [[دانشگاه الازهر]]، به عنوان یک [[مدرسه]] در کنار [[مسجد الازهر]] در سال [[۹۷۰ (میلادی)|۹۷۰ م]] ساخته شد، که دومین بنیاد کهنِ [[آموزش عالی]] در جهان به شماربه‌شمار می‌رود که همچنان پویایی دارد. همچنین، [[دروازه‌های قاهره|دروازه‌های بزرگی در قاهره]] در دوره فاطمی ساخته شد که مشهوترین آن‌ها زویلة، نصر و فتوح نام داشت.
 
[[ناصر خسرو]] از بزرگان سدهٔ دهم میلادی، که خود سه یا شش سال در پایتخت [[فاطمیان]]، قاهره، در دوران [[المستنصر بالله]] اقامت داشت؛ در سفرنامهٔ خود نوشت:
خط ۱۰۱:
=== عصر نوین ===
=== انقلاب سال ۲۰۱۱ ===
[[پرونده:The lion of Egyptian revolution (Qasr al-Nil Bridge)-edit2.jpg|150px|بندانگشتی|چپ|یک معترض پرچم مصر را برمی افرازد،برمی‌افرازد، در پی تظاهرات [[۲۵ ژانویه]] [[۲۰۱۱]].]]
{{اصلی|انقلاب مصر (۲۰۱۱)}}
در پی [[انقلاب ۲۰۱۱ مصر|انقلاب سال ۲۰۱۱ در مصر]]، [[میدان تحریر]] در منطقهٔ مرکزی شهر قاهره، به نماد مبارزه علیه حکومت [[حسنی مبارک]] تبدیل شده‌بود.<ref>[http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6445979,00.html مخالفان دولت یمن به اعتراضات خود ادامه می‌دهند]، دویچه‌وله فارسی</ref>