ارمنی‌ستیزی در جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[کشتار شوشی]] واقعه‌ای بود که در سال ۱۹۲۰ میلادی توسط سربازان [[جمهوری آذربایجان|آذربایجانی]] علیه [[مردم ارمنی]] تبار شهر [[شوشی]] صورت گرفت<ref>World Directory of Minorities - Page 145 by Minority Rights Group, Miranda Bruce-Mitford</ref><ref>Giovanni Guaita (2001). "Armenia between the Bolshevik hammer and Kemalist anvil". 1700 Years of Faithfulness: History of Armenia and its Churches. Moscow: FAM. {{ISBN |5-89831-013-4|en}}. '''"A month ago after the massacres of Shushi, in April 19, 1920, prime-ministers of England, France and Italy with participation of the representatives of Japan and USA collected in San-Remo..."'''</ref><ref>Armenia in Crisis: The 1988 Earthquake - Page 6, by Pierre Verluise</ref><ref>La construction de l'État en Arménie: un enjeu caucasien - Page 69 by Gérard J. Libaridian</ref> و برآورد می‌شود که نزدیک به ۳۰۰۰۰ نفر از مردم ارمنی این شهر توسط نیروهای آذربایجانی به قتل رسیده باشند.<ref> Giovanni Guaita (2001). "Armenia between the Bolshevik hammer and Kemalist anvil". 1700 Years of Faithfulness: History of Armenia and its Churches. Moscow: FAM. {{ISBN |5-89831-013-4|en}}.

[[قتل‌عام گنجه]] یا قتل‌عام کیروف‌آباد<ref>نام سابق شهر گنجه در دوران شوروی از سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۱ میلادی</ref> کشتاری بود که در نوامبر ۱۹۸۸ میلادی توسط نیروهای [[جمهوری آذربایجان|آذربایجانی]] علیه مردم ارمنی تبار شهر [[گنجه]] صورت گرفت.<ref name="kaufman">Stuart J. Kaufman, Modern Hatreds: The Symbolic Politics of Ethnic War, Cornell University Press, 2001, p.77[http://books.google.com/books?id=2Plw98pTk5wC&pg=PA77&dq="Kirovabad+pogrom"&hl=en&ei=OzSfTuz1Jc7OsgaT5uSCAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDkQ6AEwAw#v=onepage&q="Kirovabad%20pogrom"&f=false]</ref><ref>Touraj Atabaki, Sanjyot Mehendale, Central Asia and the Caucasus: Transnationalism and Diaspora, Routledge, 2005, p. 85.[http://books.google.com/books?id=zwKBZmpBo5YC&pg=PA85&dq="pogroms+of+Kirovabad"&hl=tr&ei=OuMRTerAB9O3ccbDzLMK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA#v=onepage&q="pogroms%20of%20Kirovabad"&f=false]</ref><ref>Imogen Gladman (2004). Eastern Europe, Russia and Central Asia. Taylor & Francis Group. pp. Page 131. {{ISBN |1-85743-316-5|en}}.</ref> علی‌رغم تلاش سربازان روسی برای جلوگیری از وقوع این قتل‌عام<ref name="kaufman"/> بیش از ۱۳۰ نفر از ساکنان ارمنی این شهر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر نیز مجروح شدند.<ref> "130 Died, Sakharov Says". The New York Times. 1988-11-26. p. 6 [http://www.nytimes.com/1988/11/26/world/130-died-sakharov-says.html]</ref>

'''عملیات حلقه''' {{به انگلیسی|Operation Ring}}،{{به روسی|Операция «Кольцо»}} اسم رمز عملیاتی است که از ۳۰ آوریل تا ۱۵ مه ۱۹۹۱ میلادی، نیروهای امنیت داخلی شوروی و وزارت امور داخلی [[جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان|جمهوری شوروی آذربایجان]] توسط [[:w:en:OMON|نیروهای ویژه موسوم به OMON]]،<ref group="پانویس"> بیشتر سربازان از نیروهای جمهوری شوروی آذربایجان تشکیل شده بود</ref>[[:w:en:4th Army (Soviet Union)|لشکر چهارم شوروی]] و [[:w:en:23rd Guards Motor Rifle Division|گروهان ۲۳ نیروهای زرهی]]،<ref group="پانویس">پس از فروپاشی شوروی بقایای این گروهان نظامی وارد ارتش جدید جمهوری آذربایجان گردید</ref> که مجهز به تانک، بالگردهای نظامی و توپخانه بودند به بهانه خلع سلاح کردن نیروهای [[فدایی ارمنی]] (گروهای داوطلب ارمنی) و [[:w:en:Passport system in the Soviet Union|چک کردن پاسپورت]]،<ref group="پانویس">علت عملیات چک کردن پاسپورت این بود که بعضی از سربازان داوطلب ارمنی در منطقه از کشورهای دیگر آمده بودند</ref> به شهرهای [[شوشی]]، [[شاهومیان]]، [[هادروت]]، [[مارتاکرت]] و به ۲۴ روستا حمله کردند.<ref name=" De Waal, Thomas">De Waal, Thomas. "[http://www.goodreads.com/book/show/86320.Black_Garden Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War]." - New York: New York University Press, 2003, p. 114. {{ISBN |0-8147-1945-7|en}}.</ref><ref name=" Caroline Cox and John Eibner"> Caroline Cox and John Eibner. [http://www.nkrusa.org/nk_conflict/ethnic_cleansing_campaigns.shtml Ethnic Cleansing in Progress, War in Nagorno Karabakh]. - Institute for Religious Minorities in the Islamic World, Zurich, London, Washington, 1993</ref><ref name="Michael Kambeck">Michael Kambeck. "[https://books.google.com/books?id=IhGupT9XVCoC&pg=PA148&lpg=PA148&dq=Operation+Ring++Nagorno-Karabakh&source=bl&ots=6gKRI6eYt_&sig=lhVJNIncEYGbIWFWzryoiArxfn8&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjZ3vWwz6zLAhXoDpoKHSIFAYoQ6AEIPTAF#v=onepage&q=Operation%20Ring%20%20Nagorno-Karabakh&f=false Europe's Next Avoidable War: Nagorno-Karabakh]." - Publisher: Palgrave Macmillan; 2013 edition March 5, 2013.p.148.</ref>

طی این حمله صدها غیرنظامی زخمی و کشته شدند و هزاران نفر از شهرها و روستاهای خود اخراج شدند. برخی از نویسندگان این اقدام مشترک شوروی و جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان را [[پاکسازی قومی]] نامیدند؛<ref>Melander, Erik in "State Manipulation or Nationalist Ambition" in ''The Role of the State in West Asia'', eds. Annika Rabo and Bo Utas. New York: I.B. Tauris, 2006, p. 173. {{ISBN |91-86884-13-1|en}}.</ref> که با نقص گسترده حقوق بشر همراه بوده است.<ref>Human Rights Watch/Helsinki (1994). ''Azerbaijan: Seven years of conflict in Nagorno-Karabakh''. New York: Human Rights Watch, p. 9.</ref>

«چند روز مانده به جنگ خوجالو، بلندگوهای ارتش ارمنیان خبر حملة نهایی برای اشغال خوجالو و اختصاص دالان فرار برای ساکنان غیرنظامی دهکده را پخش می‌کردند و در حالیکه بالگردهای ارتش ما بارها بر فراز خوجالو در پرواز و ناظر بر اوضاع بودند، کسی را نگران سرنوشت خود نمی‌دیدیم. درآن شرایط نه فقط قدمی برای نجات ما برداشته نشد، هیچ کمکی دریافت نکردیم و بدتر از همه، هنگامی که امکان خروج زنان، اطفال و افراد سالخورده از مسیر دالان فرار وجود داشت، ما را به ماندن ترغیب می‌کردند.»<ref>de Waal, Thomas (2004). Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. ABC-CLIO. p. 172. {{ISBN |0-8147-1945-7|en}}.</ref>

ادعا شده که نیروهای روسی (هنگ موتوریزه ۳۶۶ شوروی سابق) نیز در گرفتن شهر خوجالی شرکت داشته‌اند.<ref>Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh. Human Rights Watch, 1992. {{ISBN |1-56432-081-2|en}}, {{ISBN|978-1-56432-081-0|en}}, p. 21</ref>