فر کیانی (نماد فروهر): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن ناوباکس ۷.۵> الگو:هنر تجسمی در ایران (درخواست کاربر:پژگچ)+املا+مرتب+تمیز+
خط ۱:
[[پرونده:Farvahar.JPG|بندانگشتی|200px|چپ|نماد فر کیانی حکاکی شده در [[تخت جمشید]]]]
[[پرونده:Faravahar-Gold.svg|thumbبندانگشتی|200px|'''پیکر بالدار'''، نشان شاهنشاهی [[هخامنشیان|هخامنشی]]]]
[[پرونده:Persepolis - carved Faravahar.JPG|thumbبندانگشتی|200px|نشان پیکر بالدار حکاکی شده در [[تخت‌جمشید]]]]
 
'''نماد فر کیانی''' (که اشتباهاً به ''نماد [[فروهر]]'' مشهور است)<ref name="ReferenceA">{{یادکرد |فصل=|کتاب=راهنمای مستند تخت جمشید|نویسنده = علیرضا شاهپور شهبازی|ترجمه=|ناشر =انتشارات سفیران و انتشارات فرهنگسرای میردشتی|چاپ=۱۳۸۴|شهر=تهران |کوشش=بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد |ویرایش= |صفحه=187|سال=۱۳۸۴|شابک=۴-۶-۹۱۹۶۰-۹۶۴}}</ref> نشان پیکر بالداری است. این پیکره در دیدگاه بسیاری باستان‌شناسان و ایران‌شناسان نماد اهورامزدا می‌باشد. نماد [[خورشید بالدار]] در فرهنگ خاورمیانه و در تمدن [[مصر]]، [[سوریه]]، و [[آشور]] تاریخی طولانی دارد و نماد فر کیانی اقتباسی از آن است. نامیدن این نماد به عنوان نماد فروهر به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد و مدرکی دال بر این که این نماد وابسته به دین زرتشتی باشد وجود ندارد. دانشمندان همواره در مورد نماد فروهر اختلاف نظر داشته‌اند. بسیاری از نوشته‌های علمی، این نماد را اهورامزدا می‌دانند. تصویر انسانی بالای نماد بالدار، هیچ هویت خاصی ندارد و هیچ مدرکی هم دال بر این‌که تصویر [[زرتشت]] باشد، موجود نیست.<ref>{{یادکرد|نویسنده=زرین پوش، فرزانه|مقاله=فروهر نگارهٔ بالدار زرتشتیان|ترجمه=|ژورنال=|نشریه=مجلهٔ رشد آموزش تاریخ|تاریخ=پاییز ۱۳۸۴|دوره=|شماره=۲۰|صفحه=۲۱-۲۲}}</ref>
 
[[علیرضا شاهپور شهبازی]] [[باستان شناس]] ایرانی در کتاب [[راهنمای مستند تخت جمشید (کتاب)|راهنمای مستند تخت جمشید]] این نماد را فر کیانی معرفی می‌کند و نام نمادفروهر را نامی اشتباه بر می‌شمرد که به اشتباه رایج شده است.<ref name="ReferenceA"/>
خط ۱۹:
== تاریخچه ==
[[پرونده:Zartosht.jpg|بندانگشتی|260px|نماد فر کیانی در آتشکده یزد]]
نخستین نماد فر کیانی، احتمالااحتمالاً منشأ [[بین‌النهرین]]ی داشته که با نماد مصری [[آشور (ایزد)]] باستان درهم آمیخته است. هنر آشوری هم این نماد بالدار را با «حمایت الهی» شاه و مردم مرتبط می‌داند. این نماد هم با پیکر انسانی و هم بدون پیکر انسانی دیده می‌شود. بدون پیکر انسانی، نماد خورشید و با پیکر انسانی، نماد آشور، ایزد آشوریان است و در بسیاری از کنده‌کاری‌ها و مُهرها به چشم می‌خورد.<ref>{{یادکرد|نویسنده=زرین پوش، فرزانه|مقاله=فروهر نگارهٔ بالدار زرتشتیان|ترجمه=|ژورنال=|نشریه=مجلهٔ رشد آموزش تاریخ|تاریخ=پاییز ۱۳۸۴|دوره=|شماره=۲۰|صفحه=۲۱}}</ref>
 
در ایران تا اوایل قرن بیستم، نماد فر کیانی (فروهر) تنها یک اثر باستانی به شمار می‌آمد. در سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ میلادی، دانشمندی زرتشتی به نام [[اونوالا|جی. ام. اونوالا]] در مقاله‌های خود، فروهر را نماد «فره‌وشی» یعنی روح نگارندهٔ تعالیم زرتشتی معرفی کرد. با انتشار این مقاله‌ها، زرتشتیان هندی یا [[پارسیان]] آن را از میراث باستانی ایرانی‌شان قلمداد کردند و استفاده از پیکر بالدار [[تخت جمشید]]، به دلیل اهمیت مذهبی و ملّی، به عنوان نماد زرتشت آغاز شد. در سال ۱۹۲۸ میلادی، دانشمند اوستاشناس هندی، [[ایراک تاراپوروالا]]، مقاله‌ای منتشر کرد، مبنی بر این‌که پیکر بالدار، [[اهورامزدا]] یا فره‌وشی نیست، بلکه «خورنه» (فرّ پادشاهی) است. در نخستین دهه‌های قرن بیستم، نگارهٔ فروهر وارد آتشکده‌ها، زیورآلات و نشان انتشاراتی زرتشتی شد و بعد از قرن‌ها، اعتقاد باستانی زرتشتی و نماد استانداردی یافت.<ref>{{یادکرد|نویسنده=زرین پوش، فرزانه|مقاله=فروهر نگارهٔ بالدار زرتشتیان|ترجمه=|ژورنال=|نشریه=مجلهٔ رشد آموزش تاریخ|تاریخ=پاییز ۱۳۸۴|دوره=|شماره=۲۰|صفحه=۲۲}}</ref>
خط ۲۵:
== نگارخانه ==
<gallery>
File:Darius I the Great's inscription.jpg|کنده کاری نماد فر کیانی در بیستون، کرمانشاه.
File:Nationalbankofiranshowingfarohar1946.jpg|بانک ملی ایران در سال ۱۹۴۶ میلادی.
 
خط ۳۸:
 
{{ویکی‌انبار-رده|Reliefs of Faravahar}}
 
{{آیین زرتشتی}}
{{هنر تجسمی در ایران}}
 
[[رده:نمادهای زرتشتی]]
[[رده:نمادهای ملی ایران|فروهر]]
[[رده:نمادهای زرتشتی]]