بحور الالحان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
گسترش |
جز تمیزکاری |
||
خط ۵:
این کتاب از دو جزء و یک خاتمه تشکیل شده است. جزء اول مقدمه‌ای است در بحث از موسیقی قدیم ایرانی و جدول هفت دستگاه آن؛ جزء دوم که در حقیقت جزء بزرگ‌تر و مهم‌تر آن است، با مقدمه کوتاهی در عروض و اسامی بحرهای نوزدهگانه شعر آغاز می‌شود و با مجموعه‌ای از اشعار (غزلیات، رباعیات، یک مثنوی، یک ساقی‌نامه، مقطعات، مناجات به نظم و نثر) ادامه می‌یابد و در خاتمه کتاب نیز به حرمت تغنی از دیدگاه اسلام اشاره کوتاهی شده است.<ref>{{پک|بینش|ک=دانشنامه جهان اسلام|ص=مدخل «بحورالالحان»}}</ref>
[[بحورالالحان]] اثر [[فرصت‌الدوله شیرازی]]، از اولین آثار مکتوب راجع به نظام دستگاهی در موسیقی ایرانی است. این اثر اگر چه مستقیماً از واژهٔ «ردیف» برای توصیف طبقه‌بندی دستگاه‌ها استفاده نمی‌کند، اما دستگاه‌ها را به شکل رایج (متشکل از هفت دستگاه) نام می‌برد. در این کتاب ترتیب خاصی برای دستگاه‌ها ذکر شده که عبارت است از
▲[[بحورالالحان]] اثر [[فرصت‌الدوله شیرازی]]، از اولین آثار مکتوب راجع به نظام دستگاهی در موسیقی ایرانی است. این اثر اگر چه مستقیماً از واژهٔ «ردیف» برای توصیف طبقه‌بندی دستگاه‌ها استفاده نمی‌کند، اما دستگاه‌ها را به شکل رایج (متشکل از هفت دستگاه) نام می‌برد. در این کتاب ترتیب خاصی برای دستگاه‌ها ذکر شده که عبارت است از راست‌وپنجگاه، چهارگاه، سه‌گاه، همایون، نوا، ماهور و شور.<ref>{{پک|شیرازی|۱۳۴۵|ک=بحورالالحان|ص=۳۳}}</ref> ''بحورالالحان'' اولین بار در سال ۱۳۳۲ قمری در بمبئی چاپ شد<ref>{{پک|بینش|ک=دانشنامه جهان اسلام|ص=مدخل «بحورالالحان»}}</ref> و ده سال بعد که فرصت الدوله به تهران آمد و با [[مهدی صلحی]] که از شاگردان میرزاعبدالله بود آشنا شد نسخهٔ کاملتری از کتاب را در ایران منتشر کرد. فرصت‌الدوله در این کتاب به عدم آشنایی خود با نت‌نویسی اشاره کرده‌است و کتابش فقط گوشه‌های هر دستگاه را فهرست می‌کند اما جزئیات بیشتری از نحوهٔ اجرای گوشه‌ها یا دستگاه‌ها ارائه نمی‌کند.<ref>{{پک|شیرازی|۱۳۴۵|ک=بحورالالحان|ص=۳۱}}</ref> مابقی کتاب، به تحلیل [[عروض]] و رابطهٔ آن با [[ضرب‌آهنگ]] موسیقی ایرانی اختصاص یافته، و سپس فهرستی از اشعار مختلفی که معمولاً در دستگاه‌های خاصی اجرا می‌شوند به همراه متن اشعار آمده‌است.
== پانویس ==
| |||