زبانهای هندواروپایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Fatranslator (بحث | مشارکتها) جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{پراکندگی زبانی در جهان}}+املا+مرتب+تمیز+ |
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: کهنترند⟸کهن ترند، چهارتایشان⟸چهارتایی، هندواروپاییزبانها⟸هندواروپایی زبانها، روسی⟸زب... |
||
خط ۳:
'''زبانهای هندواروپایی''' یک خانوادهٔ زبانی متشکل از چند صد [[زبان]] و [[گویش]] مرتبط است. بیشتر زبانهای مردمان ساکن قارهٔ [[اروپا]]، [[فلات ایران]]، [[آسیای میانه]] و [[شبه قاره هند]] از جملهٔ زبانهای هندواروپایی هستند.
شمار
نظریه زبانهای هندواروپایی در قرن هجدهم توسط [[ویلیام جونز (فیلسوف)|ویلیام جونز]] زبانشناس و خاورشناس [[انگلستان|انگلیسی]] مطرح شد. وی با اشاره به شباهتهای زبانهای [[سانسکریت]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، و [[زبان لاتین|لاتین]] به یکدیگر نتیجه گرفت که آنها بایستی از یک زبان مشترک منشأ گرفته باشند که احتمالاً زبانهای [[فارسی]]، [[زبان آلمانی|آلمانی]] و [[زبان روسی]] هم از همان زبان ریشه منشعب شدهاند.<ref>ابولقاسمی، محسن، تاریخ [[زبان فارسی]]، سازمان سمت، ۱۳۷۳. (ص ۸ و ۹)</ref></blockquote>
[[پرونده:Indo-European branches map.png|چپ|بندانگشتی|300px|گسترهٔ جغرافیایی
خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی یکی از خانوادههای زبانیِ جهان و البته از بزرگترینهای آنهاست. بیشتر مردم جهانِ امروز، بهعنوان [[زبان مادری]] یا [[زبان دوم]]، میتوانند به یکی از زبانهای این خانواده سخن بگویند.
خط ۴۶:
امروزه بیشتر سطحِ زمین، زیرِ پایِ مردمانی است که یا زبانشان هندواروپاییست یا یک زبانِ هندواروپایی زبانِ رسمیِ سرزمینشان است؛ یعنی یا خود از نژادی هندواروپایی نیستند یا نژادِ پیش از آمدنِ هندواروپاییها رفتهرفته در میانِ زبان و نژادِ هندواروپایی تحلیل رفته. این بدان دلیل است که مردمانِ هندواروپایی در تسخیر سرزمینهایِ دیگر موفّقتر از دیگران بودهاند.
این مسئله به نابودی یا نَوانشدگیِ دیگر خانوادههایِ زبانیِ انجامیده. برایِ نمونه زبانِ عیلامی/ [[کردی ایلامی]] که زبانی مستقل بودهاست، یعنی زبانی دیگر یافت نشده که با آن در یک خانواده جای داده شود، امروزه جایِ خود را به [[زبانهای ایرانی]] داده که خود از زبانهایِ هندواروپاییاند. یکی از زبانهایِ رسمیِ سلسله ایرانیِ [[هخامنشی]]، عیلامی/ ایلامی بودهاست.
بهعنوانِ نمونه دیگر، میتوان زبانهایِ پرشمار [[سرخپوستان آمریکا|سرخپوستانِ آمریکا]] را مثال آورد، که تا سرحدِ مرگ به دست [[انگلستان|انگلیسی]]، [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]، [[زبان پرتغالی|پرتغالی]] و [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]، که هر
== شاخهها ==
خط ۵۴:
* [[زبانهای آناتولی|زبانهای آناتولیایی]] یا [[زبانهای آناتولی|آناتولی]]
* [[زبان هیتی]] یا هیتّی (انگلیسی: ''[[:en: Hittite language|Hittite]]''):
:: این زبان از مهمترین زبانها در مطالعههایِ هندواروپایی است. سندهای بسیاری از آن به جا مانده که پیشینهیِ برخی به ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد میرسد؛ یعنی از [[وداها]] نیز
* [[زبان لوویایی]] (انگلیسی: ''[[:en: Luwian language|Luwian]]'')
* [[زبان لیدیایی]] (انگلیسی: ''[[:en: Lydian language|Lydian]]'')
|