علم اقتصاد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Kourosh Tehrani (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی ویرایش 22204196 توسط 192.15.170.146 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
Kourosh Tehrani (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳:
کانون توجه دانش اقتصاد بر این است که عوامل اقتصادی چگونه رفتار و تعامل می‌کنند و اقتصادهای مختلف چگونه کار می‌کنند. در این راستا، یک تقسیم‌بندی اولیه کتابهای پایه‌ای اقتصاد، [[اقتصاد خرد]] در برابر [[اقتصاد کلان]] است. اقتصاد خرد، رفتار عوامل پایه‌ای اقتصاد، شامل عوامل فردی مانند [[خانوار]]ها و [[شرکت]]ها یا خریداران و فروشندگان را بررسی می‌کند. در مقابل اقتصاد کلان، کلیت اقتصاد و عوامل مؤثر بر آن شامل [[بیکاری]]، [[تورم]]، [[رشد اقتصادی]] و [[سیاست پولی]] و [[سیاست مالی|مالی]] را تحلیل می‌کند.
 
دیگر تقسیم‌بندی‌های رایج علم اقتصاد، این رشته را به [[اقتصاد اثباتی]] {{به انگلیسی|positive economics}} (تعریف‌کننده "آنچه هست") در برابر [[اقتصاد هنجاری]] {{به انگلیسی|normative economics}} (دفاع از "آنچه که باید باشد")؛ [[اقتصاد نظری]] در مقابل [[اقتصاد کاربردی]]؛ [[اقتصاد عقلانی]] در برابر [[اقتصاد رفتاری]]؛ و [[اقتصاد جریان اصلی]] یا متداول {{به انگلیسی|mainstream economics}} (اقتصاد ارتدوکس که بیشتر با پیوند میان عقلانیت، فردگرایی و تعادل سروکار دارد) و [[اقتصاد دیگراندیش]]<ref>معادل دیگراندیش برای واژه Hetrodox از این منبع گرفته شده استشده‌است: تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی، یدالله دادگر، انتشارات دانشگاه مفید، ص۵۵۱.</ref> {{به انگلیسی|heterodox economics}} (که رادیکال است و با پیوند میان نهادها، تاریخ و ساختار اجتماعی سروکار دارد).<ref>Andrew Caplin and Andrew Schotter, ''The Foundations of Positive and Normative Economics'', Oxford University Press, 2008, ISBN 0-19-532831-0</ref><ref>Davis, John B. (2006). "Heterodox Economics, the Fragmentation of the Mainstream, and Embedded Individual Analysis", in ''Future Directions in Heterodox Economics''. Ann Arbor: University of Michigan Press.</ref>
 
تحلیل اقتصادی در تمامی ابعاد جامعه کاربرد دارد، از [[بازرگانی]]، [[دارایی]]، [[مراقبت بهداشتی]] گرفته تا موضوعات متنوعی از قبیل جرم و جنایت،<ref>[[دیوید دی فریدمن|Friedman, David D.]] (2002). [http://www.econlib.org/LIBRARY/Enc/Crime.html "Crime,"] ''The Concise Encyclopedia of Economics. '. ' Retrieved October 21, 2007.</ref> [[آموزش و پرورش]]،<ref>[[گروه بانک جهانی|World Bank Group]] (2007). [http://go.worldbank.org/78EK1G87M0 "Economics of Education."]. Retrieved October 21, 2007.</ref> خانواده، حقوق، سیاست، مذهب،<ref>Iannaccone, Laurence R. (1998). "Introduction to the Economics of Religion", ''Journal of Economic Literature'', 36(3), [http://web.archive.org/web/20110715171833/http://www.religionomics.com/old/erel/S2-Archives/Iannaccone%20-%20Introduction%20to%20the%20Economics%20of%20Religion.pdf pp. 1465–1495.].</ref> نهادهای اجتماعی، جنگ،<ref>[[William D. Nordhaus|Nordhaus, William D.]] (2002). "The Economic Consequences of a War with Iraq", in ''War with Iraq: Costs, Consequences, and Alternatives'', [http://nordhaus.econ.yale.edu/AAAS_War_Iraq_2.pdf pp. 51–85.] American Academy of Arts and Sciences. Cambridge, Massachusetts. Retrieved October 21, 2007.</ref> و علوم پایه.<ref>Arthur M. Diamond, Jr. (2008). "science, economics of", ''[[The New Palgrave Dictionary of Economics]]'', 2nd Edition, Basingstoke and New York: [[پالگریو مکمیلان]]. Pre-publication [http://archive.is/20120927155248/http://cba.unomaha.edu/faculty/adiamond/web/diamondpdfs/palgraveeconsci07.pdf cached ccpy.]</ref> در ابتدای شروع قرن بیست و یکم، از گسترش دامنه اقتصاد در علوم اجتماعی دیگر به عنوان امپریالیسم اقتصاد تعبیر شده‌است.<ref name="Imperialism">• [[Edward Lazear|Lazear, Edward P.]] (2000|. "Economic Imperialism", ''Quarterly Journal Economics'', 115(1)|, [http://www.jstor.org/pss/2586936 p. 99]–146. [http://66.102.1.104/scholar?hl=en&lr=&q=cache:fD0VzttXRUMJ:flash.lakeheadu.ca/~kyu/E5111/Lazear2000.pdf+ Cached copy.] [http://web.archive.org/web/20030424210316/http://faculty-gsb.stanford.edu/lazear/personal/PDFs/economic%20imperialism.pdf Pre-publication copy](larger print.){{سخ}}&nbsp;&nbsp; • [[گری بکر|Becker, Gary S.]] (1976). ''The Economic Approach to Human Behavior''. [http://books.google.com/books?id=iwEOFKSKbMgC&dq="The+Economic+Approach+to+Human+Behavior"+Introduction&lr=&source=gbs_summary_s&cad=0 Links] to arrow-page viewable chapter. University of Chicago Press.</ref> در یکی دو دهه اخیر برخی از اقتصاددانان برای تأکید بیشتر بر پایدار نگاه داشتن محیط زیست شاخه [[اقتصاد محیط زیست]] تأسیس کرده‌اند و نیز مطالعاتی را در زمینه [[اقتصاد بوم‌شناختی]] {{به انگلیسی|Ecological economics}}صورت داده‌اند.
خط ۱۱:
 
== تاریخچه نام ==
[[اقتصاد سیاسی]] نام سنتی این رشته استرشته‌است که [[آنتوان دو مون‌کرتین]] نخست‌بار آن را عنوان کتاب خود ساخت.<ref>منوچهر فرهنگ در بخش یادداشت مترجم کتاب «اقتصاد سیاسی» اثر رمون بار.</ref> این سنت تا قرن نوزدهم ادامه یافت، چنان‌که [[جان استوارت میل]] کتابش را تحت عنوان «مبانی اقتصاد سیاسی» و [[دیوید ریکاردو]] تحت عنوان «اصول اقتصاد سیاسی و مالیت ستانی» نوشت. حتی [[کارل مارکس|مارکس]] که موضعی تهاجمی نسبت به دانش اقتصاد داشت کتابش را «نقد اقتصاد سیاسی» نام نهاد.
 
اما اقتصاددانان در اواخر قرن نوزدهم واژه «اقتصاد» {{به انگلیسی|economics}} را به عنوان فرم کوتاهتر «علوم اقتصادی» {{به انگلیسی|economic science}} پیشنهاد کردند تا از دلالت ضمنی این واژه بر منافع سیاسی محدود جلوگیری کرده باشند و همچنین به این واژه صورتی مشابه واژگان دیگر علوم مانند «ریاضیات» {{به انگلیسی|mathematics}}، «اخلاق» {{به انگلیسی|ethics}} و مانند آن‌ها ببخشند.<ref name="MarshallJevons">• [[آلفرد مارشال|Marshall, Alfred]], and [[Mary Paley Marshall]] (1879). ''The Economics of Industry'', Macmillan, p. [http://books.google.com/books?id=wFc4yr9xfqAC&printsec=find&pg=PA2#v=onepage&q&f=false 2.]{{سخ}}&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; • [[ویلیام استنلی جونز|Jevons, W. Stanley]] (1879). ''The Theory of Political Economy'', 2nd ed. , Macmillan. p. [http://books.google.com/books?id=aYcBAAAAQAAJ&printsec=find&pg=PR14#v=onepage&q&f=false xiv].</ref>
خط ۳۶:
برخی از نظراتی که متعاقباً دربارهٔ این تعریف ابراز شده، آن را بیش از حد گسترده و ناتوان از محدود کردن موضوع به تحلیل بازارها می‌دانند. به هرحال، از دهه ۱۹۶۰، به دلیل اینکه تئوری بیشینه ساختن رفتار {{به انگلیسی|maximizing behavior}} و مدل‌های انتخاب عقلائی، دامنه علم اقتصاد را به حوزه‌ها و موضوعاتی گسترش داد که قبلاً به عنوان رشته‌هایی مجزا تلقی می‌شدند، اینگونه نظرات و انتقادات فروکش کردند.<ref name="Backhouse2009Stigler">• Backhouse, Roger E. , and Steven G. Medema (2009). "Defining Economics: The Long Road to Acceptance of the Robbins Definition", ''Economica'', 76(302), [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0335.2009.00789.x/full#ss4 V. Economics Spreads Its Wings]. [Pp. [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0335.2009.00789.x/full 805–820].]{{سخ}}&nbsp;&nbsp; • [[جورج استیگلر|Stigler, George J.]] (1984). "Economics—The Imperial Science?" ''Scandinavian Journal of Economics'', 86(3), pp. [http://www.jstor.org/pss/3439864 301]-313.</ref>
 
[[گری بکر]]، یکی از گسترش دهندگان علم اقتصاد به حوزه‌هایی نوین، رویکرد خود را به عنوان «ادغام فرضیه‌های تئوری بیشینه ساختن رفتار، ترجیحات ثابت {{به انگلیسی|stable preferences}} و [[تعادل بازار]] که بصورتی بی‌ملاحظه و مصمم بکار گرفته می‌شد» تعریف می‌کند.<ref>Becker, Gary S. (1976). ''The Economic Approach to Human Behavior'', Chicago, [http://books.google.com/books?id=iwEOFKSKbMgC&printsec=fnd&pg=PA5=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false p. 5].</ref> یک تفسیر، این تعریف را تبدیل اقتصاد به یک رویکرد به جای یک موضوع علمی خوانده است؛خوانده‌است؛ رویکردی که با این حال از خاص گرایی زیادی در زمینه «فرایند انتخاب و نوع تعامل اجتماعی که این تحلیل دربرمی‌گیرد» برخوردار است. منبع همان تفسیر، سلسله‌ای از تعاریف اقتصاد در کتابچه‌های اقتصادی را بررسی می‌کند و نتیجه می‌گیرد که فقدان توافق مورد نیاز، تأثیری بر خود موضوع (یعنی علم اقتصاد) که کتابچه‌ها به آن پرداخته‌اند ندارد. بطور کلی تر در بین اقتصاددانان این نظر مطرح می‌شود که ارائه تعریفی خاص بیشتر بازتاب دهنده مسیری است که بنظر پدیدآورنده آن علم اقتصاد در آن تکامل می‌یابد یا باید تکامل یابد.<ref>Backhouse, Roger E. , and Steven Medema (2009). "Retrospectives: On the Definition of Economics", ''Journal of Economic Perspectives'', 23(1), p. 229, Introduction, and Conclusion [pp. [http://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.23.1.221 221–33].</ref>
 
== اقتصاد خرد ==
خط ۶۳:
هر نقطه‌ای بر روی منحنی نشانگر بهره‌وری تولیدی در بیشینه ساختن برون داد به ازای کل درون داد موجود است. نقطه A در داخل منحنی، محتمل است اما نشانگر عدم بهره‌وری تولیدی (اتلاف درون دادها) می‌باشد که در آن برون داد هر یک یا هر دوی کالاها می‌تواند با حرکت به سوی شمال شرقی به نقطه‌ای بر روی منحنی تبدیل شود. مثالهای این قبیل عدم بهره‌وری شامل [[بیکاری]] در طول کسادی [[چرخه تجاری]] یا سازمان دهی اقتصادی یک کشور که ناتوان از بهره‌برداری کامل از منابع خود است، هستند. بودن روی منحنی، اگر به معنای تولید ترکیبی از کالاهایی نباشد که مصرف‌کنندگان بر دیگر نقاط ترجیح می‌دهند نباشد هنوز ممکن است به معنای رسیدن به [[بهره‌وری تخصیصی]] {{به انگلیسی|allocative efficiency}} (یا بهره‌وری پارتو) نباشد.
 
بیشتر توجه اقتصاد کاربردی در سیاستگذاری عمومی بر تشخیص چگونگی بهبود بهره‌وری یک اقتصاد متمرکز است. تشخیص واقعیت کمیابی و سپس چاره اندیشی برای چگونگی ساز مان دهی جامعه برای بهره‌ورترین شیوه استفاده از منابع به عنوان «ماهیت اقتصاد» تعریف شده است،شده‌است، جائی که اقتصاد نقش یکتایی را ایفا می‌کند.<ref>{{Cite book|first=Paul A.|last=Samuelson|authorlink2=William Nordhaus|last2=William D. Nordhaus |year=2004|title=''[[Economics (textbook)|Economics]]''|pages= ch. 1, p. 5 (quotation) and sect. C,"The Production-Possibility Frontier", pp. 9–15; ch. 2, "Efficiency" sect. ; ch. 8, sect. D, "The Concept of Efficiency."|nopp=yes|publisher=McGraw-Hill}}</ref>
 
== اقتصاد کلان ==
خط ۱۵۷:
* [[اصول تحلیل اقتصادی: خرد و کلان]]
* ''اصول علم اقتصاد''، [[گریگوری منکیو]]
* ''مبانی علم اقتصاد''، [[گریگوری منکیو]]، [[نشر نی]]. [http://nashreney.com/content/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8Cمبانی-%D8%B9%D9%84%D9%85علم-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AFاقتصاد-0 صفحه در وبگاه ناشر]
* ''کلیات علم اقتصاد''، [[محمود قنادان]]، [[انتشارات دانشگاه تهران]]. [http://press.ut.ac.ir/book_642.html داده‌های کتاب شناختی]. [https://www.adinehbook.com/gp/product/9640355367 اطلاعات بیشتر]