کنترل کیفیت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۶:
کنترل کیفیت مجموعه عملیاتی نظیر [[اندازه‌گیری]] یا [[آزمون]] است که روی یک [[محصول]] یا [[کالا]] انجام می‌شود تا مشخص شود آیا آن محصول با مشخصات فنی مورد نظر مطابقت دارد یا خیر.
 
یکسان بودن تقریبی برجسته‌کاری‌های [[ستون]]ها و دیوارهای [[تخت جمشید]]، نیایشگاه‌های مصری و یونانی و دیگر سازه‌های باستانی نشانگر اینست که موضوع کنترل کیفیت از دیرباز نزد بشر وجود داشته استداشته‌است.
 
عمده بحث کنترل کیفیت مربوط به انجام [[نمونه گیری]] از محصولات، بازرسی آن نمونه‌ها و [[تعمیم]] نتایج به کل انباشت محصول است که بر اساس روش‌های آماری انجام می‌گیرد.
از دیگر روش‌های مورد استفاده در کنترل کیفیت، کنترل فرایند تولید محصول به جای کنترل محصول تهیه شده استشده‌است که با استفاده از روش‌های آماری مانند SPC و … انجام می‌گیرد. مبحث کنترل کیفیت، جایگاه ویژه‌ای در مباحث نظام‌های جامع مدیریت کیفیت دارد.
 
== تاریخچه کنترل کیفیت ==
گرچه به یک روایت می‌توان گفت که تاریخ کنترل کیفیت با تاریخ صنایع و اختراعات همزمانهم‌زمان بوده، و از روزی که بشر اقدام به ساختن ابزارها و وسایل و ضروریات مورد نیاز خود نموده، همواره در صدد بهبود کیفیت آنهاآن‌ها بوده است،بوده‌است، اما این موضوع تا زمان انقلاب صنعتی و تولیدات انبوده، خیلی جدی گرفته نشد و هنوز هم جز معدود کشورهای صنعتی پیشرفته مانند [[ژاپن]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[بریتانیا|انگلیس]] در بسیاری از کشورها در عمل بهای چندانی به آن داده نمی‌شود، مگر کشورهایی که برای صادر کردن تولیدات خود ناچار به کاربرد آن هستند.
 
مفاهیم اولیه کنترل کیفیت از سال‌های ۱۹۰۰ در دنیا مطرح شدند، در سال ۱۹۲۴، Walter. A. Shewhart از شرکت تلفن بل، یک نوع نمودار ([[جدول|چارت]]) آماری برای کنترل کیفیت و متغیرهای آن تهیه و مورد استفاده قرار داد که در واقع شروع استفاده از آمار در کنترل کیفی است، بعدها در همین دهه، همکاران شوهارت H. F. Dodge و H.G. Romig دربارهٔ پذیرش محصول از طریق بازرسی، نمونه برداری و آزمون نظراتی ارائه کردند.<ref name=ToolAutoGenRef1/>
خط ۱۹:
یکی از فاکتورهای مهم مؤثر در کنترل کیفیت، روش‌ها و تجهیزات تولید است. نمی‌توان تصور نمود که پیشرفت‌های سریع ثبت شده در جهت کاهش سهم نیروی انسانی در تکنولوژی در سال‌های اخیر بر روی کنترل کیفیت مؤثر نبوده است.
 
نظریه‌های زیادی در ارتباط با حل اتوماتیک مسئله کنترل کیفیت در سیستم‌های جدید تولیدی به نام اتوماسیون که سهم نیروی انسانی را به تدریج کاهش می‌دهد ارائه شده استشده‌است. با توجه به این نظریه با کناره گیریکناره‌گیری تدریجی انسان، این عامل اصلی خطا از تولید، تنگناها کاهش یافته و به بسیاری از فعالیت‌های کنترل نیازی نخواهد بود.
 
با اینکه این نظریه تا اندازه ایاندازه‌ای صحیح است ولی سرعت بیش از حد تولید در سیستم اتوماسیون را نیز نباید از نظر دور داشت. در عملیاتی که سهم نیروی انسانی در آن وزین است ۵٪ خطا سبب به وجود آمدن تعدادی اسکرپ در محصولات را می‌نماید، حال اینکه حتی با در نظر گرفتن درصد قطعات معیوب یک ماشین اتوماتیکی که همان کار را با سرعت بسیار بالا انجام می‌دهد به میان ۰/۵٪، زیاد بودن بیش از حد زیاد آشکار است. در نتیجه به دلیل لزوم به کارگیریبه‌کارگیری تولرانس‌های حساس در اتوماسیون از افزایش اهمیت کنترل کیفیت می‌توان سخن راند.
 
یک سیستم مؤثر کنترل کیفیت از هر یک از حلقه‌های زنجیر به وجود آمده از فعالیت‌های خواست‌ها و نظرات مصرف‌کننده تا انبار محصولات و توزیع تأثیر می‌پذیرد.
 
به طوربه‌طور خلاصه فاکتورهای مؤثر بر کنترل کیفیت را می‌توان به قرار زیر دانست:
* خصوصیات مربوط به بازار و مصرف‌کننده
* امکانات مالی
* نیروی انسانی (مدیریت، عناصر فنی، کارگران)
* مواد
* تأسیسات، ماشین آلات و روشهایروش‌های تولیدی
* سطح فرهنگ و تکنولوژی آموزش
* قوانین کشوری
خط ۴۰:
 
=== هزینه‌های پیشگیری ===
* '''طرح‌ریزی کیفیت :''' تهیه و تنظیم روشهایروش‌های بازرسی و تست، استانداردهای کیفیت و مشخصات فنی با در نظر گرفتن خواست‌ها و نظرات مصرف‌کننده، شرایط طراحی و امکانات ساخت.
* '''کنترل عملیات :''' تعیین ظرفیت‌های مربوط به کیفیت ابزراهای تولیدی موجود، هدایت و راهنمایی پرسنل کارگاه در اجرای طرح‌های کیفیت، تحقیق و بررسی راه‌های مختلف افزایش به کارگیریبه‌کارگیری ماشین‌ها (ظرفیت از نظر کیفیت).
* '''فعالیت‌های تحقیق و توسعه :''' فعالیت‌هایی است به منظور تحقق کیفیت عالی با حداقل هزینه ممکن در ارتباط با ضریب اطمینان، مواد جدید، روشهایروش‌های اندازه‌گیری، ابزراهای تست و نظیر این‌ها.
* طراحی و توسعه ابزارهای اندازه‌گیری.
* '''آموزش :''' تهیه و تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای دپارتمان کنترل کیفیت و پرسنل در ارتباط ساخت.
خط ۵۷:
 
=== هزینه‌های محصول معیوب ===
* '''اسکرپ :''' مواد، محصولات نیمه تمام و تمام شده ایشده‌ای که به دلیل عدم تطابق با مشخصات کیفیت مورد نظر، به عنوان معیوب مشخص می‌شوند اسکرپ نامیده می شون. اسکرپ‌ها ممکن است به دلیل خطاهای داخل یا خارج کارخانه به وجود آیند. باید دقت نمود که هزینه‌های اسکرپ‌های ناشی از تغییرات طراحی، روش کارهای اشتباهی، کهنگی و غیره را در گروه‌های مجزای حارج از هزینه‌های کیفیت جمع‌آوری نمود.
* '''درست کردن یا تعمیر :''' مواد و نیروی کارگری صرف شده در اجرای فعالیت‌های تعمیر و درست کردن به منظور تأمین شرایط کیفیت مورد نظر.