آلودگی نوری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تعریف آلودگی نوری |
منابع و راهکارها |
||
خط ۱۰:
برافروختگی آسمان زمانی بهتر دیده می شود که از شهرها دور شده باشید. به گنبدهای نوری در بالای سر شهرها آسمان تاب (Sky Glow) می گویند.
برخی از منابع تولید آلودگ ینوری در شهرها به شرح ذیل است: نور تابلوهای تبلیغاتی و بیلبوردها، نور خیابانها و میادین، نورپردازی المانهای شهری نظیر پرچم، مجسمه، پل و...، نورپردازی ساختمانها و برجها
در تعریف آلودگی نوری:
در این تعریف سه واژه زمان، مکان و کیفیت از اهمیت خاصی برخوردار است که بیشتر درباره آن صحبت می‌کنیم.
'''زمان نامناسب:''' ممکن است در ساعاتی از روز از نور مصنوعی استفاده شود که نیازی به آن نیست. این حالت می‌تواند در زمانی رخ دهد که نور خورشید به حد کافی فضای داخل اتاق را روشن می‌کند اما از روی عادتی اشتباه، روشنایی داخل با نورهای مصنوعی افزایش می‌یابد نمونه‌ی دیگر در راهروها و پارکینگ هایی هستند که ممکن است ساعت‌ها درآنجا ترددی وجود نداشته اما چندین چراغ بطور دائم روشن باشد.
توجه داشته باشید که صحبت از مهندسی روشنایی در زمانی شکل می‌گیرد که منابع طبیعی روشنایی مانند خورشید، یا وجود ندارند و یا فضای مورد نظرمان را به حد کافی روشن نمی‌سازند. بنابر‌این اگر نور روز تامین کننده روشنایی مطلوب است اما از نور لامپ‌ها در کنار آن استفاده می‌شود، با مصداق واضحی از ''زمان نامناسب'' روبرو هستیم.
''' مکان نامناسب:''' در دنیای امروز که انرژی از ارزش خاصی برخوردار است محاسبات دقیقی برای مصرف بهینه انواع انرژی از جمله نیروی برق انجام می‌گیرد. در خصوص استفاده از منابع روشنایی مصنوعی در منازل، مکان‌های عمومی، کارگاه‌ها، بیمارستان‌ها، رستوران‌ها و... نیز استانداردهایی تعریف شده که سلامتی انسان به‌خصوص بینایی، مورد توجه پژوهشگران بوده است. با توجه به نوع و کاربرد هر مکان، قاعدتاً استانداردهایی برای آن تعریف شده که در نظر نگرفتن این استانداردها و استفاده سلیقه‌ای تولید آلودگی نوری می‌کند. در واقع با چنین نگرشی که چه مقدار نور برای چه فعالیتی و در کجا مناسب است، هم می‌توان انرژی را درست و بهینه مصرف کرد و هم به سلامت خود آسیب نرسانده. بطور مثال برای یک اتاق خواب،100 لوکس، کلاس درس 500 لوکس و اتاق نقشه کشي1000 لوکس نور لازم است. پس استفاده کم یا بیش از میزان لازم از نور، در هر مکان تولید آلودگی نوری می‌کند. حال در این بخش می‌توان به پایانه اتوبوس‌های درون و برون شهری اشاره کرد که با شدت روشنایی بسیار بالایی محوطه خود را بیش از مقدار لازم نورافشانی می‌کنند که این عامل باعث بازتاب نور اضافی نیز از سطح زمین به فضا و محیط‌های هم‌جوار شده و آلودگی نوری را تشدید می‌کند.
'''کیفیت نامطلوب:''' در مهندسی روشنایی کیفیت نور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همانگونه که مکان و زمان در استفاده از نور تعیین کننده است، کیفیت نور نیز از نظر پزشکی و سلامت انسان مورد توجه می باشد. هر نوع لامپ با توجه به مکانیزم تولید نور از کیفیت، رنگ و طیف نور خاصی برخوردار است. بطور مثال نور لامپ‌های سدیمی کم فشار از نظر ستاره شناسان بسیار مناسب است زیرا براحتی می‌توان نور این لامپ‌ها را با فیلترهای مخصوص، از دید ابزارهای نجومی مخفی و پوشیده نمود. چراکه نور آن‌ها فقط در طیف زرد تابش نموده و طیف دیگری در آن وجود ندارد در نتیجه به راحتی با نصب فیلتر، حذف می‌شود. اما استفاده از همین لامپ در کنار تالاب‌ها می‌تواند در گونه‌اي قورباغه موجب قطع موقت تغذيه طبيعي و بروز رفتارهاي غير ارادي و سکون‌هاي بلند مدت بعد از خاموشي چراغ‌ها شود.
امروزه توجه به طراحی نورپردازي در کنار مهندسی روشنایی از اهمیت خاصی برخوردار است و رفته رفته لزوم توجه به این مقوله در زندگی شهری، درکنار ديگر المانهای معماری و حتي مبلمان شهري، ضروری و با اهمیت جلوه می‌نماید. هر چند علم طراحی نورپردازی، تقریباً سلیقه‌ای بوده و تا حدودی توانسته فرمول‌ها و محاسبات مهندسی را نادیده بگیرد، اما تلاش متخصصان برای تعریف زیبایی دراین عرصه و توجه به علوم روانشناسی و رفتارشناسی اجتماعي که حاصل آن برقراري آرامش در محیط‌های گوناگون است اهمیت آن را در این روزگار اثبات می‌کند.
== راهکارهای کاهش آلودگی نوری ==
باید توجه داشت احساس و ادراک از آلودگی نوری بسته به میزان نور محیط و کارکردهای فضای مورد بحث دارد. بطور مثال در مرکز خرید یک شهر نمی‌توان نور ضعیف یک چراغ‌قوه که در یک شب رصدی مزاحم کار رصدگران است را جزء نمونه‌هایی از این طیف برشمرد. با توجه به این نکته راهکارهای کاهش آلودگی نوری یا حذف آن بستگی به طرح مساله یا مشکل پیش‌رو دارد.
1- هدایت صحیح پرتوهای روشنایی
2- نصب سرپوش بر روی روشنایی‌ها
3- ميزان نور مناسب
4- نصب فتوسل
5- نصب سنسورهای حرکتی
6- پوشش گياهي
7- جلوگیری از ورود نور
8- استفاده از فیلترهای کاهنده آلودگی نوری
9- اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی اطرافیان
10- اقدامات قانونی موردنیاز
== منابع ==
{{پانویس}}
# Wikipedia contributors, "Light pollution," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Light_pollution&oldid=363923530 (accessed May 29, 2010).
# آلودگی نوری، سید حامد میرزاخلیل انتشارات آوای قلم
# حسینی، سیده سونا؛ افشار احمدی، فاطمه؛ بررسی نظری و عملی آلودگی نوری و روشنایی آسمان و اهمیت آن در مکان‌یابی رصدخانه ملی؛ پایان نامه کارشناسی فیزیک؛ تابستان ۸۵؛ دانشگاه زنجان
# آسیابان زاده، مریم؛ بررسی آلودگی نوری و ارائه راهکارهای حقوقی برای کنترل آن؛ پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست گرایش حقوق محیط زیست؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ دی ماه ۱۳۸۸
# مهتابی اوغانی, مریم؛ دانه‌کار، افشین؛ راه‌های کاهش اثرات محیط زیستی آلودگی نوری بر فعالیت‌های زیستی لاک‌پشتان دریایی؛ فصلنامه موج سبز؛ شماره ۴۲؛ تابستان ۱۳۹۱ و مصاحبه افشین دانه کار با سایت آلودگی نوری در سال ۱۳۸
# مهاجر، سید محمد؛ کاهش اتلاف انرژی در سیستم‌های روشنایی شهری با تاکید بر کاهش آلودگی نوری؛ پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت انرژی؛ دانشگاه صنعت آب و برق؛ زمستان ۱۳۸۹
# میرزاخلیل، سید حامد و همکاران؛ تاثیر آلودگی نوری بر جانوران ایران؛ اولین کنفرانس بین‌المللی روشنایی و نوپردازی؛ شیراز؛ آبان‌ماه ۱۳۹۲
#
{{آلودگی}}
{{ویکی‌انبار-رده|Light pollution}}
| |||