ملک مشرقی قزوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rafic.Mufid (بحث | مشارکت‌ها)
Rafic.Mufid (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹:
| لقب = ''[[میرزا]]''
}}
میرزا '''مَلِک مشرقی قزوینی''' (؟ - ۱۶۴۰م) شاعر ایرانی در سدهٔ هفدهم میلادی/یازدهم هجری و منشی ویژهٔ دربار [[عباس یکم|عباس یکم، پادشاه صفوی]] بود.<ref name="دویست سخنور">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نظمی تبریزی | نام = علی | پیوند نویسنده =نظمی تبریزی | عنوان = دویست سخنور؛ تذکرةالشعرای منظوم و منثور|صفحه=۳۶۰| ناشر = تابش|چاپ=دوم | سال = ۱۹۷۶ | شابک =| زبان = fa}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =سامی| نام =شمس‌الدین| پیوند نویسنده =| عنوان=قاموس الأعلام|جلد=ششم|صفحه=۴۲۸۹| ناشر =| سال =۱۳۱۱| شابک =| زبان = ota}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =نصرآبادی| نام =محمدطاهر| پیوند نویسنده =محمدطاهر نصرآبادی | عنوان = تذکرة الشعراء|صفحه=۲۴۶| ناشر = چاپخانه ارمغان| سال = مهر ۱۳۱۷ | شابک =| زبان = fa}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =آذر بیگدلی| نام = لطفعلی بیگ | پیوند نویسنده =آذر بیگدلی| عنوان=[[آتشکده آذر]]| ناشر =انتشارات علمی|سال=۱۳۳۷|صفحه=۹۷| زبان = fa}}</ref><ref name="تاریخ ادبیات ایران، صفا">{{یادکرد کتاب | عنوان=تاریخ ادبیات ایران | ناشر=انتشارات فردوس | نویسنده=ذبیح‌الله صفا | پیوند نویسنده=ذبیح‌الله صفا | سال=۱۳۸۹ | مکان=تهران | صفحات=۴۰۷–۴۱۱| شابک=9789643204754 | جلد=چهارم | چاپ=هفتم}}</ref>
 
== زندگی ==
میرزا ملک مشرقی در سالی نامعلوم در خانواده‌ای اعیانی در قزوین یا اصفهان زاده شد. اودر منشیمشهد ویژهٔبزرگ شاهشد [[عباس]]و یکمپس بوداز تحصیلات اولیه به هرات رفت و درآغاز مدحدوران اوشاعری قصایدیرا سروددر هرات گذارند. همچنیناز درشاعران موسیقی‌شناسیمورد نزدعلاقهٔ دربارحسن‌خان سرشناسشاملو، شمردهبیگلربیگی می‌شد.خراسان دیوانششد بهو دهملازم هزاراو بیتبوده؛ می‌رسددر کهدربار شاملاو غزل،با قصیده،[[فصیح‌الدین قطعههروی|فصیحی]] و رباعیاوجی استو دیگر شاعران معاشرت داشته‌است.<ref name="دویستتاریخ ادبیات ایران، سخنورصفا" />{{سخ}}
پس از چند سال اقامت در هرات، در شمار نزدیکان [[عباس یکم|شاه عباس یکم]] درآمد و چون در فن انشا مهارت داشت از جملهٔ منشیان دار الانشای سلطنی گشت؛ مشرقی منشی ویژهٔ شاه [[عباس]] یکم بود و در مدح او قصایدی سرود. همچنین در موسیقی‌شناسی نزد دربار سرشناس شمرده می‌شد. دیوانش به ده هزار بیت می‌رسد که شامل غزل، قصیده، قطعه و رباعی است.<ref name="دویست سخنور" />{{سخ}}
مشرقی در سال ۱۰۵۰ق/۱۶۴۰م در اصفهان درگذشت؛ ماده‌تاریخ آن از نظمی تبریزی:<ref name="دویست سخنور" />{{سخ}}
{{شعر}}
سطر ۱۹ ⟵ ۲۰:
{{ب|پی سال تاریخ آن نکته‌دان|بگو: ''حیف از مردن مشرقی''}}
{{پایان شعر}}
 
== شعر او ==
قصایدش به پیروی از شاعران خراسانی و با زبانی ساده و رساست که بیشتر در مدح امامان شیعه و شاه صفی و درباریان صفوی است. غزل‌هایش غالباً کوتاه و گاه کمتر از پنج بیت، «همهٔ آن‌ها با همان زبان ساده و روان و معانی و نکته‌های صریح و روشن و دور از ابهام.»<ref name="تاریخ ادبیات ایران، صفا" />
 
== آثار ==
* ''دیوان اشعار'': نسخه‌ای از آن در موزهٔ بریتانیا موجود است.است، در حدود چهار هزار بیت
* ''شیرین و خسرو'': منظومه‌ای مثنوی، حدود ۲۵۰ بیت و ناتمام.
* ''ساقی‌نامه'': ۸۵ بیت.<ref name="تاریخ ادبیات ایران، صفا" />
 
== جستارهای وابسته ==
{{ویکی‌گفتاورد}}
* [[فهرست شاعران فارسی‌زبان]]
* [[فصیح‌الدین هروی]]
* [[عباس یکم]]
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{portal bar|ایران|اصفهان|شعر}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:مشرقی قزوینی، ملک}}
 
[[رده:اهالی قزوین]]
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در اصفهان]]