کاربر:M.Rezaahmadikia/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲:
| name =خواجه‌نظام‌الملک‌توسی
| birth_name =ابوعلی‌حسن‌طوسی
| nickname =[[خواجه‌نظام‌الملک]]-وزیرکبیر-خواجه‌بزرگ-تاج‌الحضرتین-قوام‌الدین-نظام‌الملک-
| image =NizamIranianEditedPicture.jpg
| caption =
| office1 =وزیر دوتن‌ازشاهان‌سلجوقی
| monarch1 =| term_start1 =
| term_end1 =
| predecessor1 =[[عمیدالملک کندری]]
| successor1 =[[تاج‌الملک ابوالغنائم]]
خط ۲۲:
| predecessor3 =
| successor3 =
| birth_date =
| birth_place =[[طوس]]، [[ایران]]
| death_date =
بروجرد، ایران
| death_place =
| nationality = {{پرچم|ایران|
| residence =
| alma_mater =
خط ۴۳:
|footnotes =
}}
== زندگی‌نامه ==
==
== سه یار دبستانی ==▼
در میان روایت‌های مرتبط با دوره کودکی
== آثار ==▼
▲==سه یار دبستانی==
=== سیرالملوک ===▼
▲در میان روایت‌های مرتبط با دوره کودکی خواجه‌نظام‌الملک؛موضوع سه یار دبستانی بسیار حائز اهمیت است که در کتاب [[جامع‌التواریخ]] آمده.ابوعلی‌حسن با دو تن دیگر از مشاهیر سده پنجم [[عمرخیام]] و[[حسن صباح]] یار دبستانی بوده.<ref>{{پک|سیدجوادطباطبایی|1375|ک= خواجه نظام الملک|ص=16}}</ref>این سه در نیشابور در یک مکتب (دبستان) درس می‌خواندند و آموزگارشان هم امام موفق بوده‌است.ابوعلی‌حسن و خیام و حسن صباح با یکدیگر عهد بستند که از ما هرکدام به درجه بزرگ و مرتبه عالی رسیدیم،دیگری را کمک و یاری دهیم؛بدین ترتیب میان آنان میثاقی برقرار شد.<ref>{{پک|سیدجوادطباطبایی|1375|ک= خواجه نظام الملک|ص=16}}</ref>زمانیکه ابوعلی‌حسن به وزارت سلجوقیان رسید،روزی؛عمرخیام به خدمت او رفت تا عهد کودکی را به او یادآور شود.بدین ترتیب خواجه‌نظام‌الملک به عمر خیام جیره دائمی از خزانه نیشابور را بخشید.به دنبال عمرخیام؛حسن صباح نیز به خدمت خواجه‌نظام‌الملک رفته و از او خواست تا به عهد قدیم وفا کند و خواجه نیز تولیت ری یا اصفهان را به او پیشنهاد کرد،اما از آنجا که حسن صباح هوای وزارت در سر داشت؛به آن مقدار راضی نشده و قبول نکرد.<ref>{{پک|سیدجوادطباطبایی|1375|ک= خواجه نظام الملک|ص=16}}</ref>
[[سیاست‌نامه]] یا
قطعه‌های گوناگون کتاب که از منابع مختلف گردآوری شده، شامل اندرزهای نویسنده، منقولات از [[قرآن]] و احادیث و گفته‌های مشاهیر، حکایت‌هایی در بارهٔ شاهان و وزیران و امیران است، و برخی حکایت‌های بلند آن دارای مکررات و حشو و زوائد است.<ref>رستگار فسایی، منصور؛ اثنی‌عشری، اطلس: هویت ایرانی در ادب فارسی تا حمله مغول</ref>این اثر با تصحیح [[هیوبرت دارک]] توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال
==== مدارس نظامیه ====▼
▲==آثار==
نام مدارسی است که در زمان [[سلجوقیان]] برای آموزش علوم و فنون روز در شهرهای بزرگ آن دوره؛ [[بغداد]]، [[نیشابور]]، آمل، [[قاهره]] و [[اصفهان]] بلخ هرات تأسیس شد. اولین مدارس از این دست به همت وزیر برجستهٔ [[آلپ ارسلان سلجوقی]]، خواجه نظام الملک توسی تأسیس گردیدند. به همین خاطر به این مدارس نام نظامیه دادند.
▲===سیرالملوک===
▲[[سیاست‌نامه]] یا سیرالملوک؛کتابی است به زبان فارسی در آیین فرمانروایی و کشورداری و اخلاق و سیاست پادشاهان پیشین، نوشتهٔ خواجه نظام‌الملک طوسی.این کتاب از آثار مهم نثر فارسی در قرن پنجم هجری است. سبک نگارش کتاب ساده و روشن و خالی از تصنع از تکلف است، و از شاهکارهای زبان فارسی به‌شمار می‌آید. محتوای این کتاب به فره ایزدی، سیاست‌مداری و محافظه‌کاری به عنوان راهکار و تدبیر امور باور دارد.نظام‌الملک نگارش کتاب را به فرمان [[ملکشاه سلجوقی]] آغاز کرد و در دورهٔ سلطنت [[محمد بن ملکشاه]] (492–511) به پایان رسانید.
▲قطعه‌های گوناگون کتاب که از منابع مختلف گردآوری شده، شامل اندرزهای نویسنده، منقولات از [[قرآن]] و احادیث و گفته‌های مشاهیر، حکایت‌هایی در بارهٔ شاهان و وزیران و امیران است، و برخی حکایت‌های بلند آن دارای مکررات و حشو و زوائد است.<ref>رستگار فسایی، منصور؛ اثنی‌عشری، اطلس: هویت ایرانی در ادب فارسی تا حمله مغول</ref>این اثر با تصحیح [[هیوبرت دارک]] توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده‌است.<ref>سایت کتابخانهٔ ملی مشخصات کتاب</ref>
▲====مدارس نظامیه====
▲نام مدارسی است که در زمان [[سلجوقیان]] برای آموزش علوم و فنون روز در شهرهای بزرگ آن دوره؛ [[بغداد]]، [[نیشابور]]، آمل، [[قاهره]] و [[اصفهان]] بلخ هرات تأسیس شد. اولین مدارس از این دست به همت وزیر برجستهٔ [[آلپ ارسلان سلجوقی]]، خواجه نظام الملک توسی تأسیس گردیدند. به همین خاطر به این مدارس نام نظامیه دادند.
نظامیه بغداد=مدرسه نظامیه در بغداد توسط «خواجه نظام الملک» بنیان نهاده شد. نظامیه همچنان تحت تأثیر آرای افرادی همچون امام محمد غزالی است. آموزش در نظامیه، تعالیم اشاعره بود. نظامیه یکی از معروف‌ترین مدارس بغداد بود که حجره‌هایی به سکونت طلاب افراشته داشت. این مدرسه به تدریس مذهب شافعی می‌پرداخت. شایع است که خلیفه به شکایت بعضی از مخالفان این مدرسه را مدتی بسته‌است.
======مدرسین و شاگردان معروف======▼
▲====== مدرسین و شاگردان معروف ======
[[شیخ مصلح الدین سعدی]]
سطر ۸۰ ⟵ ۷۹:
[[امام شیخ ابوعامر فضل بن اسماعیل تمیمی جرجانی]]
===== اصلاح تقویم جلالی =====
گاهشماری جلالی، دقیق‌ترین تقویم هماهنگ با سال اعتدالی و مبنای گاهشماری ایرانی از قرن پنجم خورشیدی بدین سو است.<ref>History of Astronomy</ref>کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی با فرمان خواجه نظام‌الملک و محل رصد آن شهرهای اصفهان (پایتخت سلجوقیان)، ری و نیشابور ذکر شده‌است.<ref>
== القاب ==▼
▲گاهشماری جلالی، دقیق‌ترین تقویم هماهنگ با سال اعتدالی و مبنای گاهشماری ایرانی از قرن پنجم خورشیدی بدین سو است.<ref>History of Astronomy</ref>کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی با فرمان خواجه نظام‌الملک و محل رصد آن شهرهای اصفهان (پایتخت سلجوقیان)، ری و نیشابور ذکر شده‌است.<ref> گاهشماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (1380)، صفحهٔ 50. </ref>
▲==القاب==
خواجه نظام‌الملک را در کتابهای تاریخی با هفت لقب یاد کرده‌اند:
▲2.خواجهٔ بزرگ؛ برای آموزگاری ملکشاه در زمان ولیعهدی.
▲3.تاج‌الحضرتین؛ برای وزیری دو پادشاه.
▲4.قوام‌الدین؛ این لقبی مذهبی بود که فقیهان زمان بدو داده بودند.
▲5.نظام‌الملک؛ لقبی که عامه بیشتر وی را با این لقب می‌خواندن، پس از وی در دوره‌های پسین تاریخ بسیاری از وزیران معتمد شاهان در ایران و هند با این لقب خوانده می‌شدند.
▲6.اتابک؛ لقبی که ملکشاه پس از شاهی بدو داده بود.
▲7.رضی‌امیرالمؤمنین؛ لقبی که خلیفه [[المقتدی بامرالله]] در سال ۴۷۵بدو داده بود.
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
| |||